çekmek

See also: cekmek

Crimean Tatar

Etymology

From Proto-Turkic *ček-. Compare Turkish çekmek (“to pull”).

Verb

çekmek

1. to pull, to drag
2. to draw in, to suck in

Derived terms

• çekinmek

Turkish

Etymology

Inherited from Ottoman Turkish چكمك (çekmek, “to pull, drag, draw, attract, imbibe, absorb, weigh, bear, suffer”), from Proto-Turkic *ček-.

cognates

Cognate with Karakhanid [script needed] (çekmēk, “to draw”), Azerbaijani çəkmək (“to smoke”), Chagatai [script needed] (çekmek, “to pull”), Kipchak [script needed] (çek-, “to pull”), Kyrgyz чегүү (cegüü, “to pull, undergo”), Turkmen çekmek (“to pull, draw”), Uyghur چەكمەك (chekmek, “to undergo”), Uzbek chekmoq (“to pull”).

Pronunciation

• IPA^(key): [t͡ʃɛcˈmɛc]
• Hyphenation: çek‧mek

Verb

çekmek (third-person singular simple present çeker)

1. (transitive) to pull
2. (transitive) to draw, haul, drag, tug
3. (transitive) to attract, draw
4. (transitive) to suck in, pull in, draw in
5. (transitive) to suck, absorb
6. (transitive) to bear, endure, put up with, suffer, brook, undergo
7. (transitive, with ablative case) to withdraw
8. (transitive) to inflect, conjugate
9. (transitive) to take (a photograph), to shoot (a film, a video)
10. (intransitive) to last, take time
11. (intransitive) to weigh, have a weight of
12. (intransitive) to shrink
13. (intransitive) to take after, resemble

Conjugation

Conjugation of çekmek (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive			çekmek
impersonal participle	imperfective		çeken
	perfective		çekmiş
	prospective		çekecek
personal participle	non-prospective		çektiğim	çektiğin	çektiği	çektiğimiz	çektiğiniz	çektikleri
	prospective		çekeceğim	çekeceğin	çekeceği	çekeceğimiz	çekeceğiniz	çekecekleri
verbal noun			çekme
way of doing			çekiş
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	çekerim	çekersin	çeker	çekeriz	çekersiniz	çekerler
		imperfective	çekiyorum	çekiyorsun	çekiyor	çekiyoruz	çekiyorsunuz	çekiyorlar
	past	perfective	çektim	çektin	çekti	çektik	çektiniz	çektiler
		imperfective	çekiyordum	çekiyordun	çekiyordu	çekiyorduk	çekiyordunuz	çekiyorlardı (or çekiyordular)
	future		çekeceğim	çekeceksin	çekecek	çekeceğiz	çekeceksiniz	çekecekler
inferential	perfective		çekmişim	çekmişsin	çekmiş	çekmişiz	çekmişsiniz	çekmişler
	aorist		çekermişim	çekermişsin	çekermiş	çekermişiz	çekermişsiniz	çekerlermiş (or çekermişlar)
	imperfective		çekiyormuşum	çekiyormuşsun	çekiyormuş	çekiyormuşuz	çekiyormuşsunuz	çekiyorlarmış
conditional	simple		çeksem	çeksen	çekse	çeksek	çekseniz	çekseler
	perfective		çekseydim	çekseydin	çekseydi	çekseydik	çekseydiniz	çekseydiler
optative			çekeyim	çekesin	çeke	çekelim	çekesiniz	çekeler
progressive			çekmekteyim	çekmektesin	çekmekte	çekmekteyiz	çekmektesiniz	çekmekteler
necessitative			çekmeliyim	çekmelisin	çekmeli	çekmeliyiz	çekmelisiniz	çekmeliler
imperative				çek	çeksin		çekin	çeksinler
Positive interrogative
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	çeker miyim?	çeker misin?	çeker mi?	çeker miyiz?	çeker misiniz?	çekerler mi?
		imperfective	çekiyor muyum?	çekiyor musun?	çekiyor mu?	çekiyor muyuz?	çekiyor musunuz?	çekiyorlar mı?
	past	perfective	çektim mi?	çektin mi?	çekti mi?	çektik mi?	çektiniz mi?	çektiler mi?
		imperfective	çekiyor muydum?	çekiyor muydun?	çekiyor muydu?	çekiyor muyduk?	çekiyor muydunuz?	çekiyorlar mıydı?
	future		çekecek miyim?	çekecek misin?	çekecek mi?	çekecek miyiz?	çekecek misiniz?	çekecekler mi?
inferential	perfective		çekmiş miyim?	çekmiş misin?	çekmiş mi?	çekmiş miyiz?	çekmiş misiniz?	çekmişler mi?
	aorist		çeker miymişim?	çeker miymişsin?	çeker miymiş?	çeker miymişiz?	çeker miymişsiniz?	çekerler miymiş?
	imperfective		çekiyor muymuşum?	çekiyor muymuşsun?	çekiyor muymuş?	çekiyor muymuşuz?	çekiyor muymuşsunuz?	çekiyorlar mıymış?
conditional	simple		çeksem mi?	çeksen mi?	çekse mi?	çeksek mi?	çekseniz mi?	çekseler mi?
	perfective		çekse miydim?	çekse miydin?	çekse miydi?	çekse miydik?	çekse miydiniz?	çekseler miydi?
progressive			çekmekte miyim?	çekmekte misin?	çekmekte mi?	çekmekte miyiz?	çekmekte misiniz?	çekmekteler mi?
necessitative			çekmeli miyim?	çekmeli misin?	çekmeli mi?	çekmeli miyiz?	çekmeli misiniz?	çekmeliler mi?
Negative declarative
infinitive			çekmemek
impersonal participle	imperfective		çekmeyen
	perfective		çekmemiş
	prospective		çekmeyecek
personal participle	non-prospective		çekmediğim	çekmediğin	çekmediği	çekmediğimiz	çekmediğiniz	çekmedikleri
	prospective		çekmeyeceğim	çekmeyeceğin	çekmeyeceği	çekmeyeceğimiz	çekmeyeceğiniz	çekmeyecekleri
verbal noun			çekmeme
way of doing			çekmeyiş
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	çekmem	çekmezsin	çekmez	çekmeyiz	çekmezsiniz	çekmezler
		imperfective	çekmiyorum	çekmiyorsun	çekmiyor	çekmiyoruz	çekmiyorsunuz	çekmiyorlar
	past	perfective	çekmedim	çekmedin	çekmedi	çekmedik	çekmediniz	çekmediler
		imperfective	çekmiyordum	çekmiyordun	çekmiyordu	çekmiyorduk	çekmiyordunuz	çekmiyorlardı
	future		çekmeyeceğim	çekmeyeceksin	çekmeyecek	çekmeyeceğiz	çekmeyeceksiniz	çekmeyecekler
inferential	perfective		çekmemişim	çekmemişsin	çekmemiş	çekmemişiz	çekmemişsiniz	çekmemişler
	aorist		çekmezmişim	çekmezmişsin	çekmezmiş	çekmezmişiz	çekmezmişsiniz	çekmezlermiş
	imperfective		çekmiyormuşum	çekmiyormuşsun	çekmiyormuş	çekmiyormuşuz	çekmiyormuşsunuz	çekmiyorlarmış
conditional	simple		çekmesem	çekmesen	çekmese	çekmesek	çekmeseniz	çekmeseler
	perfective		çekmeseydim	çekmeseydin	çekmeseydi	çekmeseydik	çekmeseydiniz	çekmeseydiler
optative			çekmeyeyim	çekmeyesin	çekmeye	çekmeyelim	çekmeyesiniz	çekmeyeler
progressive			çekmemekteyim	çekmemektesin	çekmemekte	çekmemekteyiz	çekmemektesiniz	çekmemekteler
necessitative			çekmemeliyim	çekmemelisin	çekmemeli	çekmemeliyiz	çekmemelisiniz	çekmemeliler
imperative				çekme	çekmesin		çekmeyin	çekmesinler
Negative interrogative
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	çekmez miyim?	çekmez misin?	çekmez mi?	çekmez miyiz?	çekmez misiniz?	çekmezler mi?
		imperfective	çekmiyor muyum?	çekmiyor musun?	çekmiyor mu?	çekmiyor muyuz?	çekmiyor musunuz?	çekmiyorlar mı?
	past	perfective	çekmedim mi?	çekmedin mi?	çekmedi mi?	çekmedik mi?	çekmediniz mi?	çekmediler mi?
		imperfective	çekmiyor muydum?	çekmiyor muydun?	çekmiyor muydu?	çekmiyor muyduk?	çekmiyor muydunuz?	çekmiyorlar mıydı?
	future		çekmeyecek miyim?	çekmeyecek misin?	çekmeyecek mi?	çekmeyecek miyiz?	çekmeyecek misiniz?	çekmeyecekler mi?
inferential	perfective		çekmemiş miyim?	çekmemiş misin?	çekmemiş mi?	çekmemiş miyiz?	çekmemiş misiniz?	çekmemişler mi?
	aorist		çekmez miymişim?	çekmez miymişsin?	çekmez miymiş?	çekmez miymişiz?	çekmez miymişsiniz?	çekmezler miymiş?
	imperfective		çekmiyor muymuşum?	çekmiyor muymuşsun?	çekmiyor muymuş?	çekmiyor muymuşuz?	çekmiyor muymuşsunuz?	çekmiyorlar mıymış?
conditional	simple		çekmesem mi?	çekmesen mi?	çekmese mi?	çekmesek mi?	çekmeseniz mi?	çekmeseler mi?
	perfective		çekmese miydim?	çekmese miydin?	çekmese miydi?	çekmese miydik?	çekmese miydiniz?	çekmeseler miydi?
progressive			çekmemekte miyim?	çekmemekte misin?	çekmemekte mi?	çekmemekte miyiz?	çekmemekte misiniz?	çekmemekteler mi?
necessitative			çekmemeli miyim?	çekmemeli misin?	çekmemeli mi?	çekmemeli miyiz?	çekmemeli misiniz?	çekmemeliler mi?

Synonyms

• (to pull, draw, drag, tug): asılmak, sürümek, germek
• (to suck, absorb): emmek
• (to bear, endure): kaldırmak, katlanmak, dayanmak
• (to weigh): tartmak
• (to take after, resemble): benzemek

Antonyms

• itmek

Derived terms

• cartayı çekmek
• fotoğraf çekmek
• otostop çekmek
• otuz bir çekmek

 

Related terms

• adçekmek
• çekçek
• çekebilmek
• çekecek
• çekek
• çekememek
• çeker
• çeki
• çekici
• çekik
• çekilmek
• çekim
• çekinmek
• çekiş
• çekişmek
• çekme
• çekmece
• çekmemek
• çekmiş
• çektirmek
• çekyat

 

References

• Clauson, Gerard (1972) “çek-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 413