ауыҙ

See also: ауыз

Bashkir

Ауыҙ

Etymology

From Proto-Turkic *agïŕ (“mouth”).

Cognate with Old Turkic 𐰍𐰕 (aɣïz, “mouth”), Khakas, Shor, Tuvan аас (aas), Southern Altai оос (oos), Kyrgyz ооз (ooz), Kazakh ауыз (auyz), Karachay-Balkar аууз (awuz), Kumyk авуз (awuz), Nogai, Tatar авыз (awız), Uzbek ogʻiz, Azerbaijani, Crimean Tatar, Turkish ağız, Gagauz aaz, Turkmen agyz (“mouth”) etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [ɑˈwɯ̞ð]
• Hyphenation: а‧уыҙ

Noun

ауыҙ • (awıź)

1. (anatomy) mouth

   Ауыҙы ни әйткәнде ҡолағы ишетмәй.

   Awıźı ni əytkənde qolağı işetməy.

   (One's) ears do not hear what (his) mouth utters.

   Муйнаҡ, ауыҙына һөйәк ҡабып, күперҙән үтеп бара ине.

   Muynaq, awıźına höyək qabıp, küperźən ütep bara ine.

   Muynaq (a dog's name) was passing a ]bridge with a bone in its mouth.

   Бар мәғлүмәт тере шаһиттар ауыҙынан яҙып алынған.

   Bar məğlümət tere şahittar awıźınan yaźıp alınğan.

   All information has been recorded from the mouths of living witnesses.

   • Ural-batyr (Bashkir folk epic):

   Һомай ҡош тунын кейеп шундуҡ осоп килгән ти // Үле ятҡан Уралдың ауыҙынан үпкән, ти.

   Homay qoş tunın keyep şunduq osop kilgən ti // Üle yatqan Uraldıñ awıźınan üpkən, ti.

   The bird Umay donned her coat, immediately came flying, (and) kissed Ural, who was lying dead, on his mouth.

2. mouth; maw, jaws (of an animal, reptile or fish)

   Муйнаҡ, ауыҙына һөйәк ҡабып, күперҙән үтеп бара ине.

   Muynaq, awıźına höyək qabıp, küperźən ütep bara ine.

   Muynaq (the dog's name) was crossing a bridge with a bone in its mouth.

3. inlet, opening, orifice

   Мәмерйә ауыҙы.

   Məmeryə awıźı.

   The entrance to the cave.

4. gorge, throat, neck (of a vessel)
5. muzzle, barrel (of fire weapon)
6. (figurative) oral source

   Бар мәғлүмәт тере шаһиттар ауыҙынан яҙып алған.

   Bar məğlümət tere şahittar awıźınan yaźıp alğan.

   All information has been recorded from the mouths of living witnesses.

Declension

Declension of ауыҙ (awıź)

	singular	plural
absolute	ауыҙ (awıź)	ауыҙҙар (awıźźar)
definite genitive	ауыҙҙың (awıźźıñ)	ауыҙҙарҙың (awıźźarźıñ)
dative	ауыҙға (awıźğa)	ауыҙҙарға (awıźźarğa)
definite accusative	ауыҙҙы (awıźźı)	ауыҙҙарҙы (awıźźarźı)
locative	ауыҙҙа (awıźźa)	ауыҙҙарҙа (awıźźarźa)
ablative	ауыҙҙан (awıźźan)	ауыҙҙарҙан (awıźźarźan)