անկողին

Armenian

Alternative forms

• ընգօղին (əngōġin) — Kharberd, Mush, Diyarbakır, dialectological notation
• գօղինք (gōġinkʻ) — Erzurum, dialectological notation
• գՙօղինք (gʻōġinkʻ) — Akhaltsikhe, dialectological notation
• գՙօղէնք (gʻōġēnkʻ) — Tbilisi, dialectological notation
• ունգեղեն (ungeġen), ունգղին (ungġin) — Kessab
• ունգուղեն (unguġen) — Svedia

Etymology

From Old Armenian անկողին (ankołin).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [ɑŋkoˈʁin]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [ɑŋɡoˈʁin]

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

Noun

անկողին • (ankoġin)

1. bed

   Synonyms: մահիճ (mahič), տեղաշոր (teġašor), մահճակալ (mahčakal)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	անկողին (ankoġin)	անկողիններ (ankoġinner)
dative	անկողնի (ankoġni)	անկողինների (ankoġinneri)
ablative	անկողնից (ankoġnicʻ)	անկողիններից (ankoġinnericʻ)
instrumental	անկողնով (ankoġnov)	անկողիններով (ankoġinnerov)
locative	անկողնում (ankoġnum)	անկողիններում (ankoġinnerum)
	definite forms
nominative	անկողինը/անկողինն (ankoġinə/ankoġinn)	անկողինները/անկողիններն (ankoġinnerə/ankoġinnern)
dative	անկողնին (ankoġnin)	անկողիններին (ankoġinnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	անկողինս (ankoġins)	անկողիններս (ankoġinners)
dative	անկողնիս (ankoġnis)	անկողիններիս (ankoġinneris)
ablative	անկողնիցս (ankoġnicʻs)	անկողիններիցս (ankoġinnericʻs)
instrumental	անկողնովս (ankoġnovs)	անկողիններովս (ankoġinnerovs)
locative	անկողնումս (ankoġnums)	անկողիններումս (ankoġinnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	անկողինդ (ankoġind)	անկողիններդ (ankoġinnerd)
dative	անկողնիդ (ankoġnid)	անկողիններիդ (ankoġinnerid)
ablative	անկողնիցդ (ankoġnicʻd)	անկողիններիցդ (ankoġinnericʻd)
instrumental	անկողնովդ (ankoġnovd)	անկողիններովդ (ankoġinnerovd)
locative	անկողնումդ (ankoġnumd)	անկողիններումդ (ankoġinnerumd)

u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	անկողին (ankoġin)	անկողիններ (ankoġinner)
dative	անկողնու (ankoġnu)	անկողինների (ankoġinneri)
ablative	անկողնուց (ankoġnucʻ)	անկողիններից (ankoġinnericʻ)
instrumental	անկողնով, անկողինով (ankoġnov, ankoġinov)	անկողիններով (ankoġinnerov)
locative	անկողնում, անկողինում (ankoġnum, ankoġinum)	անկողիններում (ankoġinnerum)
	definite forms
nominative	անկողինը/անկողինն (ankoġinə/ankoġinn)	անկողինները/անկողիններն (ankoġinnerə/ankoġinnern)
dative	անկողնուն (ankoġnun)	անկողիններին (ankoġinnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	անկողինս (ankoġins)	անկողիններս (ankoġinners)
dative	անկողնուս (ankoġnus)	անկողիններիս (ankoġinneris)
ablative	անկողնուցս (ankoġnucʻs)	անկողիններիցս (ankoġinnericʻs)
instrumental	անկողնովս, անկողինովս (ankoġnovs, ankoġinovs)	անկողիններովս (ankoġinnerovs)
locative	անկողնումս, անկողինումս (ankoġnums, ankoġinums)	անկողիններումս (ankoġinnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	անկողինդ (ankoġind)	անկողիններդ (ankoġinnerd)
dative	անկողնուդ (ankoġnud)	անկողիններիդ (ankoġinnerid)
ablative	անկողնուցդ (ankoġnucʻd)	անկողիններիցդ (ankoġinnericʻd)
instrumental	անկողնովդ, անկողինովդ (ankoġnovd, ankoġinovd)	անկողիններովդ (ankoġinnerovd)
locative	անկողնումդ, անկողինումդ (ankoġnumd, ankoġinumd)	անկողիններումդ (ankoġinnerumd)
note the unexpected u-type declension of this word

References

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “անկողին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 201a
• Sargsyan, Artem et al., editors (2001), “գողինք”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: Hayastan, page 278a
• Sargsyan, Artem et al., editors (2010), “ունգեղեն, ունգուղեն, ունգղին”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume VI, Yerevan: Hayastan, page 301b

Old Armenian

Alternative forms

• անգողին (angołin), ընգողին (əngołin), ընկողին (ənkołin)

Etymology

From ան- (an-, “on, at”) +‎ *կողին (*kołin), genitive of *կողն (*kołn), a by-form of կող (koł, “rib, side”). For the semantics compare ի կող լինել (i koł linel, “to lie down, to go to bed”) and ընկողնիմ (ənkołnim, “to lie down, to go to bed”).

Noun

անկողին • (ankołin)

1. bed; mattress; nuptial couch

   անկողին անպիտան, անարգ ― ankołin anpitan, anarg ― truckle-bed

   խորշ անկողնոյ ― xorš ankołnoy ― alcove

   դնել յանկողնի, ննջեցուցանել ― dnel yankołni, nnǰecʻucʻanel ― to put to bed

   գնալ յանկողին, ննջել ― gnal yankołin, nnǰel ― to go to bed

   փետրալից անկողին ― pʻetralicʻ ankołin ― feather-bed

   յարդալից անկողին ― yardalicʻ ankołin ― straw-bed

   անկողինս արկանել ― ankołins arkanel ― to make a bed

   մտանել յանկողին ― mtanel yankołin ― to go to bed

   յառնել յանկողնէ ― yaṙnel yankołnē ― to get up

   յարդարել զանկողին ― yardarel zankołin ― to make the bed

   անկեալ դնիլ յանկողնի ― ankeal dnil yankołni ― to take to one's bed

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	անկողին (ankołin)		անկողինք (ankołinkʻ)
genitive	անկողնի (ankołni)		անկողնից (ankołnicʻ)
dative	անկողնի (ankołni)		անկողնից (ankołnicʻ)
accusative	անկողին (ankołin)		անկողինս (ankołins)
ablative	անկողնէ (ankołnē)		անկողնից (ankołnicʻ)
instrumental	անկողնիւ (ankołniw)		անկողնիւք (ankołniwkʻ)
locative	անկողնի (ankołni)		անկողինս (ankołins)

o-type

	singular		plural
nominative	անկողին (ankołin)		անկողինք (ankołinkʻ)
genitive	անկողնոյ (ankołnoy)		անկողնոց (ankołnocʻ)
dative	անկողնոյ (ankołnoy)		անկողնոց (ankołnocʻ)
accusative	անկողին (ankołin)		անկողինս (ankołins)
ablative	անկողնոյ (ankołnoy)		անկողնոց (ankołnocʻ)
instrumental	անկողնով (ankołnov)		անկողնովք (ankołnovkʻ)
locative	անկողին (ankołin)		անկողինս (ankołins)

i-a-type

	singular		plural
nominative	անկողին (ankołin)		անկողինք (ankołinkʻ)
genitive	անկողնի (ankołni)		անկողնաց (ankołnacʻ)
dative	անկողնի (ankołni)		անկողնաց (ankołnacʻ)
accusative	անկողին (ankołin)		անկողինս (ankołins)
ablative	անկողնէ (ankołnē)		անկողնաց (ankołnacʻ)
instrumental	անկողնաւ (ankołnaw)		անկողնաւք = անկողնօք (ankołnawkʻ = ankołnōkʻ)
locative	անկողնի (ankołni)		անկողինս (ankołins)

Derived terms

• անանկողին (anankołin)
• բազմանկողին (bazmankołin)
• գետնանկողին (getnankołin)

Descendants

• Armenian: անկողին (ankoġin, “bed”), ուղունգան (uġungan, “blanket”)
• →? Northern Kurdish: kulîn
• →? Old Georgian: ლოგინი (logini)
  • Georgian: ლოგინი (logini)
  • → Mingrelian: ლოგინი (logini)
  • → Svan: ლჷრგიმ (lərgim), ლჷლგიმ (ləlgim), ლჷლგინ (ləlgin), ლჷგინ (ləgin)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “անկողին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “անկողին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “անկողին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 201a
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կող”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press