ընկենում
Jump to navigation
Jump to search
Old Armenian[edit]
Alternative forms[edit]
- ընգենում (əngenum)
Etymology[edit]
From Proto-Indo-European *songʷ-, from *sengʷ-.
Verb[edit]
ընկենում • (ənkenum)
- (transitive) to cause to fall, to throw, to cast, to hurl, to repulse, to fling, to pour; to destitute, to depose, to deprive
- ընկենուլ յերեսաց ― ənkenul yeresacʿ ― to drive from his presence, to despise, to abandon
- ընկենուլ յերկիւղ ― ənkenul yerkiwł ― to frighten
- ընկենուլ յոք զհոգս իրիք ― ənkenul yokʿ zhogs irikʿ ― to confide the care of, to confide to
- ընկենուլ զանձն իւր յառաջ ― ənkenul zanjn iwr yaṙaǰ ― to present oneself, to throw oneself forward, to expose oneself
- ընկենուլ զզէնս ― ənkenul zzēns ― to throw down one's arms, to surrender
- ընկենուլ ի կալանս ― ənkenul i kalans ― to thrust in prison
- ընկենուլ յերկիր ― ənkenul yerkir ― to throw down, to slay, to fell to the earth
- ընկենուլ արտաքս ― ənkenul artakʿs ― to thrust out, to hunt or drive away: to empty the stomach
- ընկենուլ քարինս ― ənkenul kʿarins ― to throw stones
- կիցս ընկենուլ ― kicʿs ənkenul ― to despise
- ընկենուլ զխարիսխ ― ənkenul zxarisx ― to cast anchor
- զաստուածութեամբն ընկենուլ ― zastuacutʿeambn ənkenul ― to attribute to God
- ի վերայ միմեանց ընկենուլ զյանցանս ― i veray mimeancʿ ənkenul zyancʿans ― to lay the blame on one another
- (intransitive) to be thrown or cast away
- ընկենուլ ի ճանապարհս ― ənkenul i čanaparhs ― to be cast on the streets, to be thrown out on the common way
Conjugation[edit]
active
| infinitive | ընկենուլ (ənkenul) | participle | ընկեցեալ (ənkecʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ընկեց- (ənkecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ընկենում (ənkenum) | ընկենուս (ənkenus) | ընկենու (ənkenu) | ընկենումք (ənkenumkʿ) | ընկենուք (ənkenukʿ) | ընկենուն (ənkenun) | |
| imperfect | ընկենուի (ənkenui) | ընկենուիր (ənkenuir) | ընկենոյր (ənkenoyr) | ընկենուաք (ənkenuakʿ) | ընկենուիք (ənkenuikʿ) | ընկենուին (ənkenuin) | |
| aorist | ընկեցի (ənkecʿi) | ընկեցեր (ənkecʿer) | ընկէց, ընկեաց (ənkēcʿ, ənkeacʿ) | ընկեցաք (ənkecʿakʿ) | ընկեցէք, ընկեցիք (ənkecʿēkʿ, ənkecʿikʿ) | ընկեցին (ənkecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ընկենուցում (ənkenucʿum) | ընկենուցուս (ənkenucʿus) | ընկենուցու (ənkenucʿu) | ընկենուցումք (ənkenucʿumkʿ) | ընկենուցուք (ənkenucʿukʿ) | ընկենուցուն (ənkenucʿun) | |
| aorist | ընկեցից (ənkecʿicʿ) | ընկեսցես (ənkescʿes) | ընկեսցէ (ənkescʿē) | ընկեսցուք (ənkescʿukʿ) | ընկեսջիք (ənkesǰikʿ) | ընկեսցեն (ənkescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ընկեա՛ (ənkeá) | — | — | ընկեցէ՛ք (ənkecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | ընկեսջի՛ր (ənkesǰír) | — | — | ընկեսջի՛ք (ənkesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ընկենուր (mí ənkenur) | — | — | մի՛ ընկենուք (mí ənkenukʿ) | — | |
Derived terms[edit]
- ահընկէց (ahənkēcʿ)
- անզընկենլի (anzənkenli)
- անընկէց (anənkēcʿ)
- ասպարընկէց (asparənkēcʿ)
- աստուածընկէց (astuacənkēcʿ)
- արդնընկէց (ardnənkēcʿ)
- արտաքսընկեցութիւն (artakʿsənkecʿutʿiwn)
- բացընկեցիկ (bacʿənkecʿik)
- բեռնընկեցումն (beṙnənkecʿumn)
- գազանընկէց (gazanənkēcʿ)
- գարընկէց (garənkēcʿ)
- գետընկեցիկ (getənkecʿik)
- գետընկէց (getənkēcʿ)
- դիւցընկէց (diwcʿənkēcʿ)
- զէնընկէց (zēnənkēcʿ)
- զընկենում (zənkenum)
- ընդվայրընկեցիկ (əndvayrənkecʿik)
- ընդվայրընկէց (əndvayrənkēcʿ)
- ընկեցիկ (ənkecʿik)
- ընկեցութիւն (ənkecʿutʿiwn)
- ընկեցումն (ənkecʿumn)
- ընկեցուցիչ (ənkecʿucʿičʿ)
- թագընկէց (tʿagənkēcʿ)
- թօնընկէցք (tʿōnənkēcʿkʿ)
- լծընկէց (lcənkēcʿ)
- խփընկէց (xpʿənkēcʿ)
- ծաղկընկէց (całkənkēcʿ)
- ծովընկեցիկ (covənkecʿik)
- ծովընկէց (covənkēcʿ)
- կապընկէց (kapənkēcʿ)
- կարթընկէց (kartʿənkēcʿ)
- կիցընկէց (kicʿənkēcʿ)
- կիցսընկէց (kicʿsənkēcʿ)
- հատընկէց (hatənkēcʿ)
- հոգընկէց (hogənkēcʿ)
- հուրընկեցութիւն (hurənkecʿutʿiwn)
- հրընկեցութիւն (hrənkecʿutʿiwn)
- հրընկէց (hrənkēcʿ)
- ձայնընկէց (jaynənkēcʿ)
- նետընկէց (netənkēcʿ)
- նիզակընկէց (nizakənkēcʿ)
- շանթընկէց (šantʿənkēcʿ)
- ջրընկէց (ǰrənkēcʿ)
- ստորընկէց (storənkēcʿ)
- վահանընկէց (vahanənkēcʿ)
- վաղվաղընկէց (vałvałənkēcʿ)
- վերընկէց (verənkēcʿ)
- տերեւընկէց (terewənkēcʿ)
- տէգընկէց (tēgənkēcʿ)
- քարընկեցութիւն (kʿarənkecʿutʿiwn)
- քարընկէց (kʿarənkēcʿ)
- քարընկէցութիւն (kʿarənkēcʿutʿiwn)
- քողընկէց (kʿołənkēcʿ)
Related terms[edit]
- անկանիմ (ankanim)
References[edit]
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “ընկենում”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979) “ընկենում”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ընկենում”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 280