द्वंद्व

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi[edit]

Examples

बाल-बच्चेbāl-baccefamily (literally, “children and children”)
दाल-रोटीdāl-roṭīfood, basic necessities (literally, “lentils and bread”)

Etymology[edit]

Borrowed from Sanskrit द्वंद्व (dvaṃdva, pair).

Pronunciation[edit]

  • (Delhi Hindi) IPA(key): /d̪ʋən.d̪ʋə/, [d̪wɐ̃n̪.d̪wɐ]

Noun[edit]

द्वंद्व (dvandvam

  1. pair, couple
    1. male and female
  2. (grammar) a kind of compound between two nouns of the same case, equivalent to "... and ..."

Declension[edit]

Sanskrit[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

A reduplication of the nominative द्व (dva, two).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

द्वंद्व (dvaṃdvá) stemn or m

; (neuter) -
  1. pair, couple
    1. male and female
    2. a pair of opposites (e.g. heat and cold, joy and sorrow, etc.)
  2. strife, quarrel, contest, fight (esp. between two persons, a duel)
  3. stronghold, fortress
; (masculine) -
  1. (grammar, lexicography, rarely neuter) dvandva (type of compound word)
  2. (astrology) Gemini (the sign of the zodiac)
  3. (music) a kind of measure
  4. (medicine) a species of disease, a complication of two disorders, a compound affection of two tumors

Declension[edit]

Neuter a-stem declension of द्वंद्व
Nom. sg. द्वंद्वम् (dvaṃdvam)
Gen. sg. द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
Singular Dual Plural
Nominative द्वंद्वम् (dvaṃdvam) द्वंद्वे (dvaṃdve) द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
Vocative द्वंद्व (dvaṃdva) द्वंद्वे (dvaṃdve) द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
Accusative द्वंद्वम् (dvaṃdvam) द्वंद्वे (dvaṃdve) द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
Instrumental द्वंद्वेन (dvaṃdvena) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वैः (dvaṃdvaiḥ)
Dative द्वंद्वाय (dvaṃdvāya) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
Ablative द्वंद्वात् (dvaṃdvāt) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
Genitive द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya) द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ) द्वंद्वानाम् (dvaṃdvānām)
Locative द्वंद्वे (dvaṃdve) द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ) द्वंद्वेषु (dvaṃdveṣu)
Masculine a-stem declension of द्वंद्व
Nom. sg. द्वंद्वः (dvaṃdvaḥ)
Gen. sg. द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
Singular Dual Plural
Nominative द्वंद्वः (dvaṃdvaḥ) द्वंद्वौ (dvaṃdvau) द्वंद्वाः (dvaṃdvāḥ)
Vocative द्वंद्व (dvaṃdva) द्वंद्वौ (dvaṃdvau) द्वंद्वाः (dvaṃdvāḥ)
Accusative द्वंद्वम् (dvaṃdvam) द्वंद्वौ (dvaṃdvau) द्वंद्वान् (dvaṃdvān)
Instrumental द्वंद्वेन (dvaṃdvena) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वैः (dvaṃdvaiḥ)
Dative द्वंद्वाय (dvaṃdvāya) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
Ablative द्वंद्वात् (dvaṃdvāt) द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām) द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
Genitive द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya) द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ) द्वंद्वानाम् (dvaṃdvānām)
Locative द्वंद्वे (dvaṃdve) द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ) द्वंद्वेषु (dvaṃdveṣu)

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

  • English: dvandva
  • Telugu: ద్వంద్వము (dvandvamu)

References[edit]