افسانه

See also: افسانہ

Ottoman Turkish

Etymology

Borrowed from Persian افسانه (afsâne, “tale, story, fable”).

Noun

افسانه • (efsane)

1. tale, legend, myth, fable, any fictitious narrative told to excite wonder

   Synonyms: اسطوره (ustura), داستان (dastan), قصه (kıssa), مثل (masal)

Derived terms

• افسانه و افسون (efsane vu efsun, “idle talk”)
• افسانه گو (efsane gu, “storyteller”)
• افسانه‌جو (efsanecu, “simpleton”)

 

Descendants

• Turkish: efsane

Further reading

• Çağbayır, Yaşar (2007) “efsane”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1370
• Devellioğlu, Ferit (1962) “efsane”, in Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat‎‎^[1] (in Turkish), Istanbul: Türk Dil Kurumu, page 245
• Kélékian, Diran (1911) “افسانه”, in Dictionnaire turc-français‎^[2], Constantinople: Mihran, page 119
• Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Fabula”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum‎^[3], Vienna, column 538
• Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “افسانه”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum‎^[4], Vienna, column 319
• Nişanyan, Sevan (2002–) “efsane”, in Nişanyan Sözlük
• Redhouse, James W. (1890) “افسانه”, in A Turkish and English Lexicon‎^[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 157

Persian

Alternative forms

• فسانه (fasâne), افسان (afsân)

Etymology

Inherited from Middle Persian [Inscriptional Pahlavi needed] (ʾfsʾnk /⁠afsānag⁠/, “fable”).

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [ʔaf.sɑː.ˈna]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [ʔäf.sɑː.nǽ]

• (Dari, formal) IPA^(key): [ʔäf.sɑː.nǽ]
  • (Kabuli) IPA^(key): [ʔäf.sɑː.nǽ]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [ʔäf.sɔː.nǽ]

• (Iran, formal) IPA^(key): [ʔæf.sɒː.né]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [ʔäf.sɔ.nǽ]

Readings
Classical reading?	afsāna
Dari reading?	afsāna
Iranian reading?	afsâne
Tajik reading?	afsona

Noun

Dari	افسانه
Iranian Persian
Tajik	афсона

اَفْسانِه • (afsâne) (plural افسانه‌ها (afsâne-hâ))

1. tale, story, fable, legend, myth

   هزار افسانه ― hezâr afsâne ― a thousand tales

   • c. 1650, Čandra Bhān, دیوان برهمن [The Brahman's divan]:

     به ایران می‌برد افسانه هندوستان بلبل

     be irân mi-barad afsâne-ye hendustân bolbol

     Nightingale, carry this tale of Hindustan to Iran

   • c. 1655, دبستان مذاهب [Dabistān-i Mazāhib]:

     مادر شت زرتشت به رمز و اشارات است از آنکه نزد عوام افسانه که در دور از عقل باشد شکوهمند است.

     mâdar-e šat zartošt be ramz va ešârât ast az ân-ke nazd-e 'avâm afsâne ke dar dur az 'aql bâšad šokuhmand ast.

     The essential ideas of the honorable Zoroaster are in riddles and allegories, since fables, though they may be removed from reason, seem splendid to the common folk.

Inflection

Basic forms of افسانه (afsâne)
	singular	plural
bare	افسانه (afsâné)	افسانه‌ها (afsâne-hấ) افسانه‌ا △ (afsâneấ)
definitive direct object	افسانه را (afsâné râ) افسانه رو △ (afsâná ro)	افسانه‌ها را (afsâne-hấ râ) افسانه‌ا رو △ (afsâneấ ro)
ezâfe	افسانهٔ (afsâné-ye)	افسانه‌های (afsâne-hấ-ye) افسانه‌ای △ (afsâneấ-ye)
marked indefinite or relative definite	افسانه‌ای (afsâné-i)	افسانه‌هایی (afsâne-hấ-yi) افسانه‌ایی △ (afsâneấ-yi)
△ Colloquial.

Possessive forms of افسانه (afsâne)
	singular	plural
1st person singular (“my”)	افسانه‌ام (afsâné-am) افسانم △ (afsânám)	افسانه‌هایم (afsâne-hấyam) افسانه‌هام △ (afsâneấm)
2nd person singular (“your”)	افسانه‌ات (afsâné-at) افسانت △ (afsânát)	افسانه‌هایت (afsâne-hấyat) افسانه‌هات △ (afsâneất)
3rd person singular (“his, her, its”)	افسانه‌اش (afsâné-aš) افسانش △ (afsânáš)	افسانه‌هایش (afsâne-hấyaš) افسانه‌هاش △ (afsâneấš)
1st plural (“our”)	افسانه‌مان (afsâné-(y)emân) افسانه‌مون، افسانمون △ (afsânámun)	افسانه‌هایمان (afsâne-hấyemân) افسانه‌هامون △ (afsâneấmun)
2nd plural (“your”)	افسانه‌تان (afsâné-(y)etân) افسانه‌تون، افسانتون △ (afsânátun)	افسانه‌هایتان (afsâne-hấyetân) افسانه‌هاتون △ (afsâneấtun)
3rd plural (“their”)	افسانه‌شان (afsâné-(y)ešân) افسانه‌شون، افسانشون △ (afsânášun)	افسانه‌هایشان (afsâne-hấyešân) افسانه‌هاشون △ (afsâneấšun)
△ Colloquial.

Derived terms

• افسانه‌ای (afsâne-i)
• افسانه‌جو (afsâne-ju)
• افسانه‌پرداز (afsâne-pardâz)
• افسانه‌گو (afsâne-gu)
• افسانه‌گویی (afsâne-guyi)

 

Descendants

• → Azerbaijani: əfsanə
• → Gujarati: અફસાના (aphasānā), ફસાના (phasānā)
• → Hindustani:

  Hindi: अफ़साना (afsānā)

  Urdu: اَفْسانَہ (afsāna)

• → Kazakh: әпсана (äpsana)
• → Ottoman Turkish: افسانه (efsane)
  • Turkish: efsane
• → Pashto: افسانه (afsāná)
• → Punjabi: ਅਫ਼ਸਾਨਾ (afasānā)
• → Uyghur: ئەپسانە (epsane)
• → Uzbek: afsona

Proper noun

افسانه • (afsâne)

1. a female given name, Afsaneh

References

• Durkin-Meisterernst, Desmond (2004) “ʾfsʾng”, in A Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian (Corpus Fontium Manichaeorum; 3.1), Turnhout: Brepols