گسستن
Jump to navigation
Jump to search
Persian[edit]
Alternative forms[edit]
Etymology[edit]
From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (wsstn' /wisistan/, “to break, split”), from Proto-Iranian *wi- + *said-, ultimately from Proto-Indo-European *skeyd- (Cheung 2007). Cognate with Baluchi سندگ (sendag, “to break, split”), Latin scindo, and Ancient Greek σχίζω (skhízō).
Pronunciation[edit]
- (Classical Persian) IPA(key): [ɡu.sis.ˈtan], [ɡu.sas.ˈtan]
- (Iran, formal) IPA(key): [ɡ̥o.sæs.t̪ʰǽn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ɡu.säs.t̪ʰǽn]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | gusistan, gusastan |
| Dari reading? | gusastan |
| Iranian reading? | gosastan |
| Tajik reading? | gusastan |
Verb[edit]
| Dari | گسستن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | гусастан |
گسستن • (gosastan) (present stem گسل (gosel))
- to split; to take apart; to disconnect
- Antonym: بستن (bastan)
- c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 19:
- بند بگسل، باش آزاد ای پسر
چند باشی بند سیم و بند زر- band bugsil, bāš āzād ay pisar,
čand bāšī band-i sēm u band-i zar - O son, burst thy chains and be free!
How long wilt thou be a bondsman to silver and gold?
- band bugsil, bāš āzād ay pisar,
Conjugation[edit]
| infinitive | گسستن (gosastán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گسل (gosel) | ||||||
| past | گسست (gosast) | |||||||
| participle | present | گسلنده (goselandé) | ||||||
| past | گسسته (gosasté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گسلم (goselam) |
گسلی (goseli) |
گسلد (goselad) |
گسلیم (goselim) |
گسلید (goselid) |
گسلند (goseland) | |
| present (imperfect) | می‌گسلم (mí-goselam) |
می‌گسلی (mí-goseli) |
می‌گسلد (mí-goselad) |
می‌گسلیم (mí-goselim) |
می‌گسلید (mí-goselid) |
می‌گسلند (mí-goseland) | ||
| present progressive | دارم می‌گسلم (dấram mí-goselam) |
داری می‌گسلی (dấri mí-goseli) |
دارد می‌گسلد (dấrad mí-goselad) |
داریم می‌گسلیم (dấrim mí-goselim) |
دارید می‌گسلید (dấrid mí-goselid) |
دارند می‌گسلند (dấrand mí-goseland) | ||
| present perfect | گسسته‌ام (gosasté-am) |
گسسته‌ای (gosasté-i) |
گسسته است (gosasté ast) |
گسسته‌ایم (gosasté-im) |
گسسته‌اید (gosasté-id) |
گسسته‌اند (gosasté-and) | ||
| past | گسستم (gosastam) |
گسستی (gosasti) |
گسست (gosast) |
گسستیم (gosastim) |
گسستید (gosastid) |
گسستند (gosastand) | ||
| past (imperfect) | می‌گسستم (mí-gosastam) |
می‌گسستی (mí-gosasti) |
می‌گسست (mí-gosast) |
می‌گسستیم (mí-gosastim) |
می‌گسستید (mí-gosastid) |
می‌گسستند (mí-gosastand) | ||
| past progressive | داشتم می‌گسستم (dấštam mí-gosastam) |
داشتی می‌گسستی (dấšti mí-gosasti) |
داشت می‌گسست (dâšt mí-gosast) |
داشتیم می‌گسستیم (dấštim mí-gosastim) |
داشتید می‌گسستید (dấštid mí-gosastid) |
داشتند می‌گسستند (dấštand mí-gosastand) | ||
| pluperfect | گسسته بودم (gosasté búdam) |
گسسته بودی (gosasté búdi) |
گسسته بود (gosasté bud) |
گسسته بودیم (gosasté búdim) |
گسسته بودید (gosasté búdid) |
گسسته بودند (gosasté búdand) | ||
| future | خواهم گسست (xâhám gosast) |
خواهی گسست (xâhí gosast) |
خواهد گسست (xâhád gosast) |
خواهیم گسست (xâhím gosast) |
خواهید گسست (xâhíd gosast) |
خواهند گسست (xâhánd gosast) | ||
| subjunctive | present | بگسلم (bégoselam) |
بگسلی (bégoseli) |
بگسلد (bégoselad) |
بگسلیم (bégoselim) |
بگسلید (bégoselid) |
بگسلند (bégoseland) | |
| past | گسسته باشم (gosasté bấšam) |
گسسته باشی (gosasté bấši) |
گسسته باشد (gosasté bấšad) |
گسسته باشیم (gosasté bấšim) |
گسسته باشید (gosasté bấšid) |
گسسته باشند (gosasté bấšand) | ||
| imperative | بگسل (bégosel) |
بگسلید (bégoselid) |
||||||
| infinitive | گسستن (gosastán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گسل (gosel) | ||||||
| past | گسست (gosast) | |||||||
| participle | present | گسلنده (goselandé) | ||||||
| past | گسسته (gosasté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گسلم (goselam) |
گسلی (goseli) |
گسله (gosele) |
گسلیم (goselim) |
گسلین (goselin) |
گسلن (goselan) | |
| present (imperfect) | می‌گسلم (mí-goselam) |
می‌گسلی (mí-goseli) |
می‌گسله (mí-gosele) |
می‌گسلیم (mí-goselim) |
می‌گسلین (mí-goselin) |
می‌گسلن (mí-goselan) | ||
| present progressive | دارم می‌گسلم (dấram mí-goselam) |
داری می‌گسلی (dấri mí-goseli) |
داره می‌گسله (dấre mí-gosele) |
داریم می‌گسلیم (dấrim mí-goselim) |
دارین می‌گسلین (dấrin mí-goselin) |
دارن می‌گسلن (dấran mí-goselan) | ||
| present perfect | گسسته‌ام (gosastám) |
گسسته‌ای (gosastí) |
گسسته (gosasté) |
گسسته‌ایم (gosastím) |
گسسته‌این (gosastín) |
گسسته‌ان (gosastán) | ||
| past | گسستم (gosastam) |
گسستی (gosasti) |
گسست (gosast) |
گسستیم (gosastim) |
گسستین (gosastin) |
گسستن (gosastan) | ||
| past (imperfect) | می‌گسستم (mí-gosastam) |
می‌گسستی (mí-gosasti) |
می‌گسست (mí-gosast) |
می‌گسستیم (mí-gosastim) |
می‌گسستین (mí-gosastin) |
می‌گسستن (mí-gosastan) | ||
| past progressive | داشتم می‌گسستم (dấštam mí-gosastam) |
داشتی می‌گسستی (dấšti mí-gosasti) |
داشت می‌گسست (dấšt mí-gosast) |
داشتیم می‌گسستیم (dấštim mí-gosastim) |
داشتین می‌گسستین (dấštin mí-gosastin) |
داشتن می‌گسستن (dấštan mí-gosastan) | ||
| pluperfect | گسسته بودم (gosasté búdam) |
گسسته بودی (gosasté búdi) |
گسسته بود (gosasté bud) |
گسسته بودیم (gosasté búdim) |
گسسته بودین (gosasté búdin) |
گسسته بودن (gosasté búdan) | ||
| subjunctive | present | بگسلم (bégoselam) |
بگسلی (bégoseli) |
بگسله (bégosele) |
بگسلیم (bégoselim) |
بگسلین (bégoselin) |
بگسلن (bégoselan) | |
| past | گسسته باشم (gosasté bấšam) |
گسسته باشی (gosasté bấši) |
گسسته باشه (gosasté bấše) |
گسسته باشیم (gosasté bấšim) |
گسسته باشین (gosasté bấšin) |
گسسته باشن (gosasté bấšan) | ||
| imperative | بگسل (bégosel) |
بگسلین (bégoselin) |
||||||
References[edit]
- Dehkhoda, Ali-Akbar (1931–) “گسستن”, in Dehkhoda Dictionary Institute, editors, Dehkhoda Dictionary (in Persian), Tehran: University of Tehran Press
- MacKenzie, D. N. (1971) “wisistan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 91
- Cheung, Johnny (2007) “*said1”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 91