बुध्न

See also: बोधन, बांधना, and बाँधना

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• বুধ্ন (Assamese script)
• ᬩᬸᬥ᭄ᬦ (Balinese script)
• বুধ্ন (Bengali script)
• 𑰤𑰲𑰠𑰿𑰡 (Bhaiksuki script)
• 𑀩𑀼𑀥𑁆𑀦 (Brahmi script)
• ဗုဓ္န (Burmese script)
• બુધ્ન (Gujarati script)
• ਬੁਧੑਨ (Gurmukhi script)
• 𑌬𑍁𑌧𑍍𑌨 (Grantha script)
• ꦧꦸꦣ꧀ꦤ (Javanese script)
• 𑂥𑂳𑂡𑂹𑂢 (Kaithi script)
• ಬುಧ್ನ (Kannada script)
• ពុធ្ន (Khmer script)
• ພຸຘ຺ນ (Lao script)
• ബുധ്ന (Malayalam script)
• ᠪᡠᢡᠨᠠ (Manchu script)
• 𑘤𑘳𑘠𑘿𑘡 (Modi script)
• ᠪᠤᢑᠾᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧄𑧔𑧀𑧠𑧁 (Nandinagari script)
• 𑐧𑐸𑐢𑑂𑐣 (Newa script)
• ବୁଧ୍ନ (Odia script)
• ꢨꢸꢤ꣄ꢥ (Saurashtra script)
• 𑆧𑆶𑆣𑇀𑆤 (Sharada script)
• 𑖤𑖲𑖠𑖿𑖡 (Siddham script)
• බුධ‍්න (Sinhalese script)
• 𑩲𑩒𑩮 𑪙𑩯 (Soyombo script)
• 𑚠𑚰𑚜𑚶𑚝 (Takri script)
• பு³த்⁴ந (Tamil script)
• బుధ్న (Telugu script)
• พุธฺน (Thai script)
• བུ་དྷྣ (Tibetan script)
• 𑒥𑒳𑒡𑓂𑒢 (Tirhuta script)
• 𑨠𑨃𑨜𑩇𑨝 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *bʰudʰnás (“bottom”), from Proto-Indo-European *bʰudʰ-nó-s (“bottom”).

Cognate with Avestan 𐬠𐬏𐬥𐬀 (būna), Persian بن (bon, “bottom”), Ancient Greek πυθμήν (puthmḗn, “bottom”), Latin fundus (“bottom”), Old English botm, bodan (whence English bottom).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /budʱ.nɐ́/
• (Classical) IPA^(key): /ˈbud̪ʱ.n̪ɐ/

Noun

बुध्न • (budhná) stem, m or n

1. bottom, ground, base, depth, lowest part of anything (as the root of a tree etc.)
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.17.14:

     आ कृष्ण ईं जुहुराणो जिघर्ति त्वचो बुध्ने रजसो अस्य योनौ ॥

     ā kṛṣṇa īṃ juhurāṇo jigharti tvaco budhne rajaso asya yonau .

     The black undulating cloud sprinkles water on him, in this mid-air's depth, at the base of darkness

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda

Declension

Masculine a-stem declension of बुध्न (budhná)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्नः budhnáḥ	बुध्नौ / बुध्ना¹ budhnaú / budhnā́¹	बुध्नाः / बुध्नासः¹ budhnā́ḥ / budhnā́saḥ¹
Vocative	बुध्न búdhna	बुध्नौ / बुध्ना¹ búdhnau / búdhnā¹	बुध्नाः / बुध्नासः¹ búdhnāḥ / búdhnāsaḥ¹
Accusative	बुध्नम् budhnám	बुध्नौ / बुध्ना¹ budhnaú / budhnā́¹	बुध्नान् budhnā́n
Instrumental	बुध्नेन budhnéna	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नैः / बुध्नेभिः¹ budhnaíḥ / budhnébhiḥ¹
Dative	बुध्नाय budhnā́ya	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Ablative	बुध्नात् budhnā́t	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Genitive	बुध्नस्य budhnásya	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नानाम् budhnā́nām
Locative	बुध्ने budhné	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नेषु budhnéṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of बुध्न (budhná)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्नम् budhnám	बुध्ने budhné	बुध्नानि / बुध्ना¹ budhnā́ni / budhnā́¹
Vocative	बुध्न búdhna	बुध्ने búdhne	बुध्नानि / बुध्ना¹ búdhnāni / búdhnā¹
Accusative	बुध्नम् budhnám	बुध्ने budhné	बुध्नानि / बुध्ना¹ budhnā́ni / budhnā́¹
Instrumental	बुध्नेन budhnéna	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नैः / बुध्नेभिः¹ budhnaíḥ / budhnébhiḥ¹
Dative	बुध्नाय budhnā́ya	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Ablative	बुध्नात् budhnā́t	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Genitive	बुध्नस्य budhnásya	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नानाम् budhnā́nām
Locative	बुध्ने budhné	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नेषु budhnéṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• बुध्नरोग (budhnaroga)
• बुध्नवत् (budhnávat)
• बुध्न्य (budhnyá), बुध्निय (budhníya)

Descendants

• Gujarati: બૂધું (būdhũ)
• → Telugu: బుధ్నము (budhnamu)

Proper noun

बुध्न • (budhná)

1. name of a son of the 14th Manu (VP.)

Declension

Masculine a-stem declension of बुध्न (budhná)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्नः budhnáḥ	बुध्नौ / बुध्ना¹ budhnaú / budhnā́¹	बुध्नाः / बुध्नासः¹ budhnā́ḥ / budhnā́saḥ¹
Vocative	बुध्न búdhna	बुध्नौ / बुध्ना¹ búdhnau / búdhnā¹	बुध्नाः / बुध्नासः¹ búdhnāḥ / búdhnāsaḥ¹
Accusative	बुध्नम् budhnám	बुध्नौ / बुध्ना¹ budhnaú / budhnā́¹	बुध्नान् budhnā́n
Instrumental	बुध्नेन budhnéna	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नैः / बुध्नेभिः¹ budhnaíḥ / budhnébhiḥ¹
Dative	बुध्नाय budhnā́ya	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Ablative	बुध्नात् budhnā́t	बुध्नाभ्याम् budhnā́bhyām	बुध्नेभ्यः budhnébhyaḥ
Genitive	बुध्नस्य budhnásya	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नानाम् budhnā́nām
Locative	बुध्ने budhné	बुध्नयोः budhnáyoḥ	बुध्नेषु budhnéṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

बुध्न • (budhná)

1. Alternative form of बुध्न्य (budhnyá)

Declension

Masculine a-stem declension of बुध्न
Nom. sg.	बुध्नः (budhnaḥ)
Gen. sg.	बुध्नस्य (budhnasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्नः (budhnaḥ)	बुध्नौ (budhnau)	बुध्नाः (budhnāḥ)
Vocative	बुध्न (budhna)	बुध्नौ (budhnau)	बुध्नाः (budhnāḥ)
Accusative	बुध्नम् (budhnam)	बुध्नौ (budhnau)	बुध्नान् (budhnān)
Instrumental	बुध्नेन (budhnena)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नैः (budhnaiḥ)
Dative	बुध्नाय (budhnāya)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नेभ्यः (budhnebhyaḥ)
Ablative	बुध्नात् (budhnāt)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नेभ्यः (budhnebhyaḥ)
Genitive	बुध्नस्य (budhnasya)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नानाम् (budhnānām)
Locative	बुध्ने (budhne)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नेषु (budhneṣu)

Feminine ā-stem declension of बुध्न
Nom. sg.	बुध्ना (budhnā)
Gen. sg.	बुध्नायाः (budhnāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्ना (budhnā)	बुध्ने (budhne)	बुध्नाः (budhnāḥ)
Vocative	बुध्ने (budhne)	बुध्ने (budhne)	बुध्नाः (budhnāḥ)
Accusative	बुध्नाम् (budhnām)	बुध्ने (budhne)	बुध्नाः (budhnāḥ)
Instrumental	बुध्नया (budhnayā)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नाभिः (budhnābhiḥ)
Dative	बुध्नायै (budhnāyai)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नाभ्यः (budhnābhyaḥ)
Ablative	बुध्नायाः (budhnāyāḥ)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नाभ्यः (budhnābhyaḥ)
Genitive	बुध्नायाः (budhnāyāḥ)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नानाम् (budhnānām)
Locative	बुध्नायाम् (budhnāyām)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नासु (budhnāsu)

Neuter a-stem declension of बुध्न
Nom. sg.	बुध्नम् (budhnam)
Gen. sg.	बुध्नस्य (budhnasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बुध्नम् (budhnam)	बुध्ने (budhne)	बुध्नानि (budhnāni)
Vocative	बुध्न (budhna)	बुध्ने (budhne)	बुध्नानि (budhnāni)
Accusative	बुध्नम् (budhnam)	बुध्ने (budhne)	बुध्नानि (budhnāni)
Instrumental	बुध्नेन (budhnena)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नैः (budhnaiḥ)
Dative	बुध्नाय (budhnāya)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नेभ्यः (budhnebhyaḥ)
Ablative	बुध्नात् (budhnāt)	बुध्नाभ्याम् (budhnābhyām)	बुध्नेभ्यः (budhnebhyaḥ)
Genitive	बुध्नस्य (budhnasya)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नानाम् (budhnānām)
Locative	बुध्ने (budhne)	बुध्नयोः (budhnayoḥ)	बुध्नेषु (budhneṣu)

References

• Monier Williams (1899) “बुध्न”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 735/1.