байрам

Avar

Etymology

From Turkic, compare Azerbaijani bayram.

Noun

байрам • (bajram)

1. holiday

Bashkir

Etymology

From Proto-Common Turkic *badram, perhaps from an Iranian source. See there for more.

Compare Karakhanid بَذْرَمْ (baḏram), Sogdian 𐼾𐽂𐽀𐼰𐼺 (ptrʾm /⁠patrăm⁠/, “calm, peace”), Persian پدرام (pedrâm, “lucky, happy”).

Cognate with Tatar бәйрәм (bäyräm), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Khakas пайрам (payram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram, etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [bɑjˈrɑm]
• Hyphenation: бай‧рам

Noun

байрам • (bayram)

1. holiday

   Милли байрам.

   Milli bayram.

   Ethnic holiday.

   Байрам булды ниһә, ауылда ҡатын-ҡыҙҙар сәйгә йөрөшөр ине.

   Bayram buldı nihə, awılda qatın-qıźźar səygə yöröşör ine.

   Should there be a holiday, the women in rural communities would visit each other for tea.

2. festivity, celebration, feast

   Байрам һуңында һаламдан, сепрәк-сапраҡтан эшләнгән ҡарасҡыны яндырып, ҡышты оҙаттылар.

   Bayram huñında halamdan, seprək-sapraqtan eşləngən qarasqını yandırıp, qıştı oźattılar.

   At the end of the festivity, they burned an effigy made of straw and rags to bid the winter farewell.

3. party, reception (of guests)

Declension

Declension of байрам

	singular	plural
absolute	байрам (bayram)	байрамдар (bayramdar)
definite genitive	байрамдың (bayramdıñ)	байрамдарҙың (bayramdarźıñ)
dative	байрамға (bayramğa)	байрамдарға (bayramdarğa)
definite accusative	байрамды (bayramdı)	байрамдарҙы (bayramdarźı)
locative	байрамда (bayramda)	байрамдарҙа (bayramdarźa)
ablative	байрамдан (bayramdan)	байрамдарҙан (bayramdarźan)

Derived terms

• Байрамбикә (Bayrambikə)
• Ҡорбан байрамы (Qorban bayramı)

Karaim

Etymology

Inherited from Proto-Turkic *bayram.

Noun

байрам • (bayram)

1. feast, holiday.

References

• N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “байрам”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN

Kumyk

Etymology

From Proto-Turkic *bAj-ra-m. Kazakh мейрам (meiram), Southern Altai байрам (bayram).

Noun

байрам • (bayram)

1. holiday
2. festivity, celebration, feast

Declension

Declension of байрам (bayram)

	singular	plural
nominative	байрам (bayram)	байрамлар (bayramlar)
accusative	байрамны (bayramnı)	байрамланы (bayramlanı)
dative	байрамгъа (bayramğa)	байрамлагъа (bayramlağa)
locative	байрамда (bayramda)	байрамларда (bayramlarda)
ablative	байрамдан (bayramdan)	байрамлардан (bayramlardan)
genitive	байрамны (bayramnı)	байрамланы (bayramlanı)

Possessive forms of байрам (bayram)

1st person singular
	singular	plural
nominative	байрамым (bayramım)	байрамларым (bayramlarım)
accusative	байрамымны (bayramımnı)	байрамларымны (bayramlarımnı)
dative	байрамымгъа (bayramımğa)	байрамларыма (bayramlarıma)
locative	байрамымда (bayramımda)	байрамларымда (bayramlarımda)
ablative	байрамымдан (bayramımdan)	байрамларымдан (bayramlarımdan)
genitive	байрамымны (bayramımnı)	байрамларымны (bayramlarımnı)
1st person plural
	singular	plural
nominative	байрамыбыз (bayramıbız)	байрамларыбыз (bayramlarıbız)
accusative	байрамыбызны (bayramıbıznı)	байрамларыбызны (bayramlarıbıznı)
dative	байрамыбызгъа (bayramıbızğa)	байрамларыбызгъа (bayramlarıbızğa)
locative	байрамыбызда (bayramıbızda)	байрамларыбызда (bayramlarıbızda)
ablative	байрамыбыздан (bayramıbızdan)	байрамларыбыздан (bayramlarıbızdan)
genitive	байрамыбызны (bayramıbıznı)	байрамларыбызны (bayramlarıbıznı)
2nd person singular
	singular	plural
nominative	байрамынгъ (bayramınğ)	байрамларынгъ (bayramlarınğ)
accusative	байрамынгъны (bayramınğnı)	байрамларынгъны (bayramlarınğnı)
dative	байрамынгъа (bayramınğa)	байрамларынгъа (bayramlarınğa)
locative	байрамынгъда (bayramınğda)	байрамларынгъда (bayramlarınğda)
ablative	байрамынгъдан (bayramınğdan)	байрамларынгъдан (bayramlarınğdan)
genitive	байрамынгъны (bayramınğnı)	байрамларынгъны (bayramlarınğnı)
2nd person plural
	singular	plural
nominative	байрамыгъыз (bayramığız)	байрамларыгъыз (bayramlarığız)
accusative	байрамыгъызны (bayramığıznı)	байрамларыгъызны (bayramlarığıznı)
dative	байрамыгъызгъа (bayramığızğa)	байрамларыгъызгъа (bayramlarığızğa)
locative	байрамыгъызда (bayramığızda)	байрамларыгъызда (bayramlarığızda)
ablative	байрамыгъыздан (bayramığızdan)	байрамларыбыздан (bayramlarıbızdan)
genitive	байрамыгъызны (bayramığıznı)	байрамларыгъызны (bayramlarığıznı)
3rd person
	singular	plural
nominative	байрамы (bayramı)	байрамлары (bayramları)
accusative	байрамын (bayramın)	байрамларын (bayramların)
dative	байрамына (bayramına)	байрамларына (bayramlarına)
locative	байрамында (bayramında)	байрамларында (bayramlarında)
ablative	байрамындан (bayramından)	байрамларындан (bayramlarından)
genitive	байрамыны (bayramını)	байрамларыны (bayramlarını)

Further reading

• Бамматов Б.Г., editor (2013), “байрам”, in Кумыкско-русский словарь [Kumyk–Russian dictionary], Makhachkala: ИЯЛИ ДНЦ РАН

Russian

Alternative forms

• байра́н (bajrán), бейра́м (bejrám)

Etymology

Borrowed from a Turkic source. Compare Bashkir байрам (bayram), Tatar бәйрәм (bäyräm), Khakas пайрам (payram), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [bɐjˈram]

Noun

байра́м • (bajrám) m inan (genitive байра́ма, nominative plural байра́мы, genitive plural байра́мов)

1. (Islam) Eid, Bayram (a Muslim religious festival), abbreviation of курбан-байра́м (kurban-bajrám, “Eid al-Adha”)

   Synonyms: ид (id) (from Arabic or Tajik), эйд (ejd) (from Persian), айт (ajt) (from Kazakh)

2. (by extension) any Islamic festival

Declension

Declension of байра́м (inan masc-form hard-stem accent-a) 

	singular	plural
nominative	байра́м bajrám	байра́мы bajrámy
genitive	байра́ма bajráma	байра́мов bajrámov
dative	байра́му bajrámu	байра́мам bajrámam
accusative	байра́м bajrám	байра́мы bajrámy
instrumental	байра́мом bajrámom	байра́мами bajrámami
prepositional	байра́ме bajráme	байра́мах bajrámax

Derived terms

• курбан-байра́м (kurban-bajrám)

Southern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *bayram (“feast, festivity”).

Cognate with Tatar бәйрәм (bäyräm), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Khakas пайрам (payram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram, etc.

Noun

байрам • (bayram)

1. holiday

References

N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “байрам”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN