այլ
Jump to navigation
Jump to search
Armenian[edit]
Etymology[edit]
Learned borrowing from Old Armenian այլ (ayl). The inherited form is էլ (ēl).
Pronunciation[edit]
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑjl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑjl]
Audio (file)
Pronoun[edit]
այլ • (ayl)
Derived terms[edit]
- այլախոհ (aylaxoh)
- այլատյաց (aylatyacʿ)
- այլընտրանք (ayləntrankʿ)
- այլմոլորակային (aylmolorakayin)
Related terms[edit]
Conjunction[edit]
այլ • (ayl)
- but, instead
- Ուզում եմ ոչ թե ա՛յս մեկը, այլ ա՛յն մեկը։ ― Uzum em očʿ tʿe áys mekə, ayl áyn mekə. ― I want not this one, but that one.
- ոչ թե «էք», այլ «էգ» ― očʿ tʿe “ēkʿ”, ayl “ēg” ― not “էք”, “էգ”
- Հասա ու ի՞նչ տեսա. ոչ մեկդ հանգիստ նստած չէիք, այլ այստեղ-այնտեղ վազվզում էիք։ ― Hasa u i?nčʿ tesa. očʿ mekd hangist nstac čʿēikʿ, ayl aysteġ-aynteġ vazvzum ēikʿ. ― I arrived and what did I see? None of you were sitting calmly; instead, you were running around everywhere.
Usage notes[edit]
Along with բայց (baycʿ), այլ (ayl) is a logical conjunctive connective with an oppositional implication. Unlike բայց (baycʿ), though, այլ (ayl) selects for a negative predicate in the other clause, and in fact, use of բայց (baycʿ) here is unidiomatic. In particular, the construction ո՛չ թե…, այլ (óčʿ tʿe…, ayl) is very common, expressing the “not... but” construction of English.
Old Armenian[edit]
Alternative forms[edit]
- այղ (aył)
Etymology[edit]
From Proto-Indo-European *h₂élyos.[1][2][3][4]
Pronoun[edit]
այլ • (ayl)
- another, other
- այլով ճանապարհաւ ― aylov čanaparhaw ― by another way
- այլով օրինակաւ ― aylov ōrinakaw ― in another manner
- այլ ոք ― ayl okʿ ― another
- եւ ոչ այլ ոք ― ew očʿ ayl okʿ ― not even another
- յայլմէ կողմանէ ― yaylmē kołmanē ― another side, the other side
- այլ է ասել եւ այլ գործել ― ayl ē asel ew ayl gorcel ― it is one thing to say, another to do
- եւ այլն, այլովքն հանդերձ ― ew ayln, aylovkʿn handerj ― etc, and so on
- այլ ընդ այլոյ ― ayl ənd ayloy ― one for another, pellmell; differently, on the contrary
- այլ ընդ այլոյ ասել ― ayl ənd ayloy asel ― to say equivocally, ambiguously
- այլ յայլմէ լինել ― ayl yaylmē linel ― to lose one's presence of mind, to be overcome by joy or fear
- ոչ այլ իւիք ― očʿ ayl iwikʿ ― in no other way
- այլ իմն, այլոյ իրիք, այլով իւիք ― ayl imn, ayloy irikʿ, aylov iwikʿ ― some other, other, another (thing)
- այլ ոմն, այլոյ ուրումն, այլով ոմամբ ― ayl omn, ayloy urumn, aylov omamb ― another, other (person)
- 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʿeann xndrocʿ ew lucmancʿ [Quaestiones et Solutiones in Genesim] 2.62:[5][6]
- Ընդէ՞ր իբրու յաղագս այլոյ ա՟յ ասէ, թէ ի կերպարան ա՟յ արար զմարդն, եւ ոչ յիւրն։
- Əndē?r ibru yałags ayloy a.y asē, tʿē i kerparan a.y arar zmardn, ew očʿ yiwrn.
- Translation by Ralph Marcus
- Why does (Scripture) say, as if (speaking) of another God, "in the image of God He made man" and not "in His own image"?
- Ընդէ՞ր իբրու յաղագս այլոյ ա՟յ ասէ, թէ ի կերպարան ա՟յ արար զմարդն, եւ ոչ յիւրն։
- alien, foreign
Declension[edit]
o-type
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | այլ (ayl) | այլք (aylkʿ) | |
genitive | այլոյ (ayloy) | այլոց (aylocʿ) | |
dative | այլում (aylum) | այլոց (aylocʿ) | |
accusative | այլ (ayl) | այլս (ayls) | |
ablative | այլմէ (aylmē) | այլոց (aylocʿ) | |
instrumental | այլով (aylov) | այլովք (aylovkʿ) | |
locative | այլում (aylum) | այլս (ayls) | |
note the unusual dative/locative |
Adverb[edit]
այլ • (ayl)
- also
- այլ եւ/եւս ― ayl ew/ews ― besides, over and above, moreover, also, more, in addition
Conjunction[edit]
այլ • (ayl)
- but, however; then
- այլ թէ ― ayl tʿē ― but, but if, but that
- այլ սակայն ― ayl sakayn ― but, yet, nevertheless, however, notwithstanding
- այլ զի ― ayl zi ― because; where as; even as : more than, rather: since, that, seeing that
Derived terms[edit]
- այլաբան (aylaban)
- այլաբանաբար (aylabanabar)
- այլաբանական (aylabanakan)
- այլաբանեմ (aylabanem)
- այլաբանութիւն (aylabanutʿiwn)
- այլաբար (aylabar)
- այլաբարբառ (aylabarbaṙ)
- այլաբերաբար (aylaberabar)
- այլաբնութիւն (aylabnutʿiwn)
- այլաբուն (aylabun)
- այլագոյ (aylagoy)
- այլագոյն (aylagoyn)
- այլագոյութիւն (aylagoyutʿiwn)
- այլագործ (aylagorc)
- այլագունակ (aylagunak)
- այլագունեմ (aylagunem)
- այլագունիմ (aylagunim)
- այլագունութիւն (aylagunutʿiwn)
- այլադեն (ayladen)
- այլադէմ (ayladēm)
- այլազան (aylazan)
- այլազանցատեսակ (aylazancʿatesak)
- այլազգ (aylazg)
- այլազգաբար (aylazgabar)
- այլազգագոյն (aylazgagoyn)
- այլազգապէս (aylazgapēs)
- այլազգի (aylazgi)
- այլազգութիւն (aylazgutʿiwn)
- այլազն (aylazn)
- այլազնեայ (aylazneay)
- այլազրկութիւն (aylazrkutʿiwn)
- այլաթիւ (aylatʿiw)
- այլալեզու (aylalezu)
- այլախառնութիւն (aylaxaṙnutʿiwn)
- այլախելիմ (aylaxelim)
- այլախորհ (aylaxorh)
- այլածին (aylacin)
- այլակաբանեմ (aylakabanem)
- այլակամք (aylakamkʿ)
- այլակարծիք (aylakarcikʿ)
- այլակդեն (aylakden)
- այլակերպ (aylakerp)
- այլակերպարան (aylakerparan)
- այլակերպեմ (aylakerpem)
- այլակերպիմ (aylakerpim)
- այլակերպութիւն (aylakerputʿiwn)
- այլակերպումն (aylakerpumn)
- այլակութիւն (aylakutʿiwn)
- այլակրօն (aylakrōn)
- այլահաւատ (aylahawat)
- այլաձայն (aylajayn)
- այլաձայնիմ (aylajaynim)
- այլաձեւ (aylajew)
- այլաձեւապէս (aylajewapēs)
- այլաձեւեմ (aylajewem)
- այլաղանդ (aylałand)
- այլամիտ (aylamit)
- այլամտեմ (aylamtem)
- այլամտութիւն (aylamtutʿiwn)
- այլայլ (aylayl)
- այլայլագոյն (aylaylagoyn)
- այլայլախառն (aylaylaxaṙn)
- այլայլակ (aylaylak)
- այլայլական (aylaylakan)
- այլայլակից (aylaylakicʿ)
- այլայլանամ (aylaylanam)
- այլայլապէս (aylaylapēs)
- այլայլասեռ (aylaylaseṙ)
- այլայլելի (aylayleli)
- այլայլեմ (aylaylem)
- այլայլիմ (aylaylim)
- այլայլիմաց (aylaylimacʿ)
- այլայլութիւն (aylaylutʿiwn)
- այլայլուկ (aylayluk)
- այլայլումն (aylaylumn)
- այլանամ (aylanam)
- այլանդակ (aylandak)
- այլանդակաբար (aylandakabar)
- այլանդակագոյն (aylandakagoyn)
- այլանդակական (aylandakakan)
- այլանդակատեսիլ (aylandakatesil)
- այլանդակափառ (aylandakapʿaṙ)
- այլանդակիմ (aylandakim)
- այլանդակութիւն (aylandakutʿiwn)
- այլանման (aylanman)
- այլանշան (aylanšan)
- այլաշարժ (aylašarž)
- այլաշարժութիւն (aylašaržutʿiwn)
- այլաշխարհեայ (aylašxarheay)
- այլաշուն (aylašun)
- այլաշուրթն (aylašurtʿn)
- այլաշրջեմ (aylašrǰem)
- այլաշրջիկ (aylašrǰik)
- այլաչափ (aylačʿapʿ)
- այլապէս (aylapēs)
- այլասահման (aylasahman)
- այլասացիկ (aylasacʿik)
- այլասացութիւն (aylasacʿutʿiwn)
- այլասեռ (aylaseṙ)
- այլասեր (aylaser)
- այլասերեմ (aylaserem)
- այլասէրութիւն (aylasērutʿiwn)
- այլասիրութիւն (aylasirutʿiwn)
- այլասկիզբն (aylaskizbn)
- այլաստորակայ (aylastorakay)
- այլատարազ (aylataraz)
- այլատեսակ (aylatesak)
- այլատոհմիկ (aylatohmik)
- այլացեղ (aylacʿeł)
- այլափառ (aylapʿaṙ)
- այլափառեմ (aylapʿaṙem)
- այլափառիմ (aylapʿaṙim)
- այլափառութիւն (aylapʿaṙutʿiwn)
- այլափոխ (aylapʿox)
- այլափոխեմ (aylapʿoxem)
- այլափոխիկ (aylapʿoxik)
- այլափոխիմ (aylapʿoxim)
- այլափոխութիւն (aylapʿoxutʿiwn)
- այլափոխումն (aylapʿoxumn)
- այլափոփոխումն (aylapʿopʿoxumn)
- այլափոփոխս (aylapʿopʿoxs)
- այլգունակ (aylgunak)
- այլեւ (aylew)
- այլեւայլ (aylewayl)
- այլեւս (aylews)
- այլընդակութիւն (ayləndakutʿiwn)
- այլընկալ (aylənkal)
- այլիմաստ (aylimast)
- այլիմաց (aylimacʿ)
- այլորդ (aylord)
- այլութիւն (aylutʿiwn)
- այլուսումն (aylusumn)
- այլուստ (aylust)
- այլուստեք (aylustekʿ)
- այլուր (aylur)
- այլուրեմն (ayluremn)
- այլուրեք (aylurekʿ)
- այլպէս (aylpēs)
- այլտարազաբար (ayltarazabar)
- այլօրինակ (aylōrinak)
- այլօրինակաբար (aylōrinakabar)
- անայլակերպութիւն (anaylakerputʿiwn)
- անայլայլ (anaylayl)
- անայլայլաբար (anaylaylabar)
- անայլայլած (anaylaylac)
- անայլայլակ (anaylaylak)
- անայլայլական (anaylaylakan)
- անայլայլապէս (anaylaylapēs)
- անայլայլելի (anaylayleli)
- անայլայլութիւն (anaylaylutʿiwn)
- անայլայլուկ (anaylayluk)
- անայլափոխ (anaylapʿox)
- յայլակարծուց (yaylakarcucʿ)
Related terms[edit]
- աղաւաղեմ (aławałem) (perhaps)
Descendants[edit]
References[edit]
- ^ Ačaṙyan, Hračʿya (1940) Hayocʿ lezvi patmutʿyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 36–37
- ^ Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “այլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- ^ J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʿ lezvi patmutʿyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period][1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 111
- ^ Martirosyan, Hrach (2010), “ayl”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 57
- ^ Awgereancʿ, Mkrtičʿ (1826) Pʿiloni Ebrayecʿwoy mnacʿordkʿ i hays, or en Meknutʿiwn Cnndocʿ ew Elicʿ, Čaṙkʿ i Sampʿson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 146
- ^ Marcus, Ralph (1953) Philo: Supplement I: Questions and Answers on Genesis (The Loeb Classical Library), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, page 150
Further reading[edit]
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “այլ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʿeay (1879), “այլ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Abrahamyan, Ašot (1976) Grabari jeṙnark [A Handbook of Old Armenian][2] (in Armenian), 4th edition, Yerevan: Luys
Categories:
- Armenian terms borrowed from Old Armenian
- Armenian learned borrowings from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian doublets
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio links
- Armenian lemmas
- Armenian pronouns
- Armenian conjunctions
- Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian pronouns
- Old Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms with quotations
- Old Armenian adverbs
- Old Armenian conjunctions