रक्त

See also: रक्ति and रिक्त

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit रक्त (rákta), from the root रञ्ज् (rañj, “to redden”).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /ɾəkt̪/
• Rhymes: -əkt̪

Noun

रक्त • (rakt) m (Urdu spelling رکت‎)

1. blood

   हमारी धमनियों में वीरों का रक्त है।

   hamārī dhamniyõ mẽ vīrõ kā rakt hai.

   The blood of heroes runs in our arteries.

   रक्त की जाँच का परिणाम क्या था?

   rakt kī jā̃c kā pariṇām kyā thā?

   What was the result of the blood test?

Declension

Declension of रक्त (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	रक्त rakt	रक्त rakt
oblique	रक्त rakt	रक्तों raktõ
vocative	रक्त rakt	रक्तो rakto

Synonyms

• ख़ून (xūn)
• लहू (lahū)

Adjective

रक्त • (rakt) (indeclinable, Urdu spelling رکت‎)

1. (color) red

   Synonym: लाल (lāl)

References

• Bahri, Hardev (1989), “रक्त”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Platts, John T. (1884), “रक्त”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

---

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit रक्त (rakta).

Noun

रक्त • (rakta) n

1. blood

---

Sanskrit

Etymology

From the root verb रञ्ज् (rañj, “to redden”), from Proto-Indo-European *reg- (“to dye”). Cognate with Persian رخش‎ (raxš), Sogdian [script needed] (rɣš- /raxš/, “Rakhsh”), Khwarezmian rxtk (raxtak, “red”), Mazanderani رش‎ (raš, “red (of cattle)”), Northern Kurdish reş (“black”).

Noun

रक्त • (rakta) m

1. red (colour)
2. safflower L.
3. Barringtonia acutangula L. (freshwater mangrove)
4. name of Shiva MBh.
5. name of the planet Mars VarBṛS. Sch.
6. name of a plant:
   1. Abrus precatorius (or its seeds as a measure or weight, = रक्तिका) Car.
   2. Rubia munjista L. (Indian madder)
   3. Echinops echinatus L. (Indian globe thistle)
7. name of one of the 7 tongues of fire L.
8. (in music) Name of a श्रुति Saṃgīt.

Declension

Masculine a-stem declension of रक्त (rakta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तः raktaḥ	रक्तौ raktau	रक्ताः / रक्तासः¹ raktāḥ / raktāsaḥ¹
Vocative	रक्त rakta	रक्तौ raktau	रक्ताः / रक्तासः¹ raktāḥ / raktāsaḥ¹
Accusative	रक्तम् raktam	रक्तौ raktau	रक्तान् raktān
Instrumental	रक्तेन raktena	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तैः / रक्तेभिः¹ raktaiḥ / raktebhiḥ¹
Dative	रक्ताय raktāya	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Ablative	रक्तात् raktāt	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Genitive	रक्तस्य raktasya	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तानाम् raktānām
Locative	रक्ते rakte	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तेषु rakteṣu
Notes	¹Vedic

Noun

रक्त • (rakta) n

1. blood Mn. Hariv. &c.
2. a partic. disease of the eyes, Hcat.
3. the menstrual fluid L.
4. copper L.
5. vermilion L.
6. cinnabar L.
7. saffron L.
8. the fruit of Flacourtia cataphracta L.

Declension

Neuter a-stem declension of रक्त (rakta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तम् raktam	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Vocative	रक्त rakta	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Accusative	रक्तम् raktam	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Instrumental	रक्तेन raktena	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तैः / रक्तेभिः¹ raktaiḥ / raktebhiḥ¹
Dative	रक्ताय raktāya	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Ablative	रक्तात् raktāt	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Genitive	रक्तस्य raktasya	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तानाम् raktānām
Locative	रक्ते rakte	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तेषु rakteṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

रक्त • (rakta)

1. red
2. coloured, dyed
3. (grammar) nasalized (said of a vowel)
4. impassioned, excited, fond of play
5. attached or devoted to, fond of, dear, lovely, beloved

Declension

Masculine a-stem declension of रक्त (rakta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तः raktaḥ	रक्तौ raktau	रक्ताः / रक्तासः¹ raktāḥ / raktāsaḥ¹
Vocative	रक्त rakta	रक्तौ raktau	रक्ताः / रक्तासः¹ raktāḥ / raktāsaḥ¹
Accusative	रक्तम् raktam	रक्तौ raktau	रक्तान् raktān
Instrumental	रक्तेन raktena	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तैः / रक्तेभिः¹ raktaiḥ / raktebhiḥ¹
Dative	रक्ताय raktāya	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Ablative	रक्तात् raktāt	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Genitive	रक्तस्य raktasya	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तानाम् raktānām
Locative	रक्ते rakte	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तेषु rakteṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of रक्ता (raktā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्ता raktā	रक्ते rakte	रक्ताः raktāḥ
Vocative	रक्ते rakte	रक्ते rakte	रक्ताः raktāḥ
Accusative	रक्ताम् raktām	रक्ते rakte	रक्ताः raktāḥ
Instrumental	रक्तया / रक्ता¹ raktayā / raktā¹	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्ताभिः raktābhiḥ
Dative	रक्तायै raktāyai	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्ताभ्यः raktābhyaḥ
Ablative	रक्तायाः raktāyāḥ	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्ताभ्यः raktābhyaḥ
Genitive	रक्तायाः raktāyāḥ	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तानाम् raktānām
Locative	रक्तायाम् raktāyām	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तासु raktāsu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of रक्त (rakta)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तम् raktam	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Vocative	रक्त rakta	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Accusative	रक्तम् raktam	रक्ते rakte	रक्तानि / रक्ता¹ raktāni / raktā¹
Instrumental	रक्तेन raktena	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तैः / रक्तेभिः¹ raktaiḥ / raktebhiḥ¹
Dative	रक्ताय raktāya	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Ablative	रक्तात् raktāt	रक्ताभ्याम् raktābhyām	रक्तेभ्यः raktebhyaḥ
Genitive	रक्तस्य raktasya	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तानाम् raktānām
Locative	रक्ते rakte	रक्तयोः raktayoḥ	रक्तेषु rakteṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• रक्तदन्ती (raktadantī)
• रक्तबीज (raktabīja)
• रक्तहीन (raktahīna)
• रक्ताक्ष (raktākṣa)

Descendants

• Assamese: ৰাতা (rata), ৰাতুল (ratul)
• Nepali: रगत (ragat), रातो (rāto)
• Rajasthani: रगत (ragat)
• Romani: rat
• Sindhi: रतु (ratu)
• → Bengali: রক্ত (rôkt)
• → Hindustani:
  • Hindi: रक्त (rakt)
  • Urdu: رکت‎‎
• → Malayalam: രക്തം (raktaṃ)
• → Marathi: रक्त (rakta)
• → Tamil: ரத்தம் (rattam)
• → Telugu: రక్తము (raktamu)

References

• Monier Williams (1899), “रक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0861.