रक्त

See also: रक्ति and रिक्त

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit रक्त (rákta), from the root verb रञ्ज् (rañj, “to redden”).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /ɾəkt̪/
• Rhymes: -əkt̪

Noun

रक्त • (rakt) m (Urdu spelling رکت‎)

1. blood

   हमारी धमनियों में वीरों का रक्त है।

   hamārī dhamniyõ mẽ vīrõ kā rakt hai.

   The blood of heroes runs in our arteries.

   रक्त की जाँच का परिणाम क्या था?

   rakt kī jā̃c kā pariṇām kyā thā?

   What was the result of the blood test?

Declension

Declension of रक्त (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	रक्त rakt	रक्त rakt
oblique	रक्त rakt	रक्तों raktõ
vocative	रक्त rakt	रक्तो rakto

Synonyms

• ख़ून (xūn)
• लहू (lahū)

Adjective

रक्त • (rakt) (indeclinable, Urdu spelling رکت‎)

1. (color) red

   Synonym: लाल (lāl)

References

• Bahri, Hardev, “रक्त”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons, 1989
• Platts, John Thompson, “रक्त”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: William H. Allen and Company, 1884.

---

Marathi

Noun

रक्त • (rakta) n

1. blood

---

Sanskrit

Etymology

From the root verb रञ्ज् (rañj, “to redden”), from Proto-Indo-European *reg- (“to dye”). Cognate with Persian رخش‎ (raxš), Sogdian [script needed] (rɣš- /raxš/, “Rakhsh”), Khwarezmian rxtk (raxtak, “red”), Mazanderani رش‎ (raš, “red (of cattle)”), Northern Kurdish reş (“black”).

Noun

रक्त • (rakta) m

1. red (colour)
2. safflower L.
3. Barringtonia acutangula L. (freshwater mangrove)
4. name of Shiva MBh.
5. name of the planet Mars VarBṛS. Sch.
6. name of a plant:
   1. Abrus precatorius (or its seeds as a measure or weight, = रक्तिका) Car.
   2. Rubia munjista L. (Indian madder)
   3. Echinops echinatus L. (Indian globe thistle)
7. name of one of the 7 tongues of fire L.
8. (in music) Name of a श्रुति Saṃgīt.

Declension

Masculine a-stem declension of रक्त
Nom. sg.	रक्तः (raktaḥ)
Gen. sg.	रक्तस्य (raktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तः (raktaḥ)	रक्तौ (raktau)	रक्ताः (raktāḥ)
Vocative	रक्त (rakta)	रक्तौ (raktau)	रक्ताः (raktāḥ)
Accusative	रक्तम् (raktam)	रक्तौ (raktau)	रक्तान् (raktān)
Instrumental	रक्तेन (raktena)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तैः (raktaiḥ)
Dative	रक्ताय (raktāya)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Ablative	रक्तात् (raktāt)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Genitive	रक्तस्य (raktasya)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तानाम् (raktānām)
Locative	रक्ते (rakte)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तेषु (rakteṣu)

Noun

रक्त • (rakta) n

1. blood Mn. Hariv. &c.
2. a partic. disease of the eyes, Hcat.
3. the menstrual fluid L.
4. copper L.
5. vermilion L.
6. cinnabar L.
7. saffron L.
8. the fruit of Flacourtia cataphracta L.

Declension

Neuter a-stem declension of रक्त
Nom. sg.	रक्तम् (raktam)
Gen. sg.	रक्तस्य (raktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तम् (raktam)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Vocative	रक्त (rakta)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Accusative	रक्तम् (raktam)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Instrumental	रक्तेन (raktena)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तैः (raktaiḥ)
Dative	रक्ताय (raktāya)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Ablative	रक्तात् (raktāt)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Genitive	रक्तस्य (raktasya)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तानाम् (raktānām)
Locative	रक्ते (rakte)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तेषु (rakteṣu)

Adjective

रक्त • (rakta)

1. red
2. coloured, dyed
3. (grammar) nasalized (said of a vowel)
4. impassioned, excited, fond of play
5. attached or devoted to, fond of, dear, lovely, beloved

Declension

Masculine a-stem declension of रक्त
Nom. sg.	रक्तः (raktaḥ)
Gen. sg.	रक्तस्य (raktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तः (raktaḥ)	रक्तौ (raktau)	रक्ताः (raktāḥ)
Vocative	रक्त (rakta)	रक्तौ (raktau)	रक्ताः (raktāḥ)
Accusative	रक्तम् (raktam)	रक्तौ (raktau)	रक्तान् (raktān)
Instrumental	रक्तेन (raktena)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तैः (raktaiḥ)
Dative	रक्ताय (raktāya)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Ablative	रक्तात् (raktāt)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Genitive	रक्तस्य (raktasya)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तानाम् (raktānām)
Locative	रक्ते (rakte)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तेषु (rakteṣu)

Feminine ā-stem declension of रक्त
Nom. sg.	रक्ता (raktā)
Gen. sg.	रक्तायाः (raktāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्ता (raktā)	रक्ते (rakte)	रक्ताः (raktāḥ)
Vocative	रक्ते (rakte)	रक्ते (rakte)	रक्ताः (raktāḥ)
Accusative	रक्ताम् (raktām)	रक्ते (rakte)	रक्ताः (raktāḥ)
Instrumental	रक्तया (raktayā)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्ताभिः (raktābhiḥ)
Dative	रक्तायै (raktāyai)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्ताभ्यः (raktābhyaḥ)
Ablative	रक्तायाः (raktāyāḥ)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्ताभ्यः (raktābhyaḥ)
Genitive	रक्तायाः (raktāyāḥ)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तानाम् (raktānām)
Locative	रक्तायाम् (raktāyām)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तासु (raktāsu)

Neuter a-stem declension of रक्त
Nom. sg.	रक्तम् (raktam)
Gen. sg.	रक्तस्य (raktasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रक्तम् (raktam)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Vocative	रक्त (rakta)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Accusative	रक्तम् (raktam)	रक्ते (rakte)	रक्तानि (raktāni)
Instrumental	रक्तेन (raktena)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तैः (raktaiḥ)
Dative	रक्ताय (raktāya)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Ablative	रक्तात् (raktāt)	रक्ताभ्याम् (raktābhyām)	रक्तेभ्यः (raktebhyaḥ)
Genitive	रक्तस्य (raktasya)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तानाम् (raktānām)
Locative	रक्ते (rakte)	रक्तयोः (raktayoḥ)	रक्तेषु (rakteṣu)

Derived terms

• रक्तदन्ती (raktadantī)
• रक्तबीज (raktabīja)
• रक्तहीन (raktahīna)
• रक्ताक्ष (raktākṣa)

Descendants

• Assamese: ৰাতা (rata), ৰাতুল (ratul)
• → Bengali: রক্ত (rôkt)
• → Malayalam: രക്തം (raktaṃ)
• → Rajasthani: रगत (ragat)
• → Telugu: రక్తము (raktamu)
• → Tamil: ரத்தம் (rattam) (ta)

References

• Monier Williams (1899) , “रक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0861.