व्याख्या

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit व्याख्या (vyākhyā).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʋjɑːkʰ.jɑː/, [ʋjäːkʰ.jäː], /ʋjɑː.kʰɪ.ᵊ/, [ʋjäː.kʰɪ.ᵊ]

Noun

व्याख्या • (vyākhyā) f

1. interpretation

   अदालत सिर्फ़ क़ानून की व्याख्या करती है।

   adālat sirf qānūn kī vyākhyā kartī hai.

   Courts only interpret the law.

2. explanation, commentary, description

Declension

Declension of व्याख्या (fem ā-stem)

	singular	plural
direct	व्याख्या vyākhyā	व्याख्याएँ vyākhyāẽ
oblique	व्याख्या vyākhyā	व्याख्याओं vyākhyāõ
vocative	व्याख्या vyākhyā	व्याख्याओ vyākhyāo

Derived terms

• व्याख्या करना (vyākhyā karnā)

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “व्याख्या”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Marathi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit व्याख्या (vyākhyā).

Pronunciation

• IPA^(key): /ʋjakʰ.ja/

Noun

व्याख्या • (vyākhyā) f

1. definition

Declension

Declension of व्याख्या (fem ā-stem)
direct singular	व्याख्या vyākhyā
direct plural	व्याख्या vyākhyā
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	व्याख्या vyākhyā		व्याख्या vyākhyā
oblique सामान्यरूप	व्याख्ये vyākhye		व्याख्यां- vyākhyān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	व्याख्येला vyākhyelā		व्याख्यांना vyākhyānnā
ergative	व्याख्येने, व्याख्येनं vyākhyene, vyākhyena		व्याख्यांनी vyākhyānnī
instrumental	व्याख्येशी vyākhyeśī		व्याख्यांशी vyākhyānśī
locative सप्तमी	व्याख्येत vyākhyet		व्याख्यांत vyākhyāt
vocative संबोधन	व्याख्ये vyākhye		व्याख्यांनो vyākhyānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of व्याख्या (fem ā-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	व्याख्येचा vyākhyeċā	व्याख्येचे vyākhyeċe	व्याख्येची vyākhyecī	व्याख्येच्या vyākhyecā	व्याख्येचे, व्याख्येचं vyākhyeċe, vyākhyeċa	व्याख्येची vyākhyecī	व्याख्येच्या vyākhyecā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	व्याख्यांचा vyākhyānċā	व्याख्यांचे vyākhyānċe	व्याख्यांची vyākhyāñcī	व्याख्यांच्या vyākhyāncā	व्याख्यांचे, व्याख्यांचं vyākhyānċe, vyākhyānċa	व्याख्यांची vyākhyāñcī	व्याख्यांच्या vyākhyāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

• Berntsen, Maxine, “व्याख्या”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies, 1982-1983.

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱ্যাখ্যা (Assamese script)
• ᬯ᭄ᬬᬵᬔ᭄ᬬᬵ (Balinese script)
• ব্যাখ্যা (Bengali script)
• 𑰪𑰿𑰧𑰯𑰏𑰿𑰧𑰯 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑁆𑀬𑀸𑀔𑁆𑀬𑀸 (Brahmi script)
• ဝျာချာ (Burmese script)
• વ્યાખ્યા (Gujarati script)
• ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑍍𑌯𑌾𑌖𑍍𑌯𑌾 (Grantha script)
• ꦮꦾꦴꦑꦾꦴ (Javanese script)
• 𑂫𑂹𑂨𑂰𑂎𑂹𑂨𑂰 (Kaithi script)
• ವ್ಯಾಖ್ಯಾ (Kannada script)
• វ្យាខ្យា (Khmer script)
• ວ຺ຍາຂ຺ຍາ (Lao script)
• വ്യാഖ്യാ (Malayalam script)
• ᠸᠶᠠ᠎᠊ᠠᡘᠶᠠᢇ (Manchu script)
• 𑘪𑘿𑘧𑘰𑘏𑘿𑘧𑘰 (Modi script)
• ᠸᠶ᠋ᠠᢗᠻᠶ᠎ᠠ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧊𑧠𑧇𑧑𑦯𑧠𑧇𑧑 (Nandinagari script)
• 𑐰𑑂𑐫𑐵𑐏𑑂𑐫𑐵 (Newa script)
• ଵ୍ଯାଖ୍ଯା (Odia script)
• ꢮ꣄ꢫꢵꢓ꣄ꢫꢵ (Saurashtra script)
• 𑆮𑇀𑆪𑆳𑆒𑇀𑆪𑆳 (Sharada script)
• 𑖪𑖿𑖧𑖯𑖏𑖿𑖧𑖯 (Siddham script)
• ව්‍යාඛ්‍යා (Sinhalese script)
• 𑩾 𑪙𑩻𑩛𑩝 𑪙𑩻𑩛 (Soyombo script)
• 𑚦𑚶𑚣𑚭𑚋𑚶𑚣𑚭 (Takri script)
• வ்யாக்²யா (Tamil script)
• వ్యాఖ్యా (Telugu script)
• วฺยาขฺยา (Thai script)
• ཝྱཱ་ཁྱཱ (Tibetan script)
• 𑒫𑓂𑒨𑒰𑒐𑓂𑒨𑒰 (Tirhuta script)
• 𑨭𑩇𑨪𑨊𑨌𑩇𑨪𑨊 (Zanabazar Square script)

Etymology

वि- (vi-) +‎ आ- (ā-) +‎ ख्या (khyā).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋjɑːkʰ.jɑː/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋjɑːkʰ.jɑː/

Root

व्याख्या • (vyākhyā)

1. to explain in detail, tell in full, discuss
2. to relate, communicate
3. to name, call

Noun

व्याख्या • (vyākhyā) stem, f

1. explanation, exposition, gloss, comment, paraphrase

Declension

Feminine ā-stem declension of व्याख्या (vyākhyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	व्याख्या vyākhyā	व्याख्ये vyākhye	व्याख्याः vyākhyāḥ
Vocative	व्याख्ये vyākhye	व्याख्ये vyākhye	व्याख्याः vyākhyāḥ
Accusative	व्याख्याम् vyākhyām	व्याख्ये vyākhye	व्याख्याः vyākhyāḥ
Instrumental	व्याख्यया / व्याख्या¹ vyākhyayā / vyākhyā¹	व्याख्याभ्याम् vyākhyābhyām	व्याख्याभिः vyākhyābhiḥ
Dative	व्याख्यायै vyākhyāyai	व्याख्याभ्याम् vyākhyābhyām	व्याख्याभ्यः vyākhyābhyaḥ
Ablative	व्याख्यायाः / व्याख्यायै² vyākhyāyāḥ / vyākhyāyai²	व्याख्याभ्याम् vyākhyābhyām	व्याख्याभ्यः vyākhyābhyaḥ
Genitive	व्याख्यायाः / व्याख्यायै² vyākhyāyāḥ / vyākhyāyai²	व्याख्ययोः vyākhyayoḥ	व्याख्यानाम् vyākhyānām
Locative	व्याख्यायाम् vyākhyāyām	व्याख्ययोः vyākhyayoḥ	व्याख्यासु vyākhyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

References

• Monier Williams (1899) “व्याख्या”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1036/1.