Appendix:Indo-Iranian Swadesh lists
This is a Swadesh list of Indo-Iranian languages, specifically Sanskrit, Avestan, Hindi, Persian, Punjabi, Pashto, Marathi, Central Kurdish, Bengali and Kamkata-viri, compared with that of English.
Swadesh lists
[edit]| № | English | Proto-Indo-Iranian edit (148) | Sanskrit संस्कृतम् (saṃskṛtam) edit (207) | Avestan edit (90) | Hindi हिंदी (hindī) edit (207) | Persian فارسی edit (207) | Punjabi ਪੰਜਾਬੀ (pañjābī) edit (207) | Pashto پښتو edit (207) | Marathi मराठी (marāṭhī) edit (207) | Central Kurdish کوردیی ناوەندی (kurdîy nawendî) edit (207) | Bengali বাংলা (baṅla) edit (207) | Kamkata-viri Katë edit (207) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | *aȷ́ʰám | अहम् (ahám) | 𐬀𐬰𐬇𐬨 (azə̄m) | मैं (ma͠i) | من (man) | ਮੈਂ (maĩ) | زه (zə) | मी (mī), आम्ही (āmhī)* | من (min) | আমি (ami) | vuze*, vuzë*, ũ, ũć*, õ, õć* |
| 2 | you (2sg) | *túH, *tuHám | त्वम् (tvám) | 𐬙𐬏𐬨 (tūm), 𐬙𐬏 (tū)*, 𐬙𐬎𐬎𐬇𐬨 (tuuə̄m)* | तू (tū)*, तुम (tum)*, आप (āp)* | تو (to) | ਤੂੰ (tū̃) | ته (tə) | तू (tū)*, तुम्ही (tumhī)*, आपण (āpaṇ)* | تۆ (to) | তুমি (tumi), আপনি (apni) | tyu*, tü* |
| 3 | he, she, it (3sg) | *sá | स (sá) | यह (yah)*, वह (vah)* | او (u), وی (vey) | ਇਹ (iha)*, ਉਹ (uha)* | دی (day), هغه (hağa), دا (dā), هغې (hağe), دغه (dağa) | हा (hā), ही (hī), हे (he) | ئەو (ew) | সে (śe) | ni, ki, stë*, inë, iki, stë*, yinë, yiyi, askë* | |
| 4 | we (1pl) | *wayám | वयम् (vayám), नस् (nas) | 𐬬𐬀𐬉𐬨 (vaēm), 𐬬𐬁 (vā)*, 𐬀𐬵𐬨𐬀 (ahma)*, 𐬥𐬃 (nā̊)* | हम (ham) | ما (mâ) | ਅਸੀਂ (asī̃) | موږ (muǵ) | आम्ही (āmhī)*, आपण (āpaṇ)* | ئێمە (ême) | আমরা (amra) | yimo*, yimu*, imu*, yimo* |
| 5 | you (2pl) | *yúHš, *yuHžám | यूयम् (yūyám), वस् (vas) | 𐬫𐬏𐬲𐬆𐬨 (yūžəm), 𐬬𐬃 (vā̊)* | तुम (tum)*, आप (āp)* | شما (šomâ) | ਤੁਸੀਂ (tusī̃) | تاسو (tāso), تاسې (tāse) | तुम्ही (tumhī)*, आपण (āpaṇ)* | ئێوە (êwe) | তোমরা (tōmra), আপনারা (apnara) | šo* |
| 6 | they (3pl) | *tā́s | ते (té) | ये (ye)*, वे (ve)* | آنها (ânhâ), ایشان (išân) | ਇਹ (iha)*, ਉਹ (uha)* | دوی (duy), هغوی (hağuy) | हे (he)*, ह्या (hyā)*, ते (te)*, त्या (tyā)* | ئەوان (ewan) | তারা (tara) | amni, amki*, stë*, amnë, amgi* | |
| 7 | this | *ayám | इदम् (idám) | 𐬵𐬀 (ha), 𐬀𐬌𐬌𐬇𐬨 (aiiə̄m), 𐬀𐬉𐬨 (aēm)*, 𐬙𐬀 (ta) | यह (yah) | این (in) | ਇਹ (iha) | دغه (dağa) | हा (hā)*, ही (hī)*, हे (he)* | ئەمە (eme) | এ (e) | ni*, inë*, yinë* |
| 8 | that | *tád | तत् (tát) | 𐬀𐬎𐬎𐬀 (auua), 𐬙𐬀 (ta) | वह (vah) | آن (ân) | ਉਹ (uha) | هغه (hağa) | तो (to)*, ती (tī)*, ते (te)* | ئەوە (ewe) | ও (ō) | ki, stë*, iki, stë*, yiyi, askë* |
| 9 | here | *Hidʰá | अत्र (átra), इह (íha) | यहाँ (yahā̃) | اینجا (injâ) | ਇੱਥੇ (itthe) | دلته (dəlta) | इथे (ithe), इकडे (ikḍe) | ئێرە (êre) | এখানে (ekhane) | ani* | |
| 10 | there | *tátra | तत्र (tátra) | वहाँ (vahā̃) | آنجا (ânjâ) | ਉੱਥੇ (utthe) | هلته (halta) | तिथे (tithe), तिकडे (tikḍe) | ئەوێ (ewê) | ওখানে (ōkhane) | atki*, sta*, aki* | |
| 11 | who | *kás, káH, kád | क (ká) | 𐬐𐬀 (ka) | कौन (kaun) | کی (ki), که (ke) | ਕੌਣ (kauṇ) | څوک (śok) | कोण (koṇ) | کێ (kê) | কে (ke) | kači* |
| 12 | what | *kím, *čím | किम् (kím) | क्या (kyā) | چه (če) | ਕੀ (kī) | څه (śə) | काय (kāy) | چی (çî), چ (çi) | কী (ki) | kay*, kā* | |
| 13 | where | *kúH | कुत्र (kútra), कुह (kúha), क्व (kvà) | कहाँ (kahā̃) | کجا (kojâ) | ਕਿੱਥੇ (kitthe) | چېري (čeri), چېرته (čerta) | कुठे (kuṭhe) | کوێ (kwê) | কোথায় (kōthaẏ) | kuvu*, kuyū* | |
| 14 | when | *kadáH | कदा (kadā́) | कब (kab) | کی (key) | ਕਦੋਂ (kadõ) | کله (kəla) | केव्हा (kevhā), कधी (kadhī) | کەی (key) | কখন (kokhon) | kuyi*, kuy*, kuyī* | |
| 15 | how | *káyna | कथम् (kathám) | कैसे (kaise) | چطور (četowr) | ਕਿਵੇਂ (kivẽ)* | څنګه (śənga) | कसे (kase) | چۆن (çon) | কেমন (kemon) | kastë*, kaštë*, kay stë*, kā stë* | |
| 16 | not | *na, *a- | न (ná) | नहीं (nahī̃) | نِـ (ne)*, نَـ (na)* | ਨਹੀਂ (nahī̃), ਨਾ (nā) | نه (na) | नाही (nāhī) | نا (na), نە (ne) | না (na) | ne*, na* | |
| 17 | all | *sárwas, *wíćwas | सर्व (sárva), विश्व (víśva) | 𐬬𐬍𐬯𐬞𐬀 (vīspa), 𐬵𐬀𐬎𐬭𐬎𐬎𐬀 (hauruua)* | सब (sab), सभी (sabhī)*, सारे (sāre) | همه (hame) | ਸਾਰਾ (sārā), ਸਭ (sabh) | ټول (ṭol), ساپټ (sāpaṭ), غونډ (ǧwənḍ) | सगळे (sagḷe) | هەموو (hemû), گشت (gişt) | সব (śobo) | suv*, ćak, ćaṅ*, sũ*, suṅ* |
| 18 | many | *pr̥Húš | बहु (bahú) | बहुत (bahut) | خیلی (xeyli), زیاد (ziyâd), بسیار (besyâr) | ਕਈ (kaī) | ډېر (ḍer) | पुष्कळ (puṣkaḷ), बरेच (bareċ), खूप (khūp), लय (lay) | زۆر (zor) | অনেক (onek) | bëlyuk*, bilyük* | |
| 19 | some | *kínčid | किञ्चिद् (kiñcid) | कुछ (kuch) | بعضی (ba'zi), چند (čand) | ਕੁਝ (kujh) | ځينې (źine) | काही (kāhī) | هەندێک (hendêk), کەمێک (kemêk) | কিছু (kichu) | evrë*, ērë*, erë* | |
| 20 | few | *īšát | अल्प (álpa) | थोड़ा (thoṛā) | کم (kam), اندک (andak) | ਥੋਡ਼ੇ (thoṛe), ਘੱਟ (ghaṭṭa), ਵਿਰਲੇ (virle) | لږ (ləǵ) | थोडे (thoḍe), कमी (kamī) | کەم (kem) | কম (kom) | ču*, e či* | |
| 21 | other | *Hanyás | अन्य (anyá) | 𐬀𐬥𐬌𐬌𐬀 (aniia), 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬀 (aṇtara) | दूसरा (dūsrā) | دیگر (digaɾ) | ਦੂਜਾ (dūjā), ਹੋਰ (hor) | بل (bəl), نور (nor) | इतर (itar), दुसरे (dusre) | تر (tir), دیکە (dîke) | অন্য (onno) | vale*, varẽ*, vare* |
| 22 | one | *Háywas, *Háykas | एक (éka) | 𐬀𐬉𐬎𐬎𐬀 (aēuua) | एक (ek) | یک (yek) | ਇੱਕ (ikka), ਹਿੱਕ (hikka) | يو (yaw) | एक (ek) | یەک (yek) | এক (ek) | e, ev*, ē* |
| 23 | two | *dwáH | द्व (dvá) | 𐬛𐬎𐬎𐬀 (duua) | दो (do) | دو (do) | ਦੋ (do) | دوه (dwa) | दोन (don) | دوو (dû) | দুই (dui) | dyu*, dü* |
| 24 | three | *tráyas | त्रि (trí) | 𐬚𐬭𐬌 (θri) | तीन (tīn) | سه (se) | ਤਿੰਨ (tinn), ਤ੍ਰੈ (trai) | درې (dre) | तीन (tīn) | سێ (sê) | তিন (tin) | tre*, tëre* |
| 25 | four | *čatwā́ras | चतुर् (cátur) | 𐬗𐬀𐬚𐬡𐬀𐬭 (caθβar) | चार (cār) | چهار (čhahâr) | ਚਾਰ (cār) | څلور (śalor) | चार (cār) | چوار (çwar) | চার (car) | štëvo*, što* |
| 26 | five | *pánča | पञ्चन् (páñcan) | 𐬞𐬀𐬧𐬗𐬀 (paṇca) | पाँच (pā̃c) | پنج (panj) | ਪੰਜ (pañj) | پنځه (pinźə) | पाच (pāċ) | پێنج (pênc) | পাঁচ (pãc) | puč* |
| 27 | big | *maȷ́ʰás | महत् (mahát) | 𐬨𐬀𐬰𐬀 (maza) | बड़ा (baṛā) | بزرگ (bozorg) | ਵੱਡਾ (vaḍḍā) | لوی (loy), ستر (stər), غټ (ǧaṭ) | मोठे (moṭhe) | گەورە (gewre) | বড় (boṛ) | alë*, ōlë* |
| 28 | long | *dr̥Hgʰás | दीर्घ (dīrghá) | 𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀 (darəga) | लम्बा (lambā) | دراز (derâz) | ਲੰਮਾ (lammā) | اوږد (uǵd) | लांब (lāmba) | درێژ (drêj) | লম্বা (lomba) | drëgeř*, drëgëř*, dërëgëň*, drëṅëň* |
| 29 | wide | *pr̥tʰúš | उरु (urú) | 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬚𐬎 (pərəθu) | चौड़ा (cauṛā) | وسیع (vasi'), پهن (pahn), فراخ (farâx) | ਚੌੜਾ (cauṛā) | پراخ (parāxa) | रुंद (runda) | پان (pan) | চওড়া (coōṛa) | vëšteř*, višteř*, vištëř* |
| 30 | thick | *stʰuHrás | घन (ghaná) | गाढ़ा (gāṛhā) | ضخیم (zaxim), کلفت (koloft) | ਮੋਟਾ (moṭā) | نرۍ (narəy) | जाड (j̈āḍ) | ئەستوور (estûr) | মোটা (mōṭa) | buvṭë*, būṭë* | |
| 31 | heavy | *gr̥Húš | गुरु (gurú) | 𐬔𐬊𐬎𐬭𐬎𐬱 (gouruš)* | भारी (bhārī) | سنگین (sangin) | ਭਾਰੀ (bhārī) | دروند (drund), درنه (drəna) | जड (j̈aḍ) | قورس (qurs) | ভারী (bhari) | ganvo*, ganëvo* |
| 32 | small | *tusćás | अल्प (álpa) | छोटा (choṭā) | کوچک (kuček), خرد (xord) | ਛੋਟਾ (choṭā), ਨਿੱਕਾ (nikkā) | وړوکی (waṛukay), کوچنی (kučnay) | लहान (lahān), छोटे (choṭe) | بچووک (bçûk) | ছোট (chōṭ) | pëmëřuk*, lukë*, turćë̃* | |
| 33 | short | *kr̥dʰúš | ह्रस्व (hrasvá) | छोटा (choṭā) | کوتاه (kutâh) | ਛੋਟਾ (choṭā), ਨਿੱਕਾ (nikkā) | لنډ (lanḍ) | बुटके (buṭke) | کورت (kurt) | বেঁটে (bẽṭe) | mëṭë*, muṭë*, muṛë* | |
| 34 | narrow | *Hánȷ́ʰuš | अंहु (aṃhú) | तंग (taṅg)* | باریک (bârik), تنگ (tang) | ਭੀਡ਼ਾ (bhīṛā), ਸੌਡ਼ਾ (sauṛā) | نازک (nāzok) | निरुंद (nirunda), अरुंद (arunda) | تەسک (tesk) | চিপা (cipa) | aruř*, arëň* | |
| 35 | thin | *kr̥ćás, *tanHúš | तनु (tanú) | पतला (patlā) | لاغر (lâğar), تنک (tonok) | ਪਤਲਾ (patlā) | ډنګر (ḍangər) | पातळ (pātaḷ), बारीक (bārīk) | لەڕ (lerr) | পাতলা (patola) | lëmëř*, lëmeň*, lamëň* | |
| 36 | woman | *ǰánHs, *gnáHs, *stríH | स्त्री (strī́) | 𐬯𐬙𐬭𐬍 (strī), 𐬥𐬁𐬌𐬭𐬍 (nāirī) | औरत (aurat)*, महिला (mahilā) | زن (zan) | ਔਰਤ (aurat) | ښځه (x̌əźa) | बाई (bāī) | ژن (jin) | মহিলা (mohila) | juk*, jukuř*, juǧuř* |
| 37 | man (adult male) | *wiHrás, *Hnáras | पुरुष (púruṣa), नर (nára) | 𐬥𐬀𐬭 (nar), 𐬬𐬍𐬭𐬀 (vīra) | आदमी (ādmī)* | مرد (mard) | ਆਦਮੀ (ādamī) | سړی (saṛáy), نارينه (nārina) | पुरुष (puruṣ) | پیاو (pyaw) | পুরুষ (puruś) | moč*, muč* |
| 38 | man (human being) | *manušyás, *mártyas | मनुष्य (manuṣyá), मानव (mānava) | 𐬨𐬀𐬥𐬎𐬱 (manuš), 𐬨𐬀𐬴𐬌𐬌𐬀 (maṣ̌iia) | इंसान (insān)*, मनुष्य (manuṣya) | انسان (ensân), آدم (âdam) | ਇਨਸਾਨ (inasān) | وګړی (wəgəṛay), انسان (insān) | माणूस (māṇūs) | مرۆڤ (mrov), پیاو (pyaw), ئینسان (însan) | মানুষ (manuś) | manči*, manji* |
| 39 | child | *ȷ́aHtás | बाल (bā́la), शिशु (śíśu) | बच्चा (baccā)* | بچه (bačče), کودک (kudak) | ਬੱਚਾ (baccā) | ماشوم (māšum), کمکۍ (kamkay) | पिल्लू (pillū) | منداڵ (mindall) | বাচ্চা (bacca) | kuřë*, kuř* | |
| 40 | wife | *pátniH | पत्नी (pátnī), भार्या (bhāryā́) | पत्नी (patnī) | زن (zan) | ਵਹੁਟੀ (vahuṭī) | ښځه (x̌əźa) | बायको (bāyko) | ژن (jin) | স্ত্রী (stri), বউ (bou) | štri*, štëri* | |
| 41 | husband | *pátiš | पति (páti) | 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌 (paiti) | पति (pati) | شوهر (šowhar) | ਪਤੀ (patī) | سړی (saṛáy), مېړۀ (meṛə) | नवरा (navrā) | شوو (şû), مێرد (mêrd) | স্বামী (śami) | moč*, muč* |
| 42 | mother | *máHtā | मातृ (mā́tṛ) | 𐬠𐬀𐬭𐬆𐬚𐬭𐬍 (barəθrī), 𐬨𐬁𐬙𐬀𐬭 (mātar) | माता (mātā) | مادر (mâdar) | ਮਾਂ (mā̃) | مور (mor) | आई (āī) | دایک (dayk) | মা (ma), আম্মা (amma) | nu*, nū* |
| 43 | father | *pHtā́ | पितृ (pitṛ́) | 𐬞𐬌𐬙𐬀𐬭 (pitar), 𐬰𐬄𐬚𐬀𐬭 (ząθar) | पिता (pitā) | پدر (pedar) | ਪਿਓ (pio) | پلار (plār) | वडील (vaḍīl), बाप (bāp), बाबा (bābā) | باوک (bawk) | বাবা (baba), আব্বা (abba) | to*, tot* |
| 44 | animal | *páću | पशु (páśu) | जानवर (jānvar)* | حیوان (heyvân), جانور (jânvar) | ਜਾਨਵਰ (jānvar) | څاروی (śārwi) | प्राणी (prāṇī) | ئاژەڵ (ajell) | জন্তু (jontu) | yuṣkuṣ*, yaṣkuṣ* | |
| 45 | fish | *mátsyas | मत्स्य (mátsya) | 𐬨𐬀𐬯𐬌𐬌𐬀 (masiia) | मछली (machlī) | ماهی (mâhi) | ਮੱਛੀ (macchī) | کب (kab), ماهی (māhay) | मासा (māsā) | ماسی (masî) | মাছ (mach) | maćë*, ō maći* |
| 46 | bird | *Háwiš | वि (ví), पक्षिन् (pakṣin) | 𐬬𐬀𐬌𐬌 (vaii), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬖𐬀 (mərəγa) | चिड़िया (ciṛiyā) | پرنده (parande) | ਪੰਛੀ (pañchī) | مرغه (marǧə) | पक्षी (pakṣī), पाखरू (pākhrū) | باڵندە (ballinde), پەلەوەر (pelewer) | পাখি (pakhi) | mřëṅeć*, mřëṅećë*, mřaṅźë* |
| 47 | dog | *ćwā́ | श्वन् (śván) | 𐬯𐬞𐬀𐬥 (span) | कुत्ता (kuttā) | سگ (sag) | ਕੁੱਤਾ (kuttā) | سپی (spay) | कुत्रा (kutrā) | سەگ (seg) | কুকুর (kukur) | křuyi*, kuři* |
| 48 | louse | *ćwíšas | यूका (yūkā) | जूँ (jū̃) | شپش (šepeš) | ਜੂੰ (jū̃) | سپږه (spəǵa) | ऊ (ū) | ئەسپێ (espê) | উকুন (ukun) | yuv*, vü*, yü* | |
| 49 | snake | *sarpás, *nāgás | सर्प (sarpá) | 𐬀𐬲𐬌 (aži) | साँप (sā̃p) | مار (mâr) | ਸੱਪ (sappa) | مار (mār) | साप (sāp) | مار (mar) | সাপ (śap) | bibimstë*, babistë* |
| 50 | worm | *kŕ̥miš | कृमि (kṛ́mi) | कीड़ा (kīṛā) | کرم (kerm) | ਕੀੜਾ (kīṛā) | کڼه (kaṇa) | अळी (aḷī) | کرم (kirm) | কৃমি (krimi) | gu* | |
| 51 | tree | *dā́ru | वृक्ष (vṛkṣá), तरु (tarú) | 𐬬𐬀𐬭𐬆𐬱𐬀 (varəša) | पेड़ (peṛ) | درخت (deraxt) | ਰੁੱਖ (rukkha) | ونه (wəna) | झाड (j̈hāḍ) | دار (dar), درەخت (drext) | গাছ (gach) | kënë*, këno*, kano* |
| 52 | forest | वन (vána) | जंगल (jaṅgal) | جنگل (jangal), بیشه (biše) | ਜੰਗਲ (jaṅgal) | ځنګل (śəngal) | वन (van) | دارستان (daristan) | বন (bon) | bënë*, ben*, banë* | ||
| 53 | stick | *waytasás | दण्ड (daṇḍá) | डंडा (ḍaṇḍā), लाठी (lāṭhī) | چوب (čub) | ਸੋਟੀ (soṭī) | لرګۍ (largaj) | काठी (kāṭhī) | دار (dar), چێو (çêw) | লাঠি (laṭhi) | ḍun* | |
| 54 | fruit | फल (phála) | फल (phal) | میوه (mive) | ਫਲ (phal) | مېوه (mewa) | फळ (phaḷ) | میوە (mîwe) | ফল (phol) | kac̣ëvec̣*, kadvec̣*, kaẓvec̣* | ||
| 55 | seed | *bíHȷ́am | बीज (bī́ja) | बीज (bīj) | بذر (bazr), تخم (toxm) | ਬੀਜ (bīj) | زڼی (zəṇay), تخم (toxm) | बी (bī) | تۆو (tow) | বীচি (bici), বীজ (bij) | bi* | |
| 56 | leaf | *parnám | पत्त्र (páttra) | पत्ता (pattā) | برگ (barg) | ਪਤਾ (patā) | پاڼه (pāṇa) | पान (pān) | گەڵا (gella) | পাতা (pata) | přor*, por* | |
| 57 | root | मूल (mū́la) | जड़ (jaṛ) | ریشه (riše) | ਜੜ੍ਹ (jaṛh) | ریښه (rix̌a) | मूळ (mūḷ) | ڕەگ (reg), ڕیشە (rîşe) | শিকড় (śikoṛ) | lu* | ||
| 58 | bark (of a tree) | *twákš, *varkás ~ valkás | त्वच् (tvác) | छाल (chāl) | پوست (pust) | ਛਿੱਲ (chilla), ਛਾਲ (chāl), ਖੱਲ (khalla) | پوستکۍ (pustakəy) | (झाडाची) साल ((j̈hāḍācī) sāl) | توێکڵ (twêkill) | ছাল (chal) | čë* | |
| 59 | flower | पुष्प (púṣpa) | फूल (phūl) | گل (gol) | ਫੁੱਲ (phulla) | ګل (gul) | फूल (phūl) | گوڵ (gull) | ফুল (phul) | piš* | ||
| 60 | grass | *tŕ̥nam | तृण (tṛ́ṇa) | घास (ghās) | چمن (čaman), علف ('alaf), سبزه (sabze) | ਘਾਹ (ghāh) | واښه (wāx̌ə), چمن (čaman) | गवत (gavat) | گیا (gya) | ঘাস (ghaś) | yus* | |
| 61 | rope | *rázǰuš, *rać-* | रज्जु (rájju) | रस्सी (rassī) | نخ (nax), ارغمچین (arğamčin) | ਰੱਸੀ (rassī) | تار (tār) | दोरी (dorī), रस्सी (rassī) | گوریس (gurîs), پەت (pet), تەناف (tenaf) | দড়ি (doṛi) | mënë*, mëne*, mane* | |
| 62 | skin | *čárma | चर्मन् (cárman), त्वच् (tvác) | चमड़ी (camṛī), त्वचा (tvacā) | پوست (pust) | ਚਮੜੀ (camṛī) | څرمن (śarmən), پوستکۍ (pustakəy) | त्वचा (tvacā) | پێست (pêst) | চামড়া (camṛa) | čom*, čum* | |
| 63 | meat | *māmsás | मांस (māṃsá) | 𐬔𐬀𐬊 (gao) | माँस (mā̃s) | گوشت (gušt) | ਗੋਸ਼ਤ (gośat), ਮਾਸ (mās) | غوښه (ǧwax̌a) | मास (mās) | گۆشت (goşt) | মাংস (maṅśo), গোশত (gōśot) | ano*, bëṭë* |
| 64 | blood | *HásHr̥ | रक्त (rakta), असृज् (ásṛj) | 𐬬𐬊𐬵𐬎𐬥𐬍 (vohunī) | ख़ून (xūn)* | خون (xun) | ਰੱਤ (ratta), ਲਹੂ (lahū) | وينه (wina) | रक्त (rakta) | خوێن (xwên) | রক্ত (rokto) | luy* |
| 65 | bone | *Hástʰi | अस्थि (ásthi) | 𐬀𐬯𐬙 (ast) | हड्डी (haḍḍī) | استخوان (ostoxân) | ਹੱਡੀ (haḍḍī) | هډوکى (haḍukay) | हाड (hāḍ) | ئێسک (êsk), پێشە (pêşe) | হাড় (haṛ) | aṭi*, aṛi* |
| 66 | fat (noun) | *píHwas | पीवस् (pī́vas), मेदस् (médas) | चरबी (carbī)* | چربو (čarbu), چربی (čarbi), پیه (pih) | ਚਰਬੀ (carbī) | غوړي (ǧwaṛi) | चरबी (carbī) | چەوری (çewrî), بەز (bez) | চর্বি (corbi) | sko*, skyo* | |
| 67 | egg | *Hāwyám | अण्ड (aṇḍá) | 𐬀𐬉𐬨 (aēm) | अंडा (aṇḍā) | تخم (toxm), خایه (xâye) | ਆਂਡਾ (āṇḍā) | ويه (waya), هګۍ (hagəy) | अंडे (aṇḍe) | هێلکە (hêlke) | ডিম (ḍim) | përë*, puṛuk*, aẓo* |
| 68 | horn | *ćáypas | शृङ्ग (śṛṅgá) | सींग (sīṅg) | شاخ (šâx) | ਸਿੰਗ (siṅg) | ښکر (x̌kar) | शिंग (śiṅga) | شاخ (şax), قۆچ (qoç) | শিং (śiṅ) | ṣiṅë*, ṣiṅ* | |
| 69 | tail | *púšćas, *wā́ras | पुच्छ (púccha) | पूँछ (pū̃ch) | دم (dom) | ਪੂਛ (pūch) | لکی (lakay) | शेपूट (śepūṭ) | کلک (kilk) | লেজ (lej) | drëmři*, dëmřey*, dëmëři* | |
| 70 | feather | *parnám | पर्ण (parṇá) | पंख (paṅkh) | پر (par) | ਖੰਭ (khambh) | بڼکه (baṇəka) | पीस (pīs) | پەڕ (perr) | পর (por) | paṭë*, paṛü* | |
| 71 | hair | *Hráwma*, *káyćas* | केश (kéśa) | बाल (bāl) | مو (mu) | ਵਾਲ (vāl) | وېښته (wex̌tə) | केस (kes) | قژ (qij), موو (mû), تووک (tûk) | চুল (cul) | ẓuv*, ẓyuv*, ẓu*, ẓü* | |
| 72 | head | *ćŕ̥Has, *ćr̥Hšá | शिरस् (śíras) | 𐬯𐬁𐬭𐬀 (sāra) | सिर (sir) | سر (sar) | ਸਿਰ (sir) | ککرۍ (kakrəy), سر (sar) | डोके (ḍoke) | سەر (ser) | মাথা (matha) | ṣayi*, ṣey*, ʂē* |
| 73 | ear | *kárnas | कर्ण (kárṇa) | 𐬔𐬀𐬊𐬱𐬀 (gaoša), 𐬐𐬀𐬭𐬆𐬥𐬀 (karəna) | कान (kān) | گوش (guš) | ਕੰਨ (kann) | غوږ (ǧwaǵ) | कान (kān) | گوێ (gwê), گوێچکە (gwêçke) | কান (kan) | kor* |
| 74 | eye | *čákšuš, *čáćšma | अक्षि (ákṣi) | 𐬀𐬱𐬌 (aši)*, 𐬗𐬀𐬱𐬨𐬀𐬥 (cašman), 𐬛𐬀𐬉𐬨𐬀𐬥 (daēman) | आँख (ā̃kh) | چشم (češm) | ਅੱਖ (akkha) | سترګه (stərga) | डोळा (ḍoḷā) | چاو (çaw) | চোখ (cōkh) | ači*, ače*, ačẽ* |
| 75 | nose | *náHs | नासा (nā́sā) | नाक (nāk) | بینی (bini) | ਨੱਕ (nakka) | پزه (paza) | नाक (nāk) | لووت (lût) | নাক (nak) | nasuř*, nazuř* | |
| 76 | mouth | *Hā́s, *wáktram | वक्त्र (vaktra), मुख (múkha) | मुँह (mũh) | دهان (dahân) | ਮੂੰਹ (mū̃h) | خوله (xwlə) | तोण्ड (toṇḍa) | دەم (dem) | মুখ (mukh) | aši*, aži* | |
| 77 | tooth | *Hdánts, *ȷ́ámbʰas | दन्त (dánta) | दाँत (dā̃t) | دندان (dandân) | ਦੰਦ (dand) | غاښ (ǧāx̌) | दात (dāt) | ددان (ddan) | দাঁত (dãt) | dut* | |
| 78 | tongue (organ) | *ȷ́iȷ́ʰwáH | जिह्वा (jihvā́) | 𐬵𐬌𐬰𐬎𐬎𐬁 (hizuuā) | जीभ (jībh) | زبان (zabân) | ਜੀਭ (jībh) | ژبه (žaba) | जीभ (jībh) | زمان (zman) | জিভ (jibh), জিহ্বা (jiubha) | diz*, dić* |
| 79 | fingernail | *Hnā́kš ~ Hnakʰás | नख (nakhá) | नाख़ुन (nāxun)* | ناخن (nâxon) | ਨੰਗਲ (naṅgal) | نوک (nuk) | नख (nakh) | نینۆک (nînok) | নখ (nokh) | nače*, načẽ* | |
| 80 | foot | *pā́ts | पद (padá) | 𐬞𐬀𐬛 (pad), 𐬞𐬁𐬜𐬀 (pāδa) | पैर (pair) | پا (pâ) | ਪੈਰ (pair) | پښه (px̌a) | पाऊल (pāūl) | پێ (pê) | পা (pa) | kyur*, kür* |
| 81 | leg | जङ्घ (jáṅgha) | टांग (ṭāṅg) | پا (pâ), لنگ (leng), ساق (sâq), ران (rân) | ਲੱਤ (latta) | لېنګی (lengi) | पाय (pāy) | قاچ (qaç), لاق (laq) | পা (pa) | zepo*, kyur*, źãpo* | ||
| 82 | knee | *ȷ́ā́nu | जानु (jā́nu) | 𐬰𐬁𐬥𐬎 (zānu) | घुटना (ghuṭnā) | زانو (zânu) | ਗੋਡੇ (goḍe) | زنګون (zangun) | गुडघा (guḍghā) | ئەژنۆ (ejno), چۆک (çok) | হাঁটু (hãṭu) | zo*, zu*, zõ*, źõ* |
| 83 | hand | *ȷ́ʰástas | हस्त (hásta), पाणि (pāṇí) | 𐬰𐬀𐬯𐬙𐬀 (zasta) | हाथ (hāth) | دست (dast) | ਹੱਥ (hattha) | لاس (lās) | हात (hāt) | دەست (dest) | হাত (hat) | dušt*, duy*, düšt* |
| 84 | wing | *parnám | पक्ष (pakṣá) | पंख (paṅkh) | بال (bâl) | ਪੱਖ (pakkha) | وزر (wazár) | पंख (paṅkha) | باڵ (ball) | পাখা (pakha) | paṭë*, paṛü* | |
| 85 | belly | *udáras | उदर (udára) | 𐬎𐬛𐬀𐬭𐬀 (udara), 𐬨𐬀𐬭𐬱𐬏 (maršū), 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬰𐬁𐬥𐬀 (mərəzāna) | पेट (peṭ)* | شکم (šekam) | ਢਿੱਡ (ḍhiḍḍa), ਪੇਟ (peṭ) | خېټه (xeṭa), نس (nas) | पोट (poṭ) | سک (sik), ورگ (wirg) | পেট (peṭ) | kṭyol*, kṭol* |
| 86 | guts | *Hántram | अन्त्र (ántra), आन्त्र (āntra), गुद (gudá) | अंतड़ी (antṛī) | روده (rude), شکمبه (šekambe), دل (del) | ਹਿੰਮਤ (himmat) | لړمون (ləṛmun), کولمې (kolme) | आतडे (ātḍe) | ڕیخۆڵە (rîxolle) | ভুড়ী (bhuṛi) | řu*, pyu* | |
| 87 | neck | *griHwáH* | गल (gala), ग्रीवा (grīvā́) | गरदन (gardan)* | گردن (gardan) | ਗਰਦਨ (gardan) | غاړه (ğāṛa) | गळा (gaḷā) | مل (mil) | গলা (gola) | mareyik*, marẽyk*, marëňiṅ* | |
| 88 | back | *pr̥štʰás | पृष्ठ (pṛṣṭhá) | 𐬞𐬀𐬭𐬱𐬙𐬀 (paršta) | पीठ (pīṭh) | پشت (pošt) | ਪਿੱਠ (piṭṭha) | شا (ʃā) | पाठ (pāṭh) | پشت (pişt) | পিঠ (piṭh) | pṭi* |
| 89 | breast | *pstánas, *HúrHas* | स्तन (stána) | 𐬬𐬀𐬭𐬀𐬵 (varah), 𐬟𐬱𐬙𐬁𐬥𐬀 (fštāna)* | छाती (chātī) | سینه (sine) | ਛਾਤੀ (chātī) | غېږ (ǧeǵ) | छाती (chātī), स्तन (stan) | مەمک (memk) | বুক (buk) | čuk* |
| 90 | heart | *ȷ́ʰŕ̥dayam | हृदय (hṛ́daya) | 𐬰𐬆𐬭𐬆𐬛 (zərəd) | दिल (dil)* | دل (del), قلب (qalb) | ਦਿਲ (dil) | زړه (zṛə) | हृदय (hruday) | دڵ (dill) | হৃদয় (hridoẏ) | zërë*, źarë* |
| 91 | liver | *Hyákr̥ | यकृत् (yákṛt) | जिगर (jigar)*, कलेजा (kalejā)* | جگر (jegar) | ਕਲੇਜਾ (kalejā), ਜਿਗਰ (jigar) | ځيګر (źigar) | यकृत (yakrut), काळीज (kāḷīj̈) | جەرگ (cerg) | কলিজা (kolija) | yayi*, yaňay*, yaňi* | |
| 92 | to drink | *píbati | पिबति (píbati) | 𐬓𐬀𐬭𐬀𐬌𐬙𐬌 (xᵛaraiti) | पीना (pīnā) | نوشیدن (nušidan) | ਪੀਣਾ (pīṇā) | څکل (śkəl) | पिणे (piṇe) | خواردنەوە (xwardnewe) | পান (pan) | pye-*, pëye-*, pī-* |
| 93 | to eat | *Hátˢti | खादति (khā́dati), अत्ति (átti) | 𐬀𐬛 (ad) | खाना (khānā) | خوردن (xordan) | ਖਾਣਾ (khāṇā) | خوړل (xoṛəl) | खाणे (khāṇe) | خواردن (xwardin) | খাওয়া (khaōẇa) | yu-*, yü-* |
| 94 | to bite | *dáćati | दशति (dáśati) | काटना (kāṭnā) | گاز گرفتن (javidan), گزیدن (gazidan) | ਚੂੰਡਣਾ (cūṇḍṇā) | چيچل (čičəl), داړل (dāṛəl), زدول (zdowəl) | चावणे (ċāvṇe) | گەستن (gestin) | কামড়ানো (kamṛanō) | kule-*, kuřë-* | |
| 95 | to suck | *dʰáyati | धयति (dháyati) | चूसना (cūsnā) | مکیدن (mekidan) | ਚੂਸਣਾ (cūsṇā) | روتل (rowtəl) | चोखणे (ċokhṇe) | مژین (mjîn) | চোষা (cōśa) | ćpe-*, ćpë-* | |
| 96 | to spit | ष्ठीवति (ṣṭhī́vati) | थूकना (thūknā) | تف انداختن (tof andâxtan) | ਥੁੱਕਣਾ (thukkaṇā) | لاړیتو کول (lāṛito kawəl) | थुंकणे (thuṅkṇe) | تفین (tfîn), تفکردن (tifkirdin) | ছ্যাপ (chêp), থুতু (thutu) | ṣëpṣov-*, sapjü aṭlō-* | ||
| 97 | to vomit | *wámHati | वमति (vámati) | उल्टी करना (ulṭī karnā), उल्टी मारना (ulṭī mārnā) | استفراغ کردن (estefarâğ kardan) | ਉਲਟੀ ਕਰਨਾ (ulaṭī karnā) | کانګې کول (kange kawəl) | ओकणे (okṇe) | ڕشانەوە (rşanewe) | বমি (bomi) | baruň ašë-* | |
| 98 | to blow | *Hwā́ti*, *dʰámati | वाति (vā́ti) | 𐬬𐬁𐬌𐬙𐬌 (vāiti) | फूँकना (phū̃knā) | وزیدن (vazidan), دمیدن (damidan) | ਫੂਕਣਾ (phūkṇā) | بادول (bādawəl), سا اخیستل (sā axistəl) | फुंकणे (phuṅkṇe) | دەمین (demîn), فووکردن (fûkirdin) | ফুঁ দেওয়া (phũ deōẇa) | dëmō-*, pü bosë̃ vī-* |
| 99 | to breathe | अनिति (ániti) | साँस लेना (sā̃s lenā) | نفس کشیدن (nafas kešidan) | ਸਾਹ ਲੈਣਾ (sāh laiṇā) | ساه اخیستل (sāh axestəl) | श्वास घेणे (śvās gheṇe) | هەناسەدان (henasedan) | শ্বাস নেওয়া (śśaś neōẇa) | šü̃ kṣō-* | ||
| 100 | to laugh | *smáyatay | स्मयते (smáyate), हसति (hásati) | हँसना (hãsnā) | خندیدن (xandidan) | ਹੱਸਣਾ (hassaṇā) | خندل (xandəl) | हसणे (hasṇe) | پێکەنین (pêkenîn) | হাসা (haśa) | këne-*, kanë-* | |
| 101 | to see | *čáštay | पश्यति (páśyati)*, दृश् (dṛś)* | दिखना (dikhnā)*, देखना (dekhnā)* | دیدن (didan) | ਵੇਖਣਾ (vekhṇā) | ليدل (lidəl) | दिसणे (disṇe)*, पाहणे (pāhṇe), बघणे (baghṇe) | دیتن (dîtin), بینین (bînîn) | দেখা (dekha) | vëře-*, vaře-*, vaňe-*, vaňë-* | |
| 102 | to hear | *ćr̥náwti | शृणोति (śṛṇóti) | सुनना (sunnā) | شنیدن (šenidan) | ਸੁਣਨਾ (suṇnā) | اورول (awrawəl), اوریدل (awredəl)* | ऐकणे (aikṇe) | بیستن (bîstin) | শোনা (śōna) | sëṅa-*, saṅa-* | |
| 103 | to know | *ȷ́ānáHti | जानाति (jānā́ti) | 𐬰𐬁𐬥𐬀𐬌𐬙𐬌 (zānaiti), 𐬬𐬌𐬛 (vid) | जानना (jānnā) | دانستن (dânestan)*, شناختن (šenâxtan)* | ਜਾਣਨਾ (jāṇnā) | پېژندل (pežandəl) | माहीत असणे (māhīt asṇe), जाणणे (j̈āṇṇe), ओळखणे (oḷakhṇe)* | زانین (zanîn), ناسین (nasîn) | জানা (jana) | zaře-*, zaňe-*, źaňë-* |
| 104 | to think | *mányatay | मन्यते (mányate), चिन्तयति (cintayati) | सोचना (socnā) | فکر کردن (fekr kardan) | ਸੋਚਣਾ (socṇā) | فکر کول (fakr kawəl) | विचार करणे (vicār karṇe) | بیرکردنەوە (bîrkirdnewe) | ভাবা (bhaba) | vëše-*, viši-*, viži-* | |
| 105 | to smell | जिघ्रति (jíghrati) | सूँघना (sūṅghnā) | بوییدن (buyidan) | ਸੁੰਘਣਾ (suṅghṇā) | بوی کول (bui kawəl) | वास घेणे (vās gheṇe), हुंगणे (huṅgṇe) | بۆنکردن (bonkirdin) | শোঁকা (śō̃ka) | gun kṣō-* | ||
| 106 | to fear | *bʰáyHti | बिभेति (bibhéti), भयते (bháyate)* | डरना (ḍarnā) | ترسیدن (tarsidan) | ਡਰਨਾ (ḍarnā) | وېرېدل (weredəl) | घाबरणे (ghābarṇe), भिणे (bhiṇe) | ترسان (tirsan) | ভয় করা (bhoẏ kora), ডরা (ḍora) | vëdiře-*, vëdëře-*, vidëřë-* | |
| 107 | to sleep | *swápati | स्वपिति (svápiti) | सोना (sonā) | خوابیدن (xâbidan) | ਸੌਣਾ (sauṇā) | ویده کیدل (widə kedəl) | झोपणे (j̈hopṇe), निजणे (nij̈ṇe) | خەوتن (xewtin), نووستن (nûstin) | ঘুমানো (ghumanō) | pṣu-* | |
| 108 | to live | *ǰíHwati | जीवति (jī́vati) | 𐬘𐬎𐬎𐬀𐬌𐬙𐬌 (juuaiti) | जीना (jīnā) | زندگی کردن (zendegi kardan) | ਜਿਊਣਾ (jiūṇā) | ژوند کول (žwand kawəl) | जगणे (j̈agṇe) | ژیان (jyan) | বাঁচা (bãca) | jëve-*, jive-*, jǖ-* |
| 109 | to die | *mriyátay | म्रियते (mriyáte) | 𐬌𐬭𐬌𐬚𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (iriθiieiti), 𐬨𐬌𐬭𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬈 (miriieite) | मरना (marnā) | مردن (mordan) | ਮਰਨਾ (marnā) | مړ کیدل (maṛ kedəl) | मरणे (marṇe) | مردن (mirdin) | মরা (mora) | mře-* |
| 110 | to kill | *ǰʰánti | हन्ति (hánti) | मारना (mārnā) | کشتن (koštan) | ਮਾਰਨਾ (mārnā) | وژل (wažəl) | मारणे (mārṇe) | کوشتن (kuştin) | মারা (mara), মেরে ফেলা (mere phela) | jaře-*, jiňe-*, jaňë-* | |
| 111 | to fight | *Hyáwdʰati, *Hyúdʰyati | युध्यते (yúdhyate) | लड़ना (laṛnā) | جنگیدن (jangidan) | ਲੜਨਾ (laṛnā) | جګړول (jagṛawəl) | लढणे (laḍhṇe) | جەنگین (cengîn), شەڕکردن (şerrkirdin) | লড়া (loṛa) | ṣëče-*, ṣče-*, ṣyi-*, kalë ku-* | |
| 112 | to hunt | *wáyHti* | वेति (veti) | शिकार करना (śikār karnā)* | شکار کردن (šekâr kardan) | ਟੋਲਣਾ (ṭolṇā) | ښکار کول (x̌kār kawəl) | शिकार करणे (śikār karṇe) | ڕاوکردن (rawkirdin) | স্বীকার করা (śikar kora) | šartoř ku-* | |
| 113 | to hit | हन्ति (hánti), ताडयति (tāḍáyati) | मारना (mārnā) | زدن (zadan) | ਜੜਨਾ (jaṛnā) | وهل (wahəl) | मारणे (mārṇe) | لێدان (lêdan) | মারা (mara) | vye-*, vi-*, vī-* | ||
| 114 | to cut | *śćinátˢti | कृन्तति (kṛntáti) | 𐬐𐬆𐬭𐬆𐬥𐬙𐬀𐬌𐬙𐬌 (kərəntaiti) | काटना (kāṭnā) | بریدن (boridan) | ਕੱਟਣਾ (kaṭṭaṇā) | پری کول (pri kawəl) | कापणे (kāpṇe) | بڕین (brrîn), قرتاندن (qirtandin) | কাটা (kaṭa) | dale-*, špa-*, dalë-* |
| 115 | to split | *bʰinátˢti | भिनत्ति (bhinátti) | बांटना (bāṇṭnā) | شکافتن (šekâftan) | ਪਾੜਨਾ (pāṛnā) | نیم کول (nim kawəl) | वाटणे (vāṭṇe)*, चिरणे (cirṇe)* | لەتکردن (letkirdin) | বিভক্ত করা (bibhokto kora) | peṭe-*, peṛë-* | |
| 116 | to stab | विधति (vídhyati) | भोंकना (bhoṅknā) | چاقو زدن (châqu zadan) | ਖੋਭਣਾ (khobhṇā) | نن ویستل (nan westəl) | भोसकणे (bhosakṇe) | چەقاندن (çeqandin) | ছোরা মারা (chōra mara) | pūši-* | ||
| 117 | to scratch | लिखति (likháti) | खरोंचना (kharoñcnā) | خراشیدن (xarâšidan) | ਘਰੂੰਡਣਾ (gharūṇḍṇā) | ګرږل (garǵəl) | खाजवणे (khāj̈avṇe) | ڕووشان (rûşan), کڕانەوە (krranewe), ڕنین (rnîn) | খামচানো (khamcanō) | kṣe-*, c̣kňe-*, c̣aṅëňe-* | ||
| 118 | to dig | खनति (khánati) | 𐬐𐬀𐬥- (kan-), 𐬎𐬯𐬐𐬆𐬧𐬙𐬌 (uskəṇti)* | खोदना (khodnā) | کندن (kandan) | ਪੁੱਟਣਾ (puṭṭaṇā) | شکول (škawəl) | खोदणे (khodṇe), खणणे (khaṇṇe) | کەندن (kendin), کۆڵین (kollîn) | খোঁড়ানো (khō̃ṛanō) | kuče-*, kučë-*, kčë-* | |
| 119 | to swim | प्लवते (plávate) | तैरना (tairnā) | شنا کردن (šenâ kardan) | ਤੈਰਨਾ (tairnā) | لامبل (lāmbəl) | पोहणे (pohṇe) | مەلەکردن (melekirdin) | সাঁতরানো (śãtranō) | noš ku-*, noš ku-* | ||
| 120 | to fly | पतति (pátati) | उड़ना (uṛnā) | پریدن (paridan) | ਉੱਡਣਾ (uḍḍaṇā) | الوتل (alwətəl) | उडणे (uḍṇe) | فڕین (frrîn) | ওড়া (ōṛa) | vudra-*, e-*, po te-* | ||
| 121 | to walk | *pádyati | एति (éti), गच्छति (gácchati), चरति (cárati) | चलना (calnā) | راه رفتن (râh raftan), گشتن (gaštan) | ਤੁਰਨਾ (turnā) | تلل (tləl), ګرځېدل (gərźedəl), قدم وهل (qadam wahəl) | चालणे (ċālṇe) | ڕۆیشتن (royiştin), گەڕان (gerran), ڕێکردن (rêkirdin) | হাঁটা (hãṭa) | e-*, e-*, po te-* | |
| 122 | to come | आगच्छति (ā́gacchati) | 𐬔𐬀𐬨 (gam) | आना (ānā) | آمدن (âmadan) | ਆਉਣਾ (āuṇā) | راتلل (rātlәl) | येणे (yeṇe) | هاتن (hatin) | আসা (aśa) | aće-*, aćë-* | |
| 123 | to lie (as in a bed) | शेते (śéte) | लेटना (leṭnā) | دراز کشیدن (derâz kešidan) | ਲੇਟਣਾ (leṭṇā), ਪੈਣਾ (paiṇā) | غځیدل (ǧaźedәl) | आडवे होणे (āḍve hoṇe) | ڕاکشان (rakşan), پاڵکەوتن (pallkewtin) | শোয়া (śōẇa) | čũ přazī-* | ||
| 124 | to sit | *síždati | सीदति (sī́dati) | बैठना (baiṭhnā) | نشستن (nešastan) | ਬਹਿਣਾ (bahiṇā) | کیناستل (kenastəl) | बसणे (basṇe) | دانیشتن (danîştin) | বসা (bośa) | nëše-*, niše-*, je-* | |
| 125 | to stand | *stíštaHti | तिष्ठति (tíṣṭhati) | खड़ा होना (khaṛā honā) | ایستادن (istâdan) | ਖੜ੍ਹਨਾ (khaṛhnā) | درېدل (dәredә́l), ولاړیدل (walaredəl) | उभे राहणे (ubhe rāhṇe) | وەستان (westan) | দাঁড়ানো (dãṛanō) | tye-*, ti-*, tī-* | |
| 126 | to turn (intransitive) | वर्तते (vártate) | मुड़ना (muṛnā) | گشتن (gaštan) | ਮੁੜਨਾ (muṛnā) | تاوول (tāwawә́l), څرخول (śarxawəl), اړول (aṛawәl) | वळणे (vaḷṇe) | سووڕانەوە (sûrranewe) | ঘোরা (ghōra) | pëlṅe-*, pëlëṅe-*, pilṅi-* | ||
| 127 | to fall | पद्यते (pádyate) | गिरना (girnā) | افتادن (oftâdan) | ਡਿੱਗਣਾ (ḍiggaṇā) | لویدل (lwedəl) | पडणे (paḍṇe) | کەوتن (kewtin) | পড়া (poṛa) | pëlṭye-*, pëlṭe-*, pilṭë-* | ||
| 128 | to give | *dádaHti | ददाति (dádāti) | 𐬛𐬁 (dā), 𐬛𐬀𐬛𐬁𐬌𐬙𐬌 (dadāiti) | देना (denā) | دادن (dâdan) | ਦੇਣਾ (deṇā) | ورکول (warkawә́l) | देणे (deṇe) | دان (dan) | দেওয়া (deōẇa) | pře-* |
| 129 | to hold | *dʰāráyati | धरति (dhárati) | पकड़ना (pakaṛnā) | نگه داشتن (negah dâštan) | ਫੜਨਾ (phaṛnā) | ساتل (sātәl) | धरणे (dharṇe) | ڕاگرتن (ragirtin) | ধরা (dhora) | dame-*, vanmë-* | |
| 130 | to squeeze | मृद्नाति (mṛdnā́ti) | दबाना (dabānā), निचोड़ना (nicoṛnā)* | فشردن (fešordan) | ਨਚੋੜਨਾ (nacoṛnā) | کېښکودل (kex̌kodəl), زبیښل (zbex̌əl) | पिळणे (piḷṇe), चेपणे (cepṇe), दाबणे (dābṇe) | گووشین (gûşîn) | চেপ- (cep-) | vëṣṭe-*, viṣṭë-* | ||
| 131 | to rub | घर्षति (ghárṣati) | मलना (malnā) | مالیدن (mâlidan) | ਮਲ਼ਨਾ (maḷnā) | مښل (mx̌əl) | घासणे (ghāsṇe)*, चोळणे (ċolṇe) | ماڵین (mallîn), شێلان (şêlan) | ঘষা (ghośa) | kṣe-*, kaẓë-* | ||
| 132 | to wash | क्षालयति (kṣā́layati) | 𐬥𐬀𐬉𐬥𐬌𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (naēnižaiti)* | धोना (dhonā) | شستن (šostan) | ਧੋਣਾ (dhoṇā) | مینځل (mindzəl) | धुणे (dhuṇe) | شتن (ştin) | ধোয়া (dhōẇa) | dëre-*, darë-* | |
| 133 | to wipe | मार्ष्टि (mā́rṣṭi) | पोंछना (poñchnā) | زدودن (zodudan), پاک کردن (pâk kardan) | ਹੂੰਝਣਾ (hūñjhṇā) | پاکول (pākəwəl) | पुसणे (pusṇe) | سڕین (srrîn) | মোছা (mōcha) | saǧa-* | ||
| 134 | to pull | कर्षति (kárṣati) | खींचना (khīñcnā) | کشیدن (kešidan) | ਖਿੱਚਣਾ (khiccaṇā) | ویستل (wistəl) | खेचणे (kheċṇe), ओढणे (oḍhṇe) | ڕاکێشان (rakêşan) | টানা (ṭana) | kṣō-* | ||
| 135 | to push | नुदति (nudáti) | धक्का देना (dhakkā denā), धक्का मारना (dhakkā mārnā) | فشار دادن (fešâr dâdan), هل دادن (hol dâdan) | ਧੱਕਣਾ (dhakkaṇā) | ټیل وهل (tel wahəl) | ढकलणे (ḍhakalṇe) | پاڵنان (pallnan) | ঠেলা (ṭhela) | spī-* | ||
| 136 | to throw | क्षिपति (kṣipáti) | फेंकना (pheṅknā) | انداختن (andâxtan), افکندن (afkandan) | ਸੁੱਟਣਾ (suṭṭaṇā) | غورځول (ǧorźawəl), اچول (ačawəl) | फेकणे (phekṇe), टाकणे (ṭākṇe) | خستن (xistin), هاوێشتن (hawêştin) | ফেলা (phela) | aše-*, aši-*, aži-* | ||
| 137 | to tie | बध्नाति (badhnā́ti), बन्धति (bandhati) | बाँधना (bāndhnā) | بستن (bastan), گره زدن (gereh zadan) | ਬੰਨ੍ਹਣਾ (bannhṇā) | تړل (taṛəl) | बांधणे (bāndhṇe) | بەستن (bestin), گرێدان (grêdan) | বাঁধা (bãdha) | gëṭye-*, geṭe-*, giṛë-* | ||
| 138 | to sew | सीव्यति (sī́vyati) | सीना (sīnā) | دوختن (duxtan) | ਸਿਊਣਾ (siūṇā) | ګنډل (gandəl) | शिवणे (śivṇe) | دروون (drûn) | টাঁকা (ṭãka) | šëve-*, šive-*, šǖ-* | ||
| 139 | to count | गणयति (gáṇayati), कलते (kálate) | गिनना (ginnā) | شمردن (šomordan) | ਗਿਣਨਾ (giṇnā) | شمیرل (šmerəl) | मोजणे (moj̈ṇe) | ژماردن (jmardin) | গোনা (gōna) | gëře-*, gëňe-*, gaňe-* | ||
| 140 | to say | *mráwHti, *HáHugdʰay | वक्ति (vákti) | कहना (kahnā), बोलना (bolnā)* | گفتن (goftan) | ਆਖਣਾ (ākhaṇā) | خبری کول (xabri kawəl) | बोलणे (bolṇe)*, म्हणणे (mhaṇṇe) | گوتن (gutin) | বলা (bola) | jë ku-*, gijë ku-* | |
| 141 | to sing | *gáHyati | गायति (gā́yati) | गाना (gānā) | خواندن (xândan) | ਗਾਉਣਾ (gāuṇā) | ویل (wayəl) | गाणे (gāṇe) | خوێندن (xwêndin) | গাওয়া (gaōẇa) | lalu ku-*, lālu ku-* | |
| 142 | to play | दीव्यति (dī́vyati) | खेलना (khelnā) | بازی کردن (bâzi kardan), نواختن (navâxtan)* | ਖੇਡਣਾ (kheḍṇā) | لوبول (lobawəl) | खेळणे (kheḷṇe) | لێدان (lêdan), یاریکردن (yarîkirdin), گەمەکردن (gemekirdin) | খেলা (khela) | mëšye-*, mišë-*, mižë-* | ||
| 143 | to float | प्लवते (plávate) | तैरना (tairnā) | شناور بودن (šenâvar budan) | ਤਾਰਨਾ (tārnā) | لامبو وهل (lambo wahəl) | तरंगणे (taraṅgṇe) | سەرئاوکەوتن (ser'awkewtin) | ভাসা (bhaśa) | paćeř aćë-* | ||
| 144 | to flow | सरति (sárati), क्षरति (kṣárati) | बहना (bahnā) | جاری بودن (jâri budan) | ਵਗਣਾ (vagṇā) | بهېدل (bəhedəl) | वाहणे (vāhṇe) | ڕژان (rjan) | বহা (boha) | ačuṇe-*, ačuṇë-* | ||
| 145 | to freeze | शीयते (śī́yate) | जमना (jamnā) | یخ زدن (yax zadan) | ਜੰਮਣਾ (jammṇā) | ساړو وهل (sāṛo wahəl) | गोठणे (goṭhṇe) | بەستن (bestin) | জমা (joma) | yuć za-*, še ti-*, šē tī-* | ||
| 146 | to swell | श्वयति (śváyati) | सूजना (sūjnā) | آماسیدن (âmâsidan), باد کردن (bâd kardan) | ਸੁੱਜਣਾ (sujjaṇā) | ګرد کول (gard kawəl) | फुगणे (phugṇe)*, सुजणे (suj̈ṇe) | ئاوسان (awsan) | ফাঁপা (phãpa) | apse-*, apsë-* | ||
| 147 | sun | *súHar | सूर्य (sū́rya), रवि (ravi), सूर (sū́ra), भास्कर (bhāskara) | 𐬓𐬀𐬥 (xᵛan), 𐬵𐬎𐬎𐬀𐬭𐬆 (huuarə) | सूरज (sūraj) | خورشید (xoršid), آفتاب (âftâb) | ਸੂਰਜ (sūraj) | لمر (lmar) | सूर्य (sūrya) | خۆر (xor) | সূর্য (śurjo) | su*, suvay* |
| 148 | moon | *mā́Has | मास (mā́sa), चन्द्रमस् (candramas), चन्द्र (candrá) | 𐬨𐬁𐬵 (māh) | चांद (cānd) | ماه (mâh) | ਚੰਨ (cann) | سپوږمۍ (spoǵməy), اوږم (oǵm) | चंद्र (candra) | مانگ (mang) | চাঁদ (cãd) | mos*, mus* |
| 149 | star | *Hstā́ | नक्षत्र (nákṣatra), स्तृ (stṛ́), तारा (tārā) | 𐬯𐬙𐬀𐬭 (star) | तारा (tārā) | ستاره (setâre) | ਤਾਰਾ (tārā) | ستوری (storay) | तारा (tārā) | ئەستێرە (estêre) | তারা (tara) | što*, řušto*, řašto* |
| 150 | water | *Hā́pš | जल (jalá), अप् (áp), पानीय (pānīya), वारि (vā́ri), उदन् (udán), तोज (toja) | 𐬀𐬞 (ap), 𐬁𐬞𐬋 (āpō) | पानी (pānī) | آب (âb) | ਪਾਣੀ (pāṇī) | اوبه (obə) | पाणी (pāṇī) | ئاو (aw) | পানি (pani), জল (jol) | avë*, ō* |
| 151 | rain | वर्ष (varṣá) | बारिश (bāriś)* | باران (bârân) | ਮੀਂਹ (mī̃h) | اورښت (awrəx̌t), شيګره (šigara), باران (bārān) | पाऊस (pāūs) | باران (baran) | বৃষ্টি (briśṭi) | agol* | ||
| 152 | river | नदी (nadī́) | नदी (nadī) | رودخانه (rudxâne), رود (rud) | ਨਦੀ (nadī) | سيند (sind) | नदी (nadī) | چەم (çem), ڕووبار (rûbar) | নদী (nodi) | gëlev*, gëlev*, gulō*, galō* | ||
| 153 | lake | सरस् (sáras) | झील (jhīl) | دریاچه (daryâče), کول (kul) | ਝੀਲ (jhīl) | ډڼډ (ḍanḍ) | सरोवर (sarovar) | گۆم (gom), دەریاچە (deryaçe) | হ্রদ (hrod) | nilë*, sur* | ||
| 154 | sea | समुद्र (samudrá) | 𐬰𐬭𐬀𐬌𐬌𐬀𐬢𐬵 (zraiiaŋh) | समन्दर (samandar) | دریا (daryâ) | ਸਮੁੰਦਰ (samundar) | سمندر (samandar) | समुद्र (samudra) | دەریا (derya) | সমুদ্র (śomudro) | daryop* | |
| 155 | salt | लवण (lavaṇá) | नमक (namak)* | نمک (namak) | ਲੂਣ (lūṇ) | مالګه (malga) | मीठ (mīṭh) | خوێ (xwê) | নুন (nun), লবণ (lobon) | ẓuk* | ||
| 156 | stone | अश्मन् (áśman) | पत्थर (patthar) | سنگ (sang) | ਪੱਥਰ (patthar) | تیږه (teǵa), کاڼی (kaṇay), ډبره (ḍabara) | दगड (dagaḍ) | بەرد (berd) | পাথর (pathor) | voṭ* | ||
| 157 | sand | पांसु (pāṃsú), शिकता (śíkatā) | रेत (ret) | شن (šen), ریگ (rig) | ਰੇਤ (ret) | شګه (šaga) | वाळू (vāḷū) | خۆڵ (xoll) | বালি (bali) | ćyuy*, ćuyu*, ćü* | ||
| 158 | dust | रेणु (reṇú) | 𐬞𐬄𐬯𐬥𐬎 (pąsnu) | धूल (dhūl) | گرد (gard) | ਧੂੜ (dhūṛ) | خاوره (xāwra), مټه (maṭa) | धूळ (dhūḷ) | تۆز (toz) | ধুলা (dhula) | pëřës*, pëřesë*, pařɘsɘ duř* | |
| 159 | earth | *ȷ́ʰžʰā́s, *bʰúHmiš | क्षम् (kṣám), पृथ्वी (pṛthvī́) | 𐬰𐬀𐬨 (zam), 𐬠𐬏𐬨𐬌 (būmi) | धरती (dhartī) | زمین (zamin), خاک (xâk) | ਜ਼ਮੀਨ (zamīn), ਧਰਤੀ (dhartī) | ځمکه (źməka), مځکه (mźəka) | पृथ्वी (pruthvī) | زەوی (zewî) | মাটি (maṭi) | bim*, byum*, büm* |
| 160 | cloud | *Hmaygʰás, *abʰrás | नभस् (nábhas), मेघ (meghá) | 𐬨𐬀𐬉𐬖𐬀 (maēγa), 𐬀𐬡𐬭𐬀 (aβra), 𐬯𐬥𐬀𐬊𐬜𐬀 (snaoδa), 𐬛𐬎𐬥𐬨𐬀𐬥 (dunman) | बादल (bādal) | ابر (abr) | ਬੱਦਲ (baddal) | وریزه (woreza) | ढग (ḍhag) | هەور (hewr) | মেঘ (megh) | naru*, niru* |
| 161 | fog | *dʰuHmás | मिह् (míh) | धुंध (dhundh) | مه (meh) | ਕੋਹਰਾ (kohrā), ਧੁੰਦ (dhund) | لړه (ləṛa) | धुके (dhuke) | تەم (tem) | কুয়াশা (kuẏaśa) | me* | |
| 162 | sky | *dyā́wš | आकाश (ākāśá) | 𐬛𐬫𐬀𐬊𐬱 (dyaoš)* | आसमान (āsmān)* | آسمان (âsmân) | ਅਸਮਾਨ (asamān) | آسمان (āsmān) | आकाश (ākāś) | ئاسمان (asman) | আকাশ (akaś) | dik*, di* |
| 163 | wind | वायु (vāyú), वात (vā́ta) | 𐬬𐬁𐬙𐬀 (vāta) | हवा (havā)* | باد (bâd) | ਹਵਾ (havā) | وو (wo), باد (bād), سېلۍ (seləj) | वारा (vārā) | با (ba) | বাতাস (bataś) | dëmi*, damu* | |
| 164 | snow | हिम (himá), तुषार (tuṣāra), तुहिन (tuhina) | 𐬯𐬥𐬀𐬉𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (snaēžaiti)* | बर्फ़ (barf)* | برف (barf) | ਬਰਫ਼ (baraf) | واوره (wāwra) | बर्फ (barpha) | بەفر (befr) | বরফ (boroph) | zim*, źim* | |
| 165 | ice | हिम (himá) | बर्फ़ (barf)* | یخ (yax) | ਬਰਫ਼ (baraf) | یخ (yax) | बर्फ (barpha) | سەهۆڵ (seholl) | বরফ (boroph) | še*, šē* | ||
| 166 | smoke | *dʰuHmás | धूम (dhūmá) | धुआँ (dhuā̃) | دود (dud) | ਧੂੰਆਂ (dhū̃ā̃) | دود (dud) | धूर (dhūr) | دووکەڵ (dûkell) | ধোঁয়া (dhō̃ẇa) | dyum*, düm* | |
| 167 | fire | *Hagníš*, *HaHtar-* | अग्नि (agní) | 𐬁𐬙𐬀𐬭 (ātar) | आग (āg) | آتش (âtaš) | ਅੱਗ (agga) | اور (or) | आग (āg) | ئاگر (agir) | আগুন (agun) | aṅo* |
| 168 | ash | आस (ā́sa) | 𐬁𐬙𐬭𐬌𐬌𐬀 (ātriia)* | राख (rākh) | خاکستر (xâkestar) | ਸੁਆਹ (suāha), ਰਾਖ (rākh) | هیره (hira) | राख (rākh) | خۆڵەمێش (xollemêş) | ছাই (chai) | asë*, azë* | |
| 169 | to burn | दहति (dahati) | 𐬛𐬀𐬲𐬀𐬌𐬙𐬌 (dažaiti), 𐬛𐬀𐬲𐬌𐬌𐬈𐬙𐬈 (dažiiete)* | जलना (jalnā)*, जलाना (jalānā)* | سوختن (suxtan) | ਸਾੜਨਾ (sāṛnā) | سوزېدل (swazedəl) | जळणे (j̈aḷṇe) | سووتان (sûtan) | পোড়া (pōṛa)*, জলা (jola)* | luṣe-*, luẓë-* | |
| 170 | road | पथ (patha), अध्वन् (ádhvan), मार्ग (mārga) | सड़क (saṛak) | راه (râh) | ਸੜਕ (saṛak) | لار (lār), سړک (səṛək) | रस्ता (rastā) | ڕێگە (rêge) | রাস্তা (rasta), পথ (poth) | put* | ||
| 171 | mountain | *gr̥Híš, *párwatas | गिरि (girí), पर्वत (párvata) | 𐬐𐬀𐬊𐬟𐬀 (kaofa), 𐬔𐬀𐬌𐬭𐬌 (gairi), 𐬞𐬀𐬎𐬭𐬎𐬎𐬀𐬙𐬁 (pauruuatā) | पहाड़ (pahāṛ) | کوه (kuh) | ਪਹਾੜ (pahāṛ) | غر (ǧar) | डोंगर (ḍoṅgar) | کێو (kêw), چیا (çya), شاخ (şax) | পাহাড় (pahaṛ) | do* |
| 172 | red | *Hráwdʰitas, *Hrudʰrás, *ĉáwnas | रक्त (rakta), रोहित (róhita) | लाल (lāl)* | سرخ (sorx), قرمز (qermez) | ਲਾਲ (lāl), ਰੱਤਾ (rattā) | سور (sur) | लाल (lāl) | سوور (sûr) | লাল (lal) | zëřë*, zëňë*, źëňë* | |
| 173 | green | *j́ʰáriš | हरित् (harit), हरित (harita), पालाश (pā́lāśa), पलाश (palāśa) | हरा (harā) | سبز (sabz) | ਹਰਾ (harā) | شين (šin), زرغون (zərǧun) | हिरवे (hirve) | سەوز (sewz) | সবুজ (śobuj) | adrë*, ādërë*, ninilë*, ādrë, kuğuň* | |
| 174 | yellow | पीत (pīta), पीतल (pītala) | पीला (pīlā) | زرد (zard) | ਪੀਲਾ (pīlā) | ژېړ (žeṛ) | पिवळे (pivḷe) | زەرد (zerd) | হলুদ (holud) | adrë*, ādërë*, aydërë*, ādrë* | ||
| 175 | white | *ćwaytás | श्वेत (śvetá) | 𐬯𐬞𐬀𐬉𐬙𐬀 (spaēta) | सफ़ेद (safed)* | سفید (sefid) | ਚਿੱਟਾ (ciṭṭā), ਗੋਰਾ (gorā) | سپين (spin) | पांढरे (pāṇḍhre) | سپی (spî) | সাদা (śada) | kaširë*, kašerë*, kažirë* |
| 176 | black | *kr̥šnás, *ćyaHwás | कृष्ण (kṛṣṇá) | 𐬯𐬁𐬨𐬀 (sāma), 𐬯𐬌𐬁𐬎𐬎𐬀 (siāuua) | काला (kālā)* | سیاه (siyâh) | ਕਾਲਾ (kālā) | تور (tor) | काळे (kāḷe) | ڕەش (reş) | কালো (kalō) | ẓi*, ẓī* |
| 177 | night | *kšáp, *nákts | रात्रि (rā́tri), नक्ति (nákti), क्षप् (kṣáp), रजनी (rajanī) | 𐬑𐬴𐬀𐬞 (xṣ̌ap), 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥 (xṣ̌apan), 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎 (naxtu) | रात (rāt) | شب (šab) | ਰਾਤ (rāt) | شپه (špa) | रात्र (rātra) | شەو (şew) | রাত্রি (ratri), রাত (rat) | řotr*, řador* |
| 178 | day | दिन (diná), अहर् (áhar), दिवस (divasa) | 𐬀𐬯𐬀𐬭𐬆 (asarə)*, 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬭𐬀 (xṣ̌apara)* | दिन (din) | روز (ruz) | ਦਿਨ (din) | ورځ (wraz) | दिवस (divas) | ڕۆژ (roj) | দিন (din) | gërjor*, gajar* | |
| 179 | year | *ćarHáts | वर्ष (varṣá), संवत्सर (saṃvatsara) | 𐬫𐬁𐬭𐬆 (yārə) | साल (sāl)* | سال (sâl) | ਸਾਲ (sāl) | کال (kāl) | वर्ष (varṣa) | ساڵ (sall) | বছর (bochor) | së*, ssë* |
| 180 | warm | तप्त (taptá) | गर्म (garm)* | گرم (garm) | ਗਰਮ (garam) | توده (tawda), تود (tod) | गरम (garam), उबदार (ubdār) | گەرم (germ) | গরম (gorom) | tpi*, tëpi*, tapi* | ||
| 181 | cold | *ȷ́ʰimás | शीत (śītá) | 𐬯𐬀𐬭𐬆𐬙𐬀 (sarəta), 𐬀𐬊𐬙𐬀 (aota) | ठंडा (ṭhaṇḍā)* | سرد (sard) | ਠੰਡਾ (ṭhaṇḍā) | سړه (saṛa), سوړ (soṛ) | गार (gār), थंड (thaṇḍa) | سارد (sard) | ঠান্ডা (ṭhanḍa) | šilë*, šalë* |
| 182 | full | *pr̥Hnás | पूर्ण (pūrṇá) | पूरा (pūrā) | پر (por) | ਪੂਰਾ (pūrā) | ډک (ḍak) | संपूर्ण (sampūrṇa) | پڕ (pirr) | ভরা (bhora) | përe*, pare*, parik*, parē* | |
| 183 | new | *náwas | नव (náva), नूतन (nū́tana) | नया (nayā) | نو (now), جدید (jadid) | ਨਵਾਂ (navā̃) | نوی (nawəy) | नवे (nave), नवीन (navīn) | نوێ (nwê) | নতুন (notun) | nuy*, nuyi*, nuyĩ* | |
| 184 | old | *ȷ́r̥Hnás | जीर्ण (jīrṇá), वृद्ध (vṛddhá), पुरातन (purātana) | 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬥𐬁𐬌𐬌𐬎 (pərənāiiu) | पुराना (purānā) | قدیمی (qadimi)*, پیر (pir)*, کهنه (kohne) | ਪੁਰਾਣਾ (purāṇā) | زوړ (zoṛ) | जुने (j̈une) | کۆن (kon), پیر (pîr) | পুরানো (puranō) | përdë*, purdë* |
| 185 | good | *Hwásuš, *ćriHrás, *Hsu- | वसु (vásu), भद्र (bhadrá) | 𐬵𐬎 (hu), 𐬟𐬭𐬌𐬌𐬀 (friia) | अच्छा (acchā) | خوب (xub) | ਚੰਗਾ (caṅgā) | ښه (x̌ə) | चांगले (cāṅgle) | باش (baş), چاک (çak) | ভালো (bhalō) | ley*, lē* |
| 186 | bad | *ákas, *pāpás, *Hagʰás, *duš- | पाप (pāpá), दुष्ट (duṣṭa) | 𐬀𐬐𐬀 (aka), 𐬀𐬖𐬀 (aγa), 𐬀𐬢𐬭𐬀 (aŋra) | बुरा (burā) | بد (bad), زشت (zešt) | ਬੁਰਾ (burā), ਖ਼ਰਾਬ (xarāb) | خراب (xarāb), بد (bad) | वाईट (vāīṭ) | خراپ (xrap) | খারাপ (kharap) | ḍëgërë*, ḍëgerë*, ḍağërë* |
| 187 | rotten | पूति (pū́ti) | सड़ा (saṛā) | فاسد (fâsed), پوسیده (puside) | ਸੜਿਆ (saṛiā) | خيرن (xirən), سخا (sxā), مردار (mərdār) | कुजके (kuj̈ke) | گەنیو (genîw), ڕزیو (rzîw) | পচা (poca) | pkelë*, pkulë* | ||
| 188 | dirty | मलिन (malina), समल (samala) | 𐬁𐬵𐬍𐬙𐬀 (āhīta) | गंदा (gandā)* | کثیف (kasif), چرکین (čerkin) | ਗੰਦਾ (gandā) | مردار (mərdār), وروست (wrost) | घाण (ghāṇ) | پیس (pîs) | ময়লা (moẏla) | čaṣku* | |
| 189 | straight | *Hr̥ȷ́úš | ऋजु (ṛjú), साधु (sādhú) | सीधा (sīdhā) | راست (râst) | ਸਿੱਧਾ (siddhā) | نیغ (niǧ) | सरळ (saraḷ) | ڕاست (rast) | সোজা (śōja) | ṣṭalë* | |
| 190 | round | वृत्त (vṛttá), वर्तुल (vartula) | गोल (gol) | گرد (gerd) | ਗੋਲ (gol) | غونډ (ǧwənḍ), ګردی (gərday) | गोल (gol) | خڕ (xirr) | গোল (gōl) | përë*, puṛë*, puṇḍrë* | ||
| 191 | sharp (as a knife) | *tigmás | तीक्ष्ण (tīkṣṇá) | तीखा (tīkhā) | تیز (tiz) | ਤੇਜ਼ (tez) | تېرۀ (terə) | तीक्ष्ण (tīkṣṇa) | تیژ (tîj) | চোক্ষা (cōkkha) | ćyo* | |
| 192 | dull (as a knife) | कुण्ठ (kuṇṭha) | कुंद (kund)* | کند (kond) | ਖੁੰਢਾ (khuṇḍhā) | پڅ (pəś) | बोथट (bothaṭ) | کول (kul) | ভোঁতা (bhō̃ta) | mëṭo*, muṭë*, ḍuṛë* | ||
| 193 | smooth | श्लक्ष्ण (ślakṣṇá), स्निग्ध (snigdhá) | चिकना (ciknā) | صاف (sâf) | ਕੂਲ਼ਾ (kūḷā), ਚਿਕਨਾ (ciknā) | لشم (lašam) | गुळगुळीत (guḷguḷīt) | لووس (lûs) | মসৃণ (mosrin) | sëlkyëř*, sëlkyëň*, sëlkëň* | ||
| 194 | wet | आर्द्र (ārdrá), क्लिन्न (klinná) | गीला (gīlā) | تر (tar), نم (nam) | ਭਿੱਜ (bhijja) | لوند (lund) | ओले (ole) | تەڕ (terr) | ভেজা (bheja) | ẓëlë* | ||
| 195 | dry | *Hsúškas | शुष्क (śúṣka) | 𐬵𐬎𐬱𐬐𐬀 (huška) | सूखा (sūkhā) | خشک (xošk) | ਸੁੱਕਾ (sukkā) | وچ (wəč) | कोरडे (korḍe), सुके (suke) | وشک (wişk) | শুকনা (śukona) | dëři*, dëňi*, dumë* |
| 196 | correct | *Hr̥ȷ́úš | शुद्ध (śuddhá), सत्य (satyá) | 𐬆𐬭𐬆𐬱 (ərəš), 𐬵𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀 (haiθiia) | सही (sahī)* | درست (dorost), راست (râst) | ਸਹੀ (sahī) | سم (sam) | बरोबर (barobar) | ڕاست (rast), دروست (drust) | ঠিক (ṭhik) | sayi* |
| 197 | near | नेद (neda)*, प्रति (prati)* | पास (pās) | نزدیک (nazdik) | ਕੋਲ਼ (koḷ), ਨੇੜੇ (neṛe) | نږدې (niǵde) | जवळ (j̈avaḷ) | نزیک (nzîk) | কাছে (kache) | tëvre*, tëvërẽ*, tūrẽ* | ||
| 198 | far | दूर (dūrá) | 𐬛𐬏𐬌𐬭𐬉 (dūirē) | दूर (dūr) | دور (dur) | ਦੂਰ (dūr) | لرې (lare) | दूर (dūr), लांब (lāmba) | دوور (dûr) | দূর (dur) | bëdyuř*, badüř* | |
| 199 | right | *dáćšinas | दक्षिण (dákṣiṇa) | 𐬛𐬀𐬱𐬌𐬥𐬀 (dašina) | दायाँ (dāyā̃), दाहिना (dāhinā) | راست (râst) | ਸੱਜਾ (sajjā) | راسته (rāsta) | उजवे (uj̈ve) | ڕاست (rast) | ডান (ḍan) | daćyu*, daćyẽ*, pačuṭ* |
| 200 | left | *(H)sawyás | सव्य (savyá) | 𐬵𐬀𐬎𐬎𐬌𐬌𐬀 (hauuiia) | बायाँ (bāyā̃) | چپ (čap) | ਖੱਬਾ (khabbā) | چپه (čapa) | डावे (ḍāve) | چەپ (çep) | বাঁ (bã), বাম (bam) | kavë*, kā*, ku* |
| 201 | at | locative case | पे (pe), पर (par), में (mẽ)* | به (be)* | ਉੱਤੇ (utte), 'ਤੇ ('te) | کې (ke), کښې (kx̌e) | locative and dative cases, ʻinʼ, deictic pronouns, कडे (kaḍe) | لە (le) | -এ (-e) | -u, -vu* | ||
| 202 | in | locative case | 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬀 (aṇtara), 𐬀𐬧𐬙𐬀𐬭𐬆 (aṇtarə) | में (mẽ), के अंदर (ke andar)* | در (dar) | ਵਿੱਚ (vicca) | کې (ke), کښې (kx̌e) | मध्ये (madhye), आत (āt) | لە (le), لەناو (lenaw) | -এ (-e) | atu*, atë* | |
| 203 | with | सह (sahá) | 𐬞𐬀𐬌𐬭𐬌 (pairi) | के साथ (ke sāth) | با (bâ) | ਨਾਲ (nāl) | سره (sara) | बरोबर (barobar), सह (sah) | بە (be), لەگەڵ (legell) | -র সাথে (-ro śathe), -র সঙ্গে (-ro śoṅge) | meṣ*, meň* | |
| 204 | and | *-ča | च (ca) | 𐬗𐬀 (ca)*, 𐬗𐬁 (cā), 𐬎𐬙𐬁 (utā) | और (aur) | و (o, va) | ਅਤੇ (ate), ਤੇ (te) | او (aw) | आणि (āṇi) | و (û) | আর (ar), ও (ō), এবং (eboṅ) | -je* |
| 205 | if | यदि (yádi) | अगर (agar)* | اگر (agar) | ਜੇ (je) | که (kə) | जर (j̈ar) | ئەگەر (eger) | যদি (jodi) | -bo*, -to*, -tã* | ||
| 206 | because | हि (hí) | 𐬰𐬍 (zī) | क्योंकि (kyoṅki)* | چون (čon) | ਕਿਉਂਕਿ (kiuṅki) | ځکه (źəka) | कारण (की) (kāraṇ (kī))* | چون (çun) | কারণ (karon) | ∅* | |
| 207 | name | *Hnā́ma | नामन् (nā́man) | 𐬥𐬁𐬨𐬀𐬥 (nāman) | नाम (nām) | اسم (esm), نام (nâm) | ਨਾਂ (nā̃) | نوم (num) | नाव (nāv) | ناو (naw) | নাম (nam) | nom*, num* |
References
[edit]- McGregor, R.S, ed. The Oxford Hindi-English Dictionary. Oxford, 1993
- Platts, John T. A dictionary of Urdu, Classical Hindi, and English Oxford, 1884.
Symbols for transliterating Indic scripts are provided by the International Alphabet of Sanskrit Transliteration.
This site is helpful for entering special characters.