User:Aearthrise/Germanic

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Die Pennsylvanisch Deutsche.[edit]

Die Pennsylvanisch Deutsche sin die Nochkumme vun Leut wu vor viel Johre vun Deutschland noch Amerika kumme sin un sich im รถstliche Dehl vun unsere Stรคt ahgesettelt hen. Viel sin vun der Palz kumme un die Annere vun annere Gegende. Es is schun oft darรผwer geschwรคtzt worre, for was sie noch Amerika kumme sin? Ich denk es gebt zweh Ursache. Erstens sin viel vun ihne draus fortgange weil sie dort verfolgt worre sub wegen der Relgion. Sie ware fromme Protestante, un selle Sort Leut hen viel zu leide kat wege sellem. Sell is zum Dehl doher kumme, daแบž im alte Land der Staat un die Kerch ehns ware. Wu die Ruhler Katholische ware, hen die Protestante en bitter Lewe katt. Sie hen sich gesehnt noch eme Land, wu es bรผrgerliche un kerchliche Freiheit gewe dรคht. Sie hen gehรถrt, daแบž Amerika grad so en Land wรคr, un for sell hen viel ihr alte Hehmet un ihr Freund verlosse un sin รผwer der See noch Amerika kumme. Der William Penn, wu sellemols Pennsylvania egnet hot, hot die Leut eigelade rรผwer zu kumme un sei Land zu bauere. Er hot gewรผแบžt, daแบž sie gute un fleiแบžige Leut ware.

Dehl sin ah rรผwer kumme, wu net viel um Religion gewe hen. Die Schiff Kumpanies hen ihre Agents in Europa katt, die hen die Leut allerhand Sache weiแบž gemacht was en wunnerbar Land Amerika wรคr, just for die Leut for's lieb Geld รผber der See zu bringe. Sell war Bisneแบž. Es heeแบžt, Dehl vun ihne hรคtte de Leut gesaht, in Amerika dรคhte die gebrotene Dauwe de Leut in die Mรคuler fliege. Dehl Leut in Europa hen die Roschen kriegt, Amerika wรคr so en Art Himmel uf der Erd, un for sell sin sie rรผwer kumme.

Die Leut hen doheem im alte Land net rein deutsch geschwรคtzt. In Amerika sin sie mit de Englische ufgemixt worre, un uf seller Weg is die Pennsylvanisch Deutsch Sproch ufkumme. Es is en Gemisch vun Deutsch un Englisch. Seller Weg schwรคtze die Leut un seller Weg preddige Dehl Parre. Es heeแบžt sogar, daแบž en gewisser Parre in drei Sproche uf emol preddigt- Deutsch, Englisch un Pennsylvanisch Deutsch. Sell is en Sort Metzelsupp.

Dehl Leut spotte รผwer das Pennsylvanisch Deutsch, weil sie mehne es wรคr ken rechte Sproch. Sell mag sei wie es will. Ehns is schuhr, die Leut kรถnne sich domit ausdrรผcke, un sell is grad for was en Sproch is. Wann sie seller Dienst duht, dann is sie all recht.

Dehl spotte ah รผwer das Pennsylvanisch Deutsch, weil sie behaapte, die Leut wรคre net so gescheid wie Dehl Annere. Nau ich behaapt, die Dummheit is net in ere Sproch, awer in der Mensche ihre Kรถpp, dernoh mรถge sie ehnig Sproch hawe, die sie welle. Ich kenn Leut, die sin gestoppt voll Buch Lerning, awer sie sin zu dumm for Juhs davun zu mache. Sie kรถnne es net an der Mann bringe. Was batt ehm das best Esse, wann mer ke Appetit hot? Ich bin ah schuhr daแบž Pennsylvanisch Deutsch spotte, ken Pรคtent Recht hen uf die Gescheidheit, un die Weisheit sterbt ah net mit ihne.

Es is wunnerbar, daแบž Dehl Leut wu vun de Pennsylvanisch Deutsche herstamme, sich dawege schรคmme. Sie losse ihre Kinner net deutsch schwรคtze oder lese, un verlegle es, daแบž sie deutsch Blut in sich hen. Gut Englisch kรถnne sie net schwรคtze, un Deutsch wolle sie net schwรคtze. Is sell net dumm? Die Yรคnkees schicke ihre Kinner in deutsche Schule for die gut alt Sproch zu lerne, awer unser ehgene Leut welle sich schรคmme, deutsch zu sei.

For was brauch mer sich schรคmme, Pennsylvanisch Deutsch zu sei? Bessere Leut find mer nergeds. Sie sin fromm, fleiแบžsig, ehrlich, patriotisch, un was Gescheidheit ahgeht, sin sie net ganz danewe kumme. Der General Washington war froh for die Hรผlf, wu die Pennsylvanisch Deutsche ihm gewe hen for die Englรคnner aus'm Land zu jage. Un wie das Government Geld un Lebesmittel gebraucht hot, hen sie behdes gebrocht. Un ihre Nochkumme hen beim Dausend geholfe, die Rebells dorchzuleddere.

Wu find mer so fruchtbare un schรถne Bauerei wie bei de Pennsylvanisch Deutsche? Ihre Bauereie in Ost Pennsylvanie sin der Garte vund der Welt. Wann mer in der Welt trรคwelt, kann mer รผwerall an de Gebรคuer sehne, wu selle Klaแบž Leut wohne. Sie verstehne gewiแบž, wie zu bauere. Un ihre Weibsleut verstehne es, zu koche, backe un haushalte wie ken annere Klaแบž Leut es versteht. Sie kรถnne wohl net so gut uf'm Piano spiele un der Hochmuth treiwe wie Dehl annere Weibsleut, awer sie kรถnne sell duh was am Beste un Nothwennigste is. Ich sag, die pennsylvanisch deutsche Weibsleut sin hoch gelernt im Haushalte, un sie brauche sich vor Niemand schรคmme. Buch Lerning is gut, wann sie de Leut die Kรถpp net verdreht, awer guter Verstand un Fleiแบž sin ah gut. En rechtschaffe, fleiแบžig arm Mรคdel, das gut koche, backe, haushalte un spare kann, is mehner werth wie en Mรคdel mit $20,000 das nix duh kann wie Faschion treiwe un Geld spende.

Dehl Leut behaapte, die Pennsylvanisch Deutsche wรคre hinner der Zeit. Is sell woh? Sie hen die beste Bauereie un die beste un neueste Maschine, un sie gehne nei for gute Schule. In ehner Hinsicht sin Dehl zu langsam- in Kerchesache. An Dehl Plรคtz sin sie so ziemlich wo ihre Vorvรคter ware. Awer in dere Sach werd es ah langsam besser.

Dehl Leut mehne, die Pennsylvanisch Deutsche wรคre net schmรคrt, weil sie net so kniffisch un tricklisch sin wie Dehl Yรคnkees. Sie sin net so gut ufgepohst in de Tricks wu viel Rรคskels juhse, awer sell is net nothwennig. Sie sin deswege viel besser ab. Unser Leut kรถnne gut afforde, ohne selle Gescheidheit zu duh, wu die Leut schlecht macht. Sie hen all genug Lerning for ehrlich un rechtschaffe zu sei.

Viel fun de beste un grรถste Leut in unserem Land ware Pennsylvanisch Deutsche- Gouverniere, Congreแบžleut, Judges, Parre, Lawyer, Schulmehster un so weiter. Es is net der werth, Name ahzufรผhre, bekahs es wรคr schier ken End dazu. Die Leut, wu รผwer die Pennsylvanisch Deutsche spotte, beweise net dodorch, daแบž sie selwer arg gescheid sin.

D. M.

(Fraktur) ๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š.[edit]

๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•น๐–”๐–ˆ๐–๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–›๐–š๐–“ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–š ๐–›๐–”๐–— ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐•ต๐–”๐–๐–—๐–Š ๐–›๐–š๐–“ ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–‘๐–†๐–“๐–‰ ๐–“๐–”๐–ˆ๐– ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–Ž๐–’ ๐–”ฬˆ๐–˜๐–™๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐–๐–Š ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–›๐–š๐–“ ๐–š๐–“๐–˜๐–Š๐–—๐–Š ๐•พ๐–™๐–†ฬˆ๐–™ ๐–†๐–๐–Œ๐–Š๐–˜๐–Š๐–™๐–™๐–Š๐–‘๐–™ ๐–๐–Š๐–“. ๐–๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–›๐–š๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ป๐–†๐–‘๐–Ÿ ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฌ๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–Š ๐–›๐–š๐–“ ๐–†๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–Š ๐•ฒ๐–Š๐–Œ๐–Š๐–“๐–‰๐–Š. ๐•ฐ๐–˜ ๐–Ž๐–˜ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–š๐–“ ๐–”๐–‹๐–™ ๐–‰๐–†๐–—๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–™ ๐–œ๐–”๐–—๐–—๐–Š, ๐–‹๐–”๐–— ๐–œ๐–†๐–˜ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–“๐–”๐–ˆ๐– ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“? ๐•ด๐–ˆ๐– ๐–‰๐–Š๐–“๐– ๐–Š๐–˜ ๐–Œ๐–Š๐–‡๐–™ ๐–Ÿ๐–œ๐–Š๐– ๐–€๐–—๐–˜๐–†๐–ˆ๐–๐–Š. ๐•ฐ๐–—๐–˜๐–™๐–Š๐–“๐–˜ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–›๐–š๐–“ ๐–Ž๐–๐–“๐–Š ๐–‰๐–—๐–†๐–š๐–˜ ๐–‹๐–”๐–—๐–™๐–Œ๐–†๐–“๐–Œ๐–Š ๐–œ๐–Š๐–Ž๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‰๐–”๐–—๐–™ ๐–›๐–Š๐–—๐–‹๐–”๐–‘๐–Œ๐–™ ๐–œ๐–”๐–—๐–—๐–Š ๐–˜๐–š๐–‡ ๐–œ๐–Š๐–Œ๐–Š๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ฝ๐–Š๐–‘๐–Œ๐–Ž๐–”๐–“. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–œ๐–†๐–—๐–Š ๐–‹๐–—๐–”๐–’๐–’๐–Š ๐•ป๐–—๐–”๐–™๐–Š๐–˜๐–™๐–†๐–“๐–™๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐•พ๐–”๐–—๐–™ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–๐–Š๐–“ ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–Ÿ๐–š ๐–‘๐–Š๐–Ž๐–‰๐–Š ๐–๐–†๐–™ ๐–œ๐–Š๐–Œ๐–Š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–’. ๐•พ๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–Ž๐–˜ ๐–Ÿ๐–š๐–’ ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–‰๐–”๐–๐–Š๐–— ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š, ๐–‰๐–†แบž ๐–Ž๐–’ ๐–†๐–‘๐–™๐–Š ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•พ๐–™๐–†๐–†๐–™ ๐–š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ถ๐–Š๐–—๐–ˆ๐– ๐–Š๐–๐–“๐–˜ ๐–œ๐–†๐–—๐–Š. ๐–‚๐–š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฝ๐–š๐–๐–‘๐–Š๐–— ๐•ถ๐–†๐–™๐–๐–”๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–œ๐–†๐–—๐–Š, ๐–๐–Š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–—๐–”๐–™๐–Š๐–˜๐–™๐–†๐–“๐–™๐–Š ๐–Š๐–“ ๐–‡๐–Ž๐–™๐–™๐–Š๐–— ๐•ท๐–Š๐–œ๐–Š ๐–๐–†๐–™๐–™. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–Š๐–๐–“๐–™ ๐–“๐–”๐–ˆ๐– ๐–Š๐–’๐–Š ๐•ท๐–†๐–“๐–‰, ๐–œ๐–š ๐–Š๐–˜ ๐–‡๐–šฬˆ๐–—๐–Œ๐–Š๐–—๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐–๐–Š ๐–š๐–“ ๐–๐–Š๐–—๐–ˆ๐–๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐–๐–Š ๐•ฑ๐–—๐–Š๐–Ž๐–๐–Š๐–Ž๐–™ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Š ๐–‰๐–†ฬˆ๐–๐–™. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–Œ๐–Š๐–๐–”ฬˆ๐–—๐–™, ๐–‰๐–†แบž ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–Œ๐–—๐–†๐–‰ ๐–˜๐–” ๐–Š๐–“ ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–œ๐–†ฬˆ๐–—, ๐–š๐–“ ๐–‹๐–”๐–— ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–๐–Š๐–“ ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–Ž๐–๐–— ๐–†๐–‘๐–™๐–Š ๐•ณ๐–Š๐–๐–’๐–Š๐–™ ๐–š๐–“ ๐–Ž๐–๐–— ๐•ฑ๐–—๐–Š๐–š๐–“๐–‰ ๐–›๐–Š๐–—๐–‘๐–”๐–˜๐–˜๐–Š ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–‰๐–Š๐–— ๐•พ๐–Š๐–Š ๐–“๐–”๐–ˆ๐– ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š. ๐•ฏ๐–Š๐–— ๐–‚๐–Ž๐–‘๐–‘๐–Ž๐–†๐–’ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“, ๐–œ๐–š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–’๐–”๐–‘๐–˜ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–† ๐–Š๐–Œ๐–“๐–Š๐–™ ๐–๐–”๐–™, ๐–๐–”๐–™ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Š๐–Ž๐–Œ๐–Š๐–‘๐–†๐–‰๐–Š ๐–—๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–Ÿ๐–š ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Š๐–Ž ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–Ÿ๐–š ๐–‡๐–†๐–š๐–Š๐–—๐–Š. ๐•ฐ๐–— ๐–๐–”๐–™ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–šฬˆแบž๐–™, ๐–‰๐–†แบž ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–Œ๐–š๐–™๐–Š ๐–š๐–“ ๐–‹๐–‘๐–Š๐–Žแบž๐–Ž๐–Œ๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–†๐–—๐–Š.

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–†๐– ๐–—๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š, ๐–œ๐–š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–š๐–’ ๐•ฝ๐–Š๐–‘๐–Ž๐–Œ๐–Ž๐–”๐–“ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Š ๐–๐–Š๐–“. ๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐•พ๐–ˆ๐–๐–Ž๐–‹๐–‹ ๐•ถ๐–š๐–’๐–•๐–†๐–“๐–Ž๐–Š๐–˜ ๐–๐–Š๐–“ ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•ฌ๐–Œ๐–Š๐–“๐–™๐–˜ ๐–Ž๐–“ ๐•ฐ๐–š๐–—๐–”๐–•๐–† ๐–๐–†๐–™๐–™, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–†๐–‘๐–‘๐–Š๐–—๐–๐–†๐–“๐–‰ ๐•พ๐–†๐–ˆ๐–๐–Š ๐–œ๐–Š๐–Žแบž ๐–Œ๐–Š๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–™ ๐–œ๐–†๐–˜ ๐–Š๐–“ ๐–œ๐–š๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–‡๐–†๐–— ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–œ๐–†ฬˆ๐–—, ๐–๐–š๐–˜๐–™ ๐–‹๐–”๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–‹๐–”๐–—'๐–˜ ๐–‘๐–Ž๐–Š๐–‡ ๐•ฒ๐–Š๐–‘๐–‰ ๐–šฬˆ๐–‡๐–Š๐–— ๐–‰๐–Š๐–— ๐•พ๐–Š๐–Š ๐–Ÿ๐–š ๐–‡๐–—๐–Ž๐–“๐–Œ๐–Š. ๐•พ๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–œ๐–†๐–— ๐•ญ๐–Ž๐–˜๐–“๐–Šแบž. ๐•ฐ๐–˜ ๐–๐–Š๐–Šแบž๐–™, ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–›๐–š๐–“ ๐–Ž๐–๐–“๐–Š ๐–๐–†ฬˆ๐–™๐–™๐–Š ๐–‰๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–†๐–๐–™, ๐–Ž๐–“ ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–‰๐–†ฬˆ๐–๐–™๐–Š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–‡๐–—๐–”๐–™๐–Š๐–“๐–Š ๐•ฏ๐–†๐–š๐–œ๐–Š ๐–‰๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ธ๐–†ฬˆ๐–š๐–‘๐–Š๐–— ๐–‹๐–‘๐–Ž๐–Š๐–Œ๐–Š. ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐•ฐ๐–š๐–—๐–”๐–•๐–† ๐–๐–Š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฝ๐–”๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–“ ๐–๐–—๐–Ž๐–Š๐–Œ๐–™, ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–œ๐–†ฬˆ๐–— ๐–˜๐–” ๐–Š๐–“ ๐•ฌ๐–—๐–™ ๐•ณ๐–Ž๐–’๐–’๐–Š๐–‘ ๐–š๐–‹ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ฐ๐–—๐–‰, ๐–š๐–“ ๐–‹๐–”๐–— ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–—๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š.

๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–๐–Š๐–“ ๐–‰๐–”๐–๐–Š๐–Š๐–’ ๐–Ž๐–’ ๐–†๐–‘๐–™๐–Š ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–—๐–Š๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–™. ๐•ด๐–“ ๐•ฌ๐–’๐–Š๐–—๐–Ž๐–๐–† ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–’๐–Ž๐–™ ๐–‰๐–Š ๐•ฐ๐–“๐–Œ๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–š๐–‹๐–Œ๐–Š๐–’๐–Ž๐–๐–™ ๐–œ๐–”๐–—๐–—๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–š๐–‹ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–Œ ๐–Ž๐–˜ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐– ๐–š๐–‹๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š. ๐•ฐ๐–˜ ๐–Ž๐–˜ ๐–Š๐–“ ๐•ฒ๐–Š๐–’๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–›๐–š๐–“ ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–š๐–“ ๐•ฐ๐–“๐–Œ๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐–. ๐•พ๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–Œ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–Š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–Œ ๐–•๐–—๐–Š๐–‰๐–‰๐–Ž๐–Œ๐–Š ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š. ๐•ฐ๐–˜ ๐–๐–Š๐–Šแบž๐–™ ๐–˜๐–”๐–Œ๐–†๐–—, ๐–‰๐–†แบž ๐–Š๐–“ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Ž๐–˜๐–˜๐–Š๐–— ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–—๐–Š๐–Ž ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐–๐–Š ๐–š๐–‹ ๐–Š๐–’๐–”๐–‘ ๐–•๐–—๐–Š๐–‰๐–‰๐–Ž๐–Œ๐–™- ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–, ๐•ฐ๐–“๐–Œ๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–š๐–“ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–. ๐•พ๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–Ž๐–˜ ๐–Š๐–“ ๐•พ๐–”๐–—๐–™ ๐•ธ๐–Š๐–™๐–Ÿ๐–Š๐–‘๐–˜๐–š๐–•๐–•.

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–˜๐–•๐–”๐–™๐–™๐–Š ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–‰๐–†๐–˜ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–, ๐–œ๐–Š๐–Ž๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–’๐–Š๐–๐–“๐–Š ๐–Š๐–˜ ๐–œ๐–†ฬˆ๐–— ๐–๐–Š๐–“ ๐–—๐–Š๐–ˆ๐–๐–™๐–Š ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐–. ๐•พ๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–’๐–†๐–Œ ๐–˜๐–Š๐–Ž ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–Š๐–˜ ๐–œ๐–Ž๐–‘๐–‘. ๐•ฐ๐–๐–“๐–˜ ๐–Ž๐–˜ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–š๐–๐–—, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–‰๐–”๐–’๐–Ž๐–™ ๐–†๐–š๐–˜๐–‰๐–—๐–šฬˆ๐–ˆ๐–๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–Ž๐–˜ ๐–Œ๐–—๐–†๐–‰ ๐–‹๐–”๐–— ๐–œ๐–†๐–˜ ๐–Š๐–“ ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐– ๐–Ž๐–˜. ๐–‚๐–†๐–“๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐•ฏ๐–Ž๐–Š๐–“๐–˜๐–™ ๐–‰๐–š๐–๐–™, ๐–‰๐–†๐–“๐–“ ๐–Ž๐–˜ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–†๐–‘๐–‘ ๐–—๐–Š๐–ˆ๐–๐–™.

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–˜๐–•๐–”๐–™๐–™๐–Š ๐–†๐– ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–‰๐–†๐–˜ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–, ๐–œ๐–Š๐–Ž๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–Š๐–๐–†๐–†๐–•๐–™๐–Š, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–†ฬˆ๐–—๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–” ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–Ž๐–‰ ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ฌ๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–Š. ๐•น๐–†๐–š ๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–‡๐–Š๐–๐–†๐–†๐–•๐–™, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฏ๐–š๐–’๐–’๐–๐–Š๐–Ž๐–™ ๐–Ž๐–˜ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–Š๐–—๐–Š ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐–, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ธ๐–Š๐–“๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•ถ๐–”ฬˆ๐–•๐–•, ๐–‰๐–Š๐–—๐–“๐–”๐– ๐–’๐–”ฬˆ๐–Œ๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–Š๐–๐–“๐–Ž๐–Œ ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐– ๐–๐–†๐–œ๐–Š, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–œ๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š. ๐•ด๐–ˆ๐– ๐–๐–Š๐–“๐–“ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–™๐–”๐–•๐–•๐–™ ๐–›๐–”๐–‘๐–‘ ๐•ญ๐–š๐–ˆ๐– ๐•ท๐–Š๐–—๐–“๐–Ž๐–“๐–Œ, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–Ÿ๐–š ๐–‰๐–š๐–’๐–’ ๐–‹๐–”๐–— ๐•ต๐–š๐–๐–˜ ๐–‰๐–†๐–›๐–š๐–“ ๐–Ÿ๐–š ๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–Š. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–Š๐–˜ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–†๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ธ๐–†๐–“๐–“ ๐–‡๐–—๐–Ž๐–“๐–Œ๐–Š. ๐–‚๐–†๐–˜ ๐–‡๐–†๐–™๐–™ ๐–Š๐–๐–’ ๐–‰๐–†๐–˜ ๐–‡๐–Š๐–˜๐–™ ๐•ฐ๐–˜๐–˜๐–Š, ๐–œ๐–†๐–“๐–“ ๐–’๐–Š๐–— ๐–๐–Š ๐•ฌ๐–•๐–•๐–Š๐–™๐–Ž๐–™ ๐–๐–”๐–™? ๐•ด๐–ˆ๐– ๐–‡๐–Ž๐–“ ๐–†๐– ๐–˜๐–ˆ๐–๐–š๐–๐–— ๐–‰๐–†แบž ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–˜๐–•๐–”๐–™๐–™๐–Š, ๐–๐–Š๐–“ ๐•ป๐–†ฬˆ๐–™๐–Š๐–“๐–™ ๐•ฝ๐–Š๐–ˆ๐–๐–™ ๐–๐–Š๐–“ ๐–š๐–‹ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฒ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–Ž๐–‰๐–๐–Š๐–Ž๐–™, ๐–š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‚๐–Š๐–Ž๐–˜๐–๐–Š๐–Ž๐–™ ๐–˜๐–™๐–Š๐–—๐–‡๐–™ ๐–†๐– ๐–“๐–Š๐–™ ๐–’๐–Ž๐–™ ๐–Ž๐–๐–“๐–Š.

๐•ฐ๐–˜ ๐–Ž๐–˜ ๐–œ๐–š๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–‡๐–†๐–—, ๐–‰๐–†แบž ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–š ๐–›๐–š๐–“ ๐–‰๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–๐–Š๐–—๐–˜๐–™๐–†๐–’๐–’๐–Š, ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–‰๐–†๐–œ๐–Š๐–Œ๐–Š ๐–˜๐–ˆ๐–๐–†ฬˆ๐–’๐–’๐–Š. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–‘๐–”๐–˜๐–˜๐–Š ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•ถ๐–Ž๐–“๐–“๐–Š๐–— ๐–“๐–Š๐–™ ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–Š ๐–”๐–‰๐–Š๐–— ๐–‘๐–Š๐–˜๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–›๐–Š๐–—๐–‘๐–Š๐–Œ๐–‘๐–Š ๐–Š๐–˜, ๐–‰๐–†แบž ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ญ๐–‘๐–š๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–๐–Š๐–“. ๐•ฒ๐–š๐–™ ๐•ฐ๐–“๐–Œ๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–Š, ๐–š๐–“ ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–œ๐–”๐–‘๐–‘๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–œ๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ๐–Š. ๐•ด๐–˜ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–‰๐–š๐–’๐–’? ๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐–„๐–†ฬˆ๐–“๐–๐–Š๐–Š๐–˜ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–Ž๐–ˆ๐–๐–Š ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•ถ๐–Ž๐–“๐–“๐–Š๐–— ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐•พ๐–ˆ๐–๐–š๐–‘๐–Š ๐–‹๐–”๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–Œ๐–š๐–™ ๐–†๐–‘๐–™ ๐•พ๐–•๐–—๐–”๐–ˆ๐– ๐–Ÿ๐–š ๐–‘๐–Š๐–—๐–“๐–Š, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–š๐–“๐–˜๐–Š๐–— ๐–Š๐–๐–Œ๐–Š๐–“๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–˜๐–ˆ๐–๐–†ฬˆ๐–’๐–’๐–Š, ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–Ÿ๐–š ๐–˜๐–Š๐–Ž.

๐•ฑ๐–”๐–— ๐–œ๐–†๐–˜ ๐–‡๐–—๐–†๐–š๐–ˆ๐– ๐–’๐–Š๐–— ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–˜๐–ˆ๐–๐–†ฬˆ๐–’๐–’๐–Š, ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐– ๐–Ÿ๐–š ๐–˜๐–Š๐–Ž? ๐•ญ๐–Š๐–˜๐–˜๐–Š๐–—๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–‹๐–Ž๐–“๐–‰ ๐–’๐–Š๐–— ๐–“๐–Š๐–—๐–Œ๐–Š๐–‰๐–˜. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–‹๐–—๐–”๐–’๐–’, ๐–‹๐–‘๐–Š๐–Žแบž๐–˜๐–Ž๐–Œ, ๐–Š๐–๐–—๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐–, ๐–•๐–†๐–™๐–—๐–Ž๐–”๐–™๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐–, ๐–š๐–“ ๐–œ๐–†๐–˜ ๐•ฒ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–Ž๐–‰๐–๐–Š๐–Ž๐–™ ๐–†๐–๐–Œ๐–Š๐–๐–™, ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–Œ๐–†๐–“๐–Ÿ ๐–‰๐–†๐–“๐–Š๐–œ๐–Š ๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š. ๐•ฏ๐–Š๐–— ๐•ฒ๐–Š๐–“๐–Š๐–—๐–†๐–‘ ๐–‚๐–†๐–˜๐–๐–Ž๐–“๐–Œ๐–™๐–”๐–“ ๐–œ๐–†๐–— ๐–‹๐–—๐–”๐– ๐–‹๐–”๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ณ๐–šฬˆ๐–‘๐–‹, ๐–œ๐–š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–Ž๐–๐–’ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–‹๐–”๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฐ๐–“๐–Œ๐–‘๐–†ฬˆ๐–“๐–“๐–Š๐–— ๐–†๐–š๐–˜'๐–’ ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–Ÿ๐–š ๐–๐–†๐–Œ๐–Š. ๐–€๐–“ ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–‰๐–†๐–˜ ๐•ฒ๐–”๐–›๐–Š๐–—๐–“๐–’๐–Š๐–“๐–™ ๐•ฒ๐–Š๐–‘๐–‰ ๐–š๐–“ ๐•ท๐–Š๐–‡๐–Š๐–˜๐–’๐–Ž๐–™๐–™๐–Š๐–‘ ๐–Œ๐–Š๐–‡๐–—๐–†๐–š๐–ˆ๐–๐–™ ๐–๐–”๐–™, ๐–๐–Š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–Š๐–๐–‰๐–Š๐–˜ ๐–Œ๐–Š๐–‡๐–—๐–”๐–ˆ๐–๐–™. ๐–€๐–“ ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•น๐–”๐–ˆ๐–๐–๐–š๐–’๐–’๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–‡๐–Š๐–Ž๐–’ ๐•ฏ๐–†๐–š๐–˜๐–Š๐–“๐–‰ ๐–Œ๐–Š๐–๐–”๐–‘๐–‹๐–Š, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฝ๐–Š๐–‡๐–Š๐–‘๐–‘๐–˜ ๐–‰๐–”๐–—๐–ˆ๐–๐–Ÿ๐–š๐–‘๐–Š๐–‰๐–‰๐–Š๐–—๐–Š.

๐–‚๐–š ๐–‹๐–Ž๐–“๐–‰ ๐–’๐–Š๐–— ๐–˜๐–” ๐–‹๐–—๐–š๐–ˆ๐–๐–™๐–‡๐–†๐–—๐–Š ๐–š๐–“ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–Š ๐•ญ๐–†๐–š๐–Š๐–—๐–Š๐–Ž ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–Š๐–Ž ๐–‰๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š? ๐•ด๐–๐–—๐–Š ๐•ญ๐–†๐–š๐–Š๐–—๐–Š๐–Ž๐–Š ๐–Ž๐–“ ๐•บ๐–˜๐–™ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ฒ๐–†๐–—๐–™๐–Š ๐–›๐–š๐–“๐–‰ ๐–‰๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™. ๐–‚๐–†๐–“๐–“ ๐–’๐–Š๐–— ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™ ๐–™๐–—๐–†ฬˆ๐–œ๐–Š๐–‘๐–™, ๐–๐–†๐–“๐–“ ๐–’๐–Š๐–— ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–—๐–†๐–‘๐–‘ ๐–†๐–“ ๐–‰๐–Š ๐•ฒ๐–Š๐–‡๐–†ฬˆ๐–š๐–Š๐–— ๐–˜๐–Š๐–๐–“๐–Š, ๐–œ๐–š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐•ถ๐–‘๐–†แบž ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–œ๐–”๐–๐–“๐–Š. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–›๐–Š๐–—๐–˜๐–™๐–Š๐–๐–“๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Žแบž, ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–Ÿ๐–š ๐–‡๐–†๐–š๐–Š๐–—๐–Š. ๐–€๐–“ ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐–‚๐–Š๐–Ž๐–‡๐–˜๐–‘๐–Š๐–š๐–™ ๐–›๐–Š๐–—๐–˜๐–™๐–Š๐–๐–“๐–Š ๐–Š๐–˜, ๐–Ÿ๐–š ๐–๐–”๐–ˆ๐–๐–Š, ๐–‡๐–†๐–ˆ๐–๐–Š ๐–š๐–“ ๐–๐–†๐–š๐–˜๐–๐–†๐–‘๐–™๐–Š ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–†๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–Š ๐•ถ๐–‘๐–†แบž ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Š๐–˜ ๐–›๐–Š๐–—๐–˜๐–™๐–Š๐–๐–™. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–œ๐–”๐–๐–‘ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–” ๐–Œ๐–š๐–™ ๐–š๐–‹'๐–’ ๐•ป๐–Ž๐–†๐–“๐–” ๐–˜๐–•๐–Ž๐–Š๐–‘๐–Š ๐–š๐–“ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ณ๐–”๐–ˆ๐–๐–’๐–š๐–™๐– ๐–™๐–—๐–Š๐–Ž๐–œ๐–Š ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–†๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–Š ๐–‚๐–Š๐–Ž๐–‡๐–˜๐–‘๐–Š๐–š๐–™, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–‰๐–š๐– ๐–œ๐–†๐–˜ ๐–†๐–’ ๐•ญ๐–Š๐–˜๐–™๐–Š ๐–š๐–“ ๐•น๐–”๐–™๐–๐–œ๐–Š๐–“๐–“๐–Ž๐–Œ๐–˜๐–™๐–Š ๐–Ž๐–˜. ๐•ด๐–ˆ๐– ๐–˜๐–†๐–Œ, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–•๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–‰๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–‚๐–Š๐–Ž๐–‡๐–˜๐–‘๐–Š๐–š๐–™ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–๐–”๐–ˆ๐– ๐–Œ๐–Š๐–‘๐–Š๐–—๐–“๐–™ ๐–Ž๐–’ ๐•ณ๐–†๐–š๐–˜๐–๐–†๐–‘๐–™๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–—๐–†๐–š๐–ˆ๐–๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–›๐–”๐–— ๐•น๐–Ž๐–Š๐–’๐–†๐–“๐–‰ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–†ฬˆ๐–’๐–’๐–Š. ๐•ญ๐–š๐–ˆ๐– ๐•ท๐–Š๐–—๐–“๐–Ž๐–“๐–Œ ๐–Ž๐–˜ ๐–Œ๐–š๐–™, ๐–œ๐–†๐–“๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–‰๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ถ๐–”ฬˆ๐–•๐–• ๐–“๐–Š๐–™ ๐–›๐–Š๐–—๐–‰๐–—๐–Š๐–๐–™, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–Œ๐–š๐–™๐–Š๐–— ๐–๐–Š๐–—๐–˜๐–™๐–†๐–“๐–‰ ๐–š๐–“ ๐•ฑ๐–‘๐–Š๐–Žแบž ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–†๐– ๐–Œ๐–š๐–™. ๐•ฐ๐–“ ๐–—๐–Š๐–ˆ๐–๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–†๐–‹๐–‹๐–Š, ๐–‹๐–‘๐–Š๐–Žแบž๐–Ž๐–Œ ๐–†๐–—๐–’ ๐•ธ๐–†ฬˆ๐–‰๐–Š๐–‘, ๐–‰๐–†๐–˜ ๐–Œ๐–š๐–™ ๐–๐–”๐–ˆ๐–๐–Š, ๐–‡๐–†๐–ˆ๐–๐–Š, ๐–๐–†๐–š๐–˜๐–๐–†๐–‘๐–™๐–Š ๐–š๐–“ ๐–˜๐–•๐–†๐–—๐–Š ๐–๐–†๐–“๐–“, ๐–Ž๐–˜ ๐–’๐–Š๐–๐–“๐–Š๐–— ๐–œ๐–Š๐–—๐–™๐– ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐–Š๐–“ ๐•ธ๐–†ฬˆ๐–‰๐–Š๐–‘ ๐–’๐–Ž๐–™ $20,000 ๐–‰๐–†๐–˜ ๐–“๐–Ž๐– ๐–‰๐–š๐– ๐–๐–†๐–“๐–“ ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐•ฑ๐–†๐–˜๐–ˆ๐–๐–Ž๐–”๐–“ ๐–™๐–—๐–Š๐–Ž๐–œ๐–Š ๐–š๐–“ ๐•ฒ๐–Š๐–‘๐–‰ ๐–˜๐–•๐–Š๐–“๐–‰๐–Š.

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–‡๐–Š๐–๐–†๐–†๐–•๐–™๐–Š, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–œ๐–†ฬˆ๐–—๐–Š ๐–๐–Ž๐–“๐–“๐–Š๐–— ๐–‰๐–Š๐–— ๐–…๐–Š๐–Ž๐–™. ๐•ด๐–˜ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–œ๐–”๐–? ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–Š๐–˜๐–™๐–Š ๐•ญ๐–†๐–š๐–Š๐–—๐–Š๐–Ž๐–Š ๐–š๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‡๐–Š๐–˜๐–™๐–Š ๐–š๐–“ ๐–“๐–Š๐–š๐–Š๐–˜๐–™๐–Š ๐•ธ๐–†๐–˜๐–ˆ๐–๐–Ž๐–“๐–Š, ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–๐–“๐–Š ๐–“๐–Š๐–Ž ๐–‹๐–”๐–— ๐–Œ๐–š๐–™๐–Š ๐•พ๐–ˆ๐–๐–š๐–‘๐–Š. ๐•ด๐–“ ๐–Š๐–๐–“๐–Š๐–— ๐•ณ๐–Ž๐–“๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐–๐–™ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–Ÿ๐–š ๐–‘๐–†๐–“๐–Œ๐–˜๐–†๐–’- ๐–Ž๐–“ ๐•ถ๐–Š๐–—๐–ˆ๐–๐–Š๐–˜๐–†๐–ˆ๐–๐–Š. ๐•ฌ๐–“ ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ป๐–‘๐–†ฬˆ๐–™๐–Ÿ ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–” ๐–Ÿ๐–Ž๐–Š๐–’๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–œ๐–” ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐–๐–”๐–—๐–›๐–†ฬˆ๐–™๐–Š๐–— ๐–œ๐–†๐–—๐–Š. ๐•ฌ๐–œ๐–Š๐–— ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–—๐–Š ๐•พ๐–†๐–ˆ๐– ๐–œ๐–Š๐–—๐–‰ ๐–Š๐–˜ ๐–†๐– ๐–‘๐–†๐–“๐–Œ๐–˜๐–†๐–’ ๐–‡๐–Š๐–˜๐–˜๐–Š๐–—.

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–’๐–Š๐–๐–“๐–Š, ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–œ๐–†ฬˆ๐–—๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–’๐–†ฬˆ๐–—๐–™, ๐–œ๐–Š๐–Ž๐–‘ ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–” ๐–๐–“๐–Ž๐–‹๐–‹๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–š๐–“ ๐–™๐–—๐–Ž๐–ˆ๐–๐–‘๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–œ๐–Ž๐–Š ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–„๐–†ฬˆ๐–“๐–๐–Š๐–Š๐–˜. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–˜๐–” ๐–Œ๐–š๐–™ ๐–š๐–‹๐–Œ๐–Š๐–•๐–”๐–๐–˜๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š ๐•ฟ๐–—๐–Ž๐–ˆ๐–๐–˜ ๐–œ๐–š ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐•ฝ๐–†ฬˆ๐–˜๐–๐–Š๐–‘๐–˜ ๐–๐–š๐–๐–˜๐–Š, ๐–†๐–œ๐–Š๐–— ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–Ž๐–˜ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–“๐–”๐–™๐–๐–œ๐–Š๐–“๐–“๐–Ž๐–Œ. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Š๐–˜๐–œ๐–Š๐–Œ๐–Š ๐–›๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–‡๐–Š๐–˜๐–˜๐–Š๐–— ๐–†๐–‡. ๐–€๐–“๐–˜๐–Š๐–— ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–๐–”ฬˆ๐–“๐–“๐–Š ๐–Œ๐–š๐–™ ๐–†๐–‹๐–‹๐–”๐–—๐–‰๐–Š, ๐–”๐–๐–“๐–Š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐•ฒ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–Ž๐–‰๐–๐–Š๐–Ž๐–™ ๐–Ÿ๐–š ๐–‰๐–š๐–, ๐–œ๐–š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–‘๐–Š๐–ˆ๐–๐–™ ๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–™. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–†๐–‘๐–‘ ๐–Œ๐–Š๐–“๐–š๐–Œ ๐•ท๐–Š๐–—๐–“๐–Ž๐–“๐–Œ ๐–‹๐–”๐–— ๐–Š๐–๐–—๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–š๐–“ ๐–—๐–Š๐–ˆ๐–๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–†๐–‹๐–‹๐–Š ๐–Ÿ๐–š ๐–˜๐–Š๐–Ž.

๐–๐–Ž๐–Š๐–‘ ๐–‹๐–š๐–“ ๐–‰๐–Š ๐–‡๐–Š๐–˜๐–™๐–Š ๐–š๐–“ ๐–Œ๐–—๐–”ฬˆ๐–˜๐–™๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–š๐–“๐–˜๐–Š๐–—๐–Š๐–’ ๐•ท๐–†๐–“๐–‰ ๐–œ๐–†๐–—๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š- ๐•ฒ๐–”๐–š๐–›๐–Š๐–—๐–“๐–Ž๐–Š๐–—๐–Š, ๐•ฎ๐–”๐–“๐–Œ๐–—๐–Šแบž๐–‘๐–Š๐–š๐–™, ๐•ต๐–š๐–‰๐–Œ๐–Š๐–˜, ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š, ๐•ท๐–†๐–œ๐–ž๐–Š๐–—, ๐•พ๐–ˆ๐–๐–š๐–‘๐–’๐–Š๐–๐–˜๐–™๐–Š๐–— ๐–š๐–“ ๐–˜๐–” ๐–œ๐–Š๐–Ž๐–™๐–Š๐–—. ๐•ฐ๐–˜ ๐–Ž๐–˜ ๐–“๐–Š๐–™ ๐–‰๐–Š๐–— ๐–œ๐–Š๐–—๐–™๐–, ๐•น๐–†๐–’๐–Š ๐–†๐–๐–Ÿ๐–š๐–‹๐–šฬˆ๐–๐–—๐–Š, ๐–‡๐–Š๐–๐–†๐–๐–˜ ๐–Š๐–˜ ๐–œ๐–†ฬˆ๐–— ๐–˜๐–ˆ๐–๐–Ž๐–Š๐–— ๐–๐–Š๐–“ ๐•ฐ๐–“๐–‰ ๐–‰๐–†๐–Ÿ๐–š. ๐•ฏ๐–Ž๐–Š ๐•ท๐–Š๐–š๐–™, ๐–œ๐–š ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐– ๐•ฏ๐–Š๐–š๐–™๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š ๐–˜๐–•๐–”๐–™๐–™๐–Š, ๐–‡๐–Š๐–œ๐–Š๐–Ž๐–˜๐–Š ๐–“๐–Š๐–™ ๐–‰๐–”๐–‰๐–”๐–—๐–ˆ๐–, ๐–‰๐–†แบž ๐–˜๐–Ž๐–Š ๐–˜๐–Š๐–‘๐–œ๐–Š๐–— ๐–†๐–—๐–Œ ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š๐–Ž๐–‰ ๐–˜๐–Ž๐–“.

๐•ฏ. ๐•ธ.

Wer hot die Welt erschaffe?[edit]

Dehl Parre hen's im Gebrauch, mit der Faust hart uf die Kanzel zu schlage. Sie meene, sell dรคht ihre Sach krรคstiger mache. Dehl mache's ah krรคftiger mit laut Greische.

In ere gewisse Kerch in Ost Pennsylvania hot der Parre alsfort so hart uf die Kanzel gehรคmmert. En Paar junge Buwe hen en Plรคn getroffe, for en klehner Trick uf seller Parre zu spiele. Sie hen en Lot Spelle sunnerst-seberst in die gestoppt Kanzel gesteckt. Des nรคchst Mol hot der Paare รผwer die Erschaffung der Welt gepreddigt. Wie er en Weil abegestรคrt war un is recht eifrig worre, do sagt er laut: "Wer hot die Welt erschaffe?" un schlagt hart uf die Kanzel. Natรผrlich hot er die Spelle getroffe un sich weh geduh, do sagt er: "Des hen schuhr die nixnutzige Buwe geduh." Dorch des hot es en Sprรผchwort in seller Gegend gewe, daแบž die nixnutzige Buwe die Welt gemacht hรคtte.

(Fraktur) ๐–‚๐–Š๐–— ๐–๐–”๐–™ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™ ๐–Š๐–—๐–˜๐–ˆ๐–๐–†๐–‹๐–‹๐–Š?[edit]

๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š ๐–๐–Š๐–“'๐–˜ ๐–Ž๐–’ ๐•ฒ๐–Š๐–‡๐–—๐–†๐–š๐–ˆ๐–, ๐–’๐–Ž๐–™ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ฑ๐–†๐–š๐–˜๐–™ ๐–๐–†๐–—๐–™ ๐–š๐–‹ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ถ๐–†๐–“๐–Ÿ๐–Š๐–‘ ๐–Ÿ๐–š ๐–˜๐–ˆ๐–๐–‘๐–†๐–Œ๐–Š. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–’๐–Š๐–Š๐–“๐–Š, ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘ ๐–‰๐–†ฬˆ๐–๐–™ ๐–Ž๐–๐–—๐–Š ๐•พ๐–†๐–ˆ๐– ๐–๐–—๐–†ฬˆ๐–˜๐–™๐–Ž๐–Œ๐–Š๐–— ๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–Š. ๐•ฏ๐–Š๐–๐–‘ ๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–Š'๐–˜ ๐–†๐– ๐–๐–—๐–†ฬˆ๐–‹๐–™๐–Ž๐–Œ๐–Š๐–— ๐–’๐–Ž๐–™ ๐–‘๐–†๐–š๐–™ ๐•ฒ๐–—๐–Š๐–Ž๐–˜๐–ˆ๐–๐–Š.

๐•ด๐–“ ๐–Š๐–—๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Ž๐–˜๐–˜๐–Š ๐•ถ๐–Š๐–—๐–ˆ๐– ๐–Ž๐–“ ๐•บ๐–˜๐–™ ๐•ป๐–Š๐–“๐–“๐–˜๐–ž๐–‘๐–›๐–†๐–“๐–Ž๐–† ๐–๐–”๐–™ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š ๐–†๐–‘๐–˜๐–‹๐–”๐–—๐–™ ๐–˜๐–” ๐–๐–†๐–—๐–™ ๐–š๐–‹ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ถ๐–†๐–“๐–Ÿ๐–Š๐–‘ ๐–Œ๐–Š๐–๐–†ฬˆ๐–’๐–’๐–Š๐–—๐–™. ๐•ฐ๐–“ ๐•ป๐–†๐–†๐–— ๐–๐–š๐–“๐–Œ๐–Š ๐•ญ๐–š๐–œ๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–Š๐–“ ๐•ป๐–‘๐–†ฬˆ๐–“ ๐–Œ๐–Š๐–™๐–—๐–”๐–‹๐–‹๐–Š, ๐–‹๐–”๐–— ๐–Š๐–“ ๐–๐–‘๐–Š๐–๐–“๐–Š๐–— ๐•ฟ๐–—๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–š๐–‹ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐•ป๐–†๐–—๐–—๐–Š ๐–Ÿ๐–š ๐–˜๐–•๐–Ž๐–Š๐–‘๐–Š. ๐•พ๐–Ž๐–Š ๐–๐–Š๐–“ ๐–Š๐–“ ๐•ท๐–”๐–™ ๐•พ๐–•๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐–˜๐–š๐–“๐–“๐–Š๐–—๐–˜๐–™-๐–˜๐–Š๐–‡๐–Š๐–—๐–˜๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–™๐–”๐–•๐–•๐–™ ๐•ถ๐–†๐–“๐–Ÿ๐–Š๐–‘ ๐–Œ๐–Š๐–˜๐–™๐–Š๐–ˆ๐–๐–™. ๐•ฏ๐–Š๐–˜ ๐–“๐–†ฬˆ๐–ˆ๐–๐–˜๐–™ ๐•ธ๐–”๐–‘ ๐–๐–”๐–™ ๐–‰๐–Š๐–— ๐•ป๐–†๐–†๐–—๐–Š ๐–šฬˆ๐–œ๐–Š๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ฐ๐–—๐–˜๐–ˆ๐–๐–†๐–‹๐–‹๐–š๐–“๐–Œ ๐–‰๐–Š๐–— ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™ ๐–Œ๐–Š๐–•๐–—๐–Š๐–‰๐–‰๐–Ž๐–Œ๐–™. ๐–‚๐–Ž๐–Š ๐–Š๐–— ๐–Š๐–“ ๐–‚๐–Š๐–Ž๐–‘ ๐–†๐–‡๐–Š๐–Œ๐–Š๐–˜๐–™๐–†ฬˆ๐–—๐–™ ๐–œ๐–†๐–— ๐–š๐–“ ๐–Ž๐–˜ ๐–—๐–Š๐–ˆ๐–๐–™ ๐–Š๐–Ž๐–‹๐–—๐–Ž๐–Œ ๐–œ๐–”๐–—๐–—๐–Š, ๐–‰๐–” ๐–˜๐–†๐–Œ๐–™ ๐–Š๐–— ๐–‘๐–†๐–š๐–™: "๐–‚๐–Š๐–— ๐–๐–”๐–™ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™ ๐–Š๐–—๐–˜๐–ˆ๐–๐–†๐–‹๐–‹๐–Š?" ๐–š๐–“ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–‘๐–†๐–Œ๐–™ ๐–๐–†๐–—๐–™ ๐–š๐–‹ ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•ถ๐–†๐–“๐–Ÿ๐–Š๐–‘. ๐•น๐–†๐–™๐–šฬˆ๐–—๐–‘๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–๐–”๐–™ ๐–Š๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐•พ๐–•๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–™๐–—๐–”๐–‹๐–‹๐–Š ๐–š๐–“ ๐–˜๐–Ž๐–ˆ๐– ๐–œ๐–Š๐– ๐–Œ๐–Š๐–‰๐–š๐–, ๐–‰๐–” ๐–˜๐–†๐–Œ๐–™ ๐–Š๐–—: "๐•ฏ๐–Š๐–˜ ๐–๐–Š๐–“ ๐–˜๐–ˆ๐–๐–š๐–๐–— ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Ž๐–๐–“๐–š๐–™๐–Ÿ๐–Ž๐–Œ๐–Š ๐•ญ๐–š๐–œ๐–Š ๐–Œ๐–Š๐–‰๐–š๐–." ๐•ฏ๐–”๐–—๐–ˆ๐– ๐–‰๐–Š๐–˜ ๐–๐–”๐–™ ๐–Š๐–˜ ๐–Š๐–“ ๐•พ๐–•๐–—๐–šฬˆ๐–ˆ๐–๐–œ๐–”๐–—๐–™ ๐–Ž๐–“ ๐–˜๐–Š๐–‘๐–‘๐–Š๐–— ๐•ฒ๐–Š๐–Œ๐–Š๐–“๐–‰ ๐–Œ๐–Š๐–œ๐–Š, ๐–‰๐–†แบž ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–“๐–Ž๐–๐–“๐–š๐–™๐–Ÿ๐–Ž๐–Œ๐–Š ๐•ญ๐–š๐–œ๐–Š ๐–‰๐–Ž๐–Š ๐–‚๐–Š๐–‘๐–™ ๐–Œ๐–Š๐–’๐–†๐–ˆ๐–๐–™ ๐–๐–†ฬˆ๐–™๐–™๐–Š.

Deutsche Settelments vor der Revolution.[edit]

In der frรผhe Geschicht vun Amerika finne mer viel Deutsche. Das erst Buch wu in Amerika rausgewe is worre, is gedruckt worre vume Deutsche in 1544, Martin Cronberger in der Stadt Mexiko. Peter Minuit, der erst Gouvernรถr vun der Stadt Neu Niederland, was jetz die gross Stadt New York is, war en Deutscher aus der Stadt Wesel. In 1638 hot er en Lot Schwede an's Ufer vum Delaware Rewer Gebrocht. Er hot de Insching en gross Stรผck Land abgekaaft vun Cรคpe Henlopen bis noch dem Trenton Wasserfall, un der Bรคrge wu er mit de Insching gemacht hot, is niemols verletzt worre. Daniel Pastorius war der Pionier der Deutsche Settler in unserem Land. Er is im Johr 1683 noch Amerika kumme un hot die Stadt Germantown bei Philadelphia ausgelegt.

Der grรถsst Dehl der erste Settler in Amerika ware Schweitzer un Pรคlzer. Die Schweizer ware frรผh im Feld, awer im Ahfang hen sie sich mehrstens im Sรผde gesettelt. Erst about 1730 sin sie in grosser Zahl nich dem Norde kumme. In Ost Pennsylvania sin viel Gemeene gegrรผnd worre vun Schweizer, wu in den Caunties Zรผrich un St.Gall gebore ware. Die erste deutsche Settler in Pennsylvania hen zu dene "Friede Sekte" gehรถrt, wu vun William Penn eigelade ware un vun ihm ufgenumme worre sin. Im Johr 1698 sin viel Menniste ahkumme, un in 1709 un in folgende Johre die Dunker vun Schwarzenau kumme. Viel hen ah zu Sekte gehรถrt, wu nau ausgestorwe sin. Dehl vun ihne sin zu de Quรคker gange.

Die gross Deutsch Eiwanderung in Amerika hot in de erste zehe Johr vum achzehnte Johrhunnert ahgefange. Die Ursach dovun war schlechte Zeite im Vaterland. About en hunnert Johr lang war Deutschland en Bรคttelfeld un die Leut ware arg arm. Der Kรถnig vun Frankreich, Ludwig XIV., hot Deutschland ferchterlich verhaust katt. Dausende vun deutsche Leut sin dorch die Franzose vun ihre Heemathe weggetriewe worre. Viel sin dorch Holland noch England gange, un sin endlich noch Amerika geschickt worre. Die Queen Anne, die Kรถnigin vun England, hot Dausende vun de arme Pรคlzer eigelade, sich in Amerika en Heemath zu suche, un sie hot viel uf ihre eegene Koste rรผwer geschickt. Der Winter vun 1709 war en arg harter in der Palz, un im nรคchste Frรผhjohr un Summer hen 30,000 Mensche ihr Geburthsland verlosse. Die Regierung vun England hot Dehl zuerst ub ihrem Land gesettelt, awer es hot net recht geh wolle.

Viel vun de erste Settelments in Amerika sin schun lang ausgestorwe. In Mississippi sin die Pรคlzer beim hunnert am gehle Fiewer gestorwe, un in Nord Carolina sin sie dorch die Insching abgeschlacht worre. En paar Dausend sin noch New York Stรคt geschickt worre un hen sich am Hudson un am Mohawk Rewer gesettelt, wu sie so frรผh wie 1710 christlich unnericht worre sin vum reformirte Parre John Frederick Hรคger un dem lutherische Parre Joshua Kocherthal. Sie sin awer schlecht getriet worre vun der Regierung, un doher hen sich viel uf den Weg gemacht noch Pennsylvania. Sie sin dorch die Wildernis gange bis zum Susquehanna Rewer un dann sin sie uf Rรคfts der Rewer nunner gange bis an die Schwatara, un vun dort sin sie noch Tulpehocke in Berks Caunty getrรคwelt. Eh Pรคrty is dorch der Conrad Weiser gefรผhrt worre. Er war en berรผhmter Insching Agent un en arg brauchbarer Mann. Er war en Dolmetscher zwische die Insching un dem Goverment.

Im Johr 1713 is die Stadt Germanna in Orange Caunty, Virginia, vun Deutsche Settler gegrรผnd worre. Die Geschicht vun dem do Settelment is arg interessant.

Die erste deutsche Settler sin in unser Land kumme ohne Fรผhrer. Sie ware wie Ihmeschwรคrm. Sie hen sich en Weil do un en Weil dort ufgehalte, awer sie hen ken Ruh gefunne bis sie sich in Pennsylvania un Maryland gesettelt hen. In Pennsylvania ware die Deutsche zuerst in zweh Distrikte, die ganz separat vun enanner ware. Der รถstliche Distrikt war das Land zwische dem Delaware un dem Schuylkill Rewer, nรถrdlich bis an der Bloh Berg; der westlich Distrikt war das Conestoga Land, zuerst en Dehl vun Chester Caunty, vun der Octorora Creek bis zum Susquehanna Rewer. Die mehnste Leut im รถstliche Distrikt hen in Deutschland zu der Stรคt Kerch gehรถrt- Reformirt un Lutherisch. Im westliche Distrikt hot die Mehrheit zu de Friedens Sekte gehรถrt. Die Synode vun de Reformirte un Lutherische Kerche sin gegrรผnd worre vum Parre Michael Schlatter un dem Parre Henry Melchior Mรผhlenberg.

Dorch der Franzรถsisch un Insching Krieg war's Land westlich vum Susquehanna Rewer net sรคhf for Leut sich zu settle. Doher sin die deutsche Eiwanderer sรผdlich gange, dorch Maryland un Virginia noch Nord un Sรผd Carolina. In de sรผdliche Settlements ware viel Leut, wu grad vum Vaterland kumme ware. Do ware apartig die Salzburger, en Cumpanie Lutherische, wu wege Verfolgung fortgange ware un in Georgie en Heemet gefunne hen katt. Viel vun de erste deutsche Settler in Pennsylvania hen sich fรผhre losse dorch christliche Principles. Die Schwenkfelder ware vun Schlesien kumme un hen sich in 1734 in Ost Pennsylvania gesettelt, wo sie heut noch sin. Die Herrnhuter hen Bethlehem in 1741 gegrรผnd. Die gross Merheit der Leut ware awer reformirt un lutherisch, un die Leut ware die beste Vertreter vum deutsche Lewe.

Die deutsche Pioniere ware wenigstens so gut gelernt wie die Eiwanderer vun annere Lรคnner. Ihre Parre ware schier alle in de deutsche Colleges geschult, un die Leut hen Respekt kat for Lerning. Sie hen arg gern gelese. Der Christopher Saur un sei Soh hen in Germantown en Druckerei gegrรผnd, un selle war die grรถsst un wichtigst in de amerikanische Colonies. Sie hen drei Sorte Bibele gedruckt, un sell ware die erste deutsche Bibele, wu in Amerika gedrukt worre sin. Die Brรผderschaft bei Ephrata hot ah viel Bรผcher gedruckt, wu nau arg rar sin.

Die erste deutsche Settler ware dorchweg arm, un sie hen hart schaffe mรผsse for ihr Lewe. Sie ware awer fleissig un sparsam, un mit der Zeit is ah Reichthum kumme. Die Leut in unsere erste deutsche Settlements sin nau gewรถhnlich in gute Umstรคnde. Ihre Kerche un Lehranstalte sin so gut wie die vun annere Leut.

Die Pennsylvanisch Deutsche sin gemรผthlich un gastfreundlich, un sin immer ahgesehne worre for vortreffliche Bรผrger.

Dem Doctor Schaeffer sei Speech an der grosse Schaeffer's Reunion.[edit]

Es wunnert euch verleicht warum ich en Paffe-Kapp uf'm Kopp hab. Ich bin net blodkรถppig. Unner den fรผnf hunnert Schรคffer, die heut do sin, kรถnnt ihr net en halb Dutzend blodde Kรถpp finne. In der nรคchste vier Woche soll ich sechzig Mol vor grosse Versammlunge schwรคtze. Wer sei Brod mit dem Maul verdient, der muss den Kopp bedeckt halte, sunst nemmt der Wind ihm die Stimm weg un bringt ihn am End in's Grab.

Die Pennsylvany Deutsche- wu kumme sie her un warum sin sie vum Vaterland noch Amerika ausgewandert? is die Frog, die euer Committee mir ufgelade hot. Zur Antwort derf mer im Allgemeine sage, dass ihr Vaterland entweder Deutschland oder die Schweiz war, un dass sie noch Amerika kumme sin, um ihr geistlicher un weltlicher Zustand zu verbessere.

Es gebt zwerherlei Pennsylvany Deutsche, die Sekte un die Kerche Leut. Die Sekte Leut sin draus fortgange wege Gewissens Zwang. Unner dem Westphรคlische Friede hen die Menniste, die Dunker, die Amische un die Schwenkfelder ken Recht kriegt for ihre Religions Ahsichte un ihr Gottesdienst. Der William Penn hot ihne en Zuflucht ahgebote in dem Land was der Kรถnig vun England ihm gewe hot um en Schuld vun ยฃ16,000 zu bezahle.

Cujus regio, ejus religio, war domols Gesetz unner den Fursten in Deutschland. Die Leut hen Gott diene solle wie der Kรถnig oder Landfรผrst es ihne ahbefohle hot. Bei jedem Wechsel in der regierende Familie hen die Leut ihre Religion un ihr Gottesdienst wechsele solle. Wem's Ernst war mit seiner Seligkeit hot so en Grรคuel net stรคnde kรถnne un is entweder noch Holland oder noch Amerika gewandert.

Die Massen Wanderung hot ihr Ahfang genumme im Johr 1709. Ehmol รผwer's annermol hot der Krieg de Leut die Heemath un die Fruchtfelder zerstรถrt. Dorch Schrifte hen die Rheinlรคnder viel Ahgenehmes vun Pennsylvany gehรถrt. Es war en kalter Winter. Brennholz war theuer. In Amerika war Holzland un Bauland im Uewerfluss.

Der Urvatter George Schรคffer- so schreibt er sei Name in seim Wille- is ohne Zweifel aus der Rhein-Palz kumme. Die Papiere, die er mitgebrocht hot, sin mit dem Haus uf der alte Heemath verbrennt, deswege kann Niemand sei Geburtsort festelle. Doch war er reformirt, un die Reformirte sin gewรถhnlich aus der Schweiz oder aus dem Rheinland kumme. Das Deutsch in seim Wille, den er mit ehgner Hand g'schriewe hot, weist uf Sรผd Deutschland hie. Im Johr 1750, am 13ten August, sin drei Schรคffer an Philadelphia angelandt. Ihre Name ware Georg un Jacob, un Johann Martin. Der Georg un der Johann Martin ware Brรผder. Mer weess net, ob der Jacob en Bruder war vun der zweh Annere. Ohne Zweifel sin sie noch Pennsylvany kumme, um ihr weltlicher Zustand zu verbessere. Mir Pennsylvany Deutsche kรถnne uns net vorstelle, wie das Volk in Deutschland lebt. Ich hab eh Summer in Sรผd Deutschland uf der Tรผbinger Hochschul g'studirt. Die sรผddeutsche Bauersleut wohne in klehne Stรคdtelche. Anstatt Pรคvements hen sie Misthรคhfer vor der Thรผr. Der erst Stock vum Haus is der Kรผhstall. Die Leut wohne uf dem zwehte Stock, un das Hoy is uf dem dritte Stock unner dem Dach. Die Stehg geht auswennig nuf in die Stub wu die Leut esse un schlofe. Wie ich vun der Universitรคt hehmkumme bin, hab ich zum Pรคp g'sagt: "Mir kรถnne froh sei, dass unser Urvatter noch Amerika kumme is." "Warum?" sagt er. Dann hab ich verzรคhlt, wie wennig Fleesch das Volk zu esse hot, wie selte dass sie Butter uf'm Tisch sehne un wie sie all in's Militรคr mรผsse. In Berlin hen sie nochgefrogt was meim Vatter sei Geschรคft wรคr. Ich hab gesagt: "Ein Bauer." Wie die ihre Aage ufgerisse un sich verwunnert hen, dass en Bauer sei Soh noch Deutschland shicke kรถnnt, um in ere Universitรคt zu studire. Wie ich ihne gesagt hab, wie viel Gรคul un Kรผh un Acker Land mei Vatter hรคtt, do hen sie Roth g'halte un den Schluss g'fasst, dass "der junge Amerikaner der Soh vume Gutsbesitzer sei muss."

Die schรคffer in Amerika sollte dankbar fรผhle, dass ihre Urvรคtter das Vatterland verlosse un ihre Nochkรถmmlinge Freiheit un Wohlstand verschafft hen in Pennsylvany.

Bete am Disch.[edit]

Es werd oft gesaht, dass es in Oley Taunschip, Berks Caunty, schรถne, grosse Bauereie un fette Ochse gebt. Sell is wohr, awer sell is net Alles. Es gebt dort ah viel gute un fromme Leut. Vor Dehl Johre zurรผck war en gewisser Mann vun Oley uf ere Jury in der Court in Reading. En Jury muss beisamme bleiwe bis ihr Kรคs deseit is. Die Juryleut mรผsse am sehme Disch esse un derfe mit Niemand รผwer die Kรคs schwรคtze. In dem Fall hen sich die Juryleut an der Disch gehockt un hen grad ahfange wolle zu esse. Der Oley Mann war awer gewรถhnt, serst zu bete, wie jeder dankbarer Mensch duh sott. Er hot en wenning uf der Disch gekloppt un dann en Gebet gesproche. Dann hen sie gesse. Ehner vun den Juryleut hot gedenkt, er mรผsst den Mann aus Oley en wennig retze wege seim Gebet un sagt zu ihm: "Ich denk, in Oley bet Alles wann's an's Esse geht?" Der Oley Mann antwortet schnell: "Ne, die Sรคu net!" Sell war's End vum Gesprรคch:"

Wie der Stoffel sei Geld verlore hot.[edit]

Hinner em Bloe Berg im Staat Pennsylveni, wu die Hersch un die Hase nanner Gutnacht sage, hen fufzig Johr zurรผck der Stoffel Fell un sei Molly uf ere groแบže Bauerei glรผcklich beinanner gelebt. Der Stoffel hot die alt Hemet vun seim Vatter geerbt, un weil er fleiแบžinner em Bloe Berg im Staat Pennsylveni, wu die Hersch un die Hase nanner Gutnacht sage, hen fufzig Johr zurรผck der Stoffel Fell un sei Molly uf ere groแบže Bauerei glรผcklich beinanner gelebt. Der Stoffel hot die alt Hemet vun seim Vatter geerbt, un weil er fleiแบžinner em Bloe Berg im Staat Pennsylveni, wu die Hersch un die Hase nanner Gutnacht sage, hen fufzig Johr zurรผck der Stoffel Fell un sei Molly uf ere groแบže Bauerei glรผcklich beinanner gelebt. Der Stoffel hot die alt Hemet vun seim Vatter geerbt, un weil er fleiแบžig un sparsam war, un die Molly ewe so, hen sie alles schรถ un gut ufgeduh. Der Stock, vun de Geil bis nunner zu de Hinkel, war vum beste. 'S Land is gut geschafft worre, un hot viel un guti Frucht gebrocht. An allerlee Obst war ken Mangel. Is eh Sort net gerode, war doch die anner an der Hand. Vun Schulde hot der Stoffel Johrelang nix gewiแบžt, un hot noch alle Johr en schรถ Sรผmmche in die Gaston Bรคnk gedrage.

Der Stoffel un sei Molly ware gute Kercheleit- sin alle Sundag in die Kerch, except sie hรคtte B'such grickt, oder wรคre selwer uf B'such gange.