Irish
Etymology
From Old Irish aithesc, athasc n (“answer; message; utterance”).
Noun
aitheasc m (genitive singular aithisc, nominative plural aithisc)
- verbal noun of aitheasc (“address; exhort; apostrophize”)
- address, allocution, oration, speech
- exhortation, homily, sermon
- (rhetoric) apostrophe
Declension
Synonyms
Verb
aitheasc (present analytic aitheascann, future analytic aitheascfaidh, verbal noun aitheasc, past participle aitheasctha)
- (transitive) address (court, etc.)
- (transitive) exhort
- (transitive) apostrophize
Conjugation
|
singular
|
plural
|
relative
|
autonomous
|
first
|
second
|
third
|
first
|
second
|
third
|
indicative
|
present
|
aitheascaim
|
aitheascann tú; aitheascair†
|
aitheascann sé, sí
|
aitheascaimid
|
aitheascann sibh
|
aitheascann siad; aitheascaid†
|
a aitheascann; a aitheascas / a n-aitheascann*; a n-aitheascas*
|
aitheasctar
|
past
|
d'aitheasc mé; d'aitheascas / aitheasc mé‡; aitheascas‡
|
d'aitheasc tú; d'aitheascais / aitheasc tú‡; aitheascais‡
|
d'aitheasc sé, sí / aitheasc sé, sí‡
|
d'aitheascamar; d'aitheasc muid / aitheascamar‡; aitheasc muid‡
|
d'aitheasc sibh; d'aitheascabhair / aitheasc sibh‡; aitheascabhair‡
|
d'aitheasc siad; d'aitheascadar / aitheasc siad; aitheascadar‡
|
a d'aitheasc / ar aitheasc*
|
aitheascadh; haitheascadh†
|
past habitual
|
d'aitheascainn / aitheascainn‡; n-aitheascainn‡‡
|
d'aitheasctá / aitheasctá‡; n-aitheasctᇇ
|
d'aitheascadh sé, sí / aitheascadh sé, sí‡; n-aitheascadh sé, s퇇
|
d'aitheascaimis; d'aitheascadh muid / aitheascaimis‡; aitheascadh muid‡; n-aitheascaimis‡‡; n-aitheascadh muid‡‡
|
d'aitheascadh sibh / aitheascadh sibh‡; n-aitheascadh sibh‡‡
|
d'aitheascaidís; d'aitheascadh siad / aitheascaidís‡; aitheascadh siad‡; n-aitheascaidís‡‡; n-aitheascadh siad‡‡
|
a d'aitheascadh / a n-aitheascadh*
|
d'aitheasctaí / aitheasctaí‡; n-aitheascta퇇
|
future
|
aitheascfaidh mé; aitheascfad
|
aitheascfaidh tú; aitheascfair†
|
aitheascfaidh sé, sí
|
aitheascfaimid; aitheascfaidh muid
|
aitheascfaidh sibh
|
aitheascfaidh siad; aitheascfaid†
|
a aitheascfaidh; a aitheascfas / a n-aitheascfaidh*; a n-aitheascfas*
|
aitheascfar
|
conditional
|
d'aitheascfainn / aitheascfainn‡; n-aitheascfainn‡‡
|
d'aitheascfá / aitheascfá‡; n-aitheascfᇇ
|
d'aitheascfadh sé, sí / aitheascfadh sé, sí‡; n-aitheascfadh sé, s퇇
|
d'aitheascfaimis; d'aitheascfadh muid / aitheascfaimis‡; aitheascfadh muid‡; n-aitheascfaimis‡‡; n-aitheascfadh muid‡‡
|
d'aitheascfadh sibh / aitheascfadh sibh‡; n-aitheascfadh sibh‡‡
|
d'aitheascfaidís; d'aitheascfadh siad / aitheascfaidís‡; aitheascfadh siad‡; n-aitheascfaidís‡‡; n-aitheascfadh siad‡‡
|
a d'aitheascfadh / a n-aitheascfadh*
|
d'aitheascfaí / aitheascfaí‡; n-aitheascfa퇇
|
subjunctive
|
present
|
go n-aitheasca mé; go n-aitheascad†
|
go n-aitheasca tú; go n-aitheascair†
|
go n-aitheasca sé, sí
|
go n-aitheascaimid; go n-aitheasca muid
|
go n-aitheasca sibh
|
go n-aitheasca siad; go n-aitheascaid†
|
—
|
go n-aitheasctar
|
past
|
dá n-aitheascainn
|
dá n-aitheasctá
|
dá n-aitheascadh sé, sí
|
dá n-aitheascaimis; dá n-aitheascadh muid
|
dá n-aitheascadh sibh
|
dá n-aitheascaidís; dá n-aitheascadh siad
|
—
|
dá n-aitheasctaí
|
imperative
|
aitheascaim
|
aitheasc
|
aitheascadh sé, sí
|
aitheascaimis
|
aitheascaigí; aitheascaidh†
|
aitheascaidís
|
—
|
aitheasctar
|
verbal noun
|
aitheasc
|
past participle
|
aitheasctha
|
*indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Synonyms
Mutation
Irish mutation
|
Radical |
Eclipsis |
with h-prothesis |
with t-prothesis
|
aitheasc
|
n-aitheasc
|
haitheasc
|
t-aitheasc
|
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.
|
References
- Ó Dónaill, Niall (1977) “aitheasc”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “aithesc”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language