głęboki

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *glǫbòkъ. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɫæ̃bɔki/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɫæ̃bɔki/

Adjective

głęboki (derived adverb głęboko)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) deep (extending far down from the top, or surface, to the bottom)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 68, 2:

     Vwøznøl iesm w gline gløbokey (in limo profundi, Puł: w glynye glębokoszczy)

     [Uwiąznął jeśm w glinie głębokiej (in limo profundi, Puł: w glinie głębokości)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 107v:

     Profundus […] tyeffe gląboky

     [Profundus […] tyeffe głęboki]

2. (attested in Lesser Poland) deep; profound
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 91, 5:

     Gospodne, barzo gløboke vczinili se sø misli twoie (nimis profundae factae sunt cogitationes tuae)

     [Gospodnie, barzo głębokie uczyniły sie są myśli twoje (nimis profundae factae sunt cogitationes tuae)]

Derived terms

nouns

• głębokość
• oczy głębokie

 

Related terms

nouns

• głąb
• głębia
• głębina
• głębocz
• głęboć

 

verbs

• głębieć impf

 

Descendants

• Polish: głęboki
• Silesian: głymboki

References

• Boryś, Wiesław (2005) “głęboki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “głęboki”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “głęboki”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “głęboki”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “głęboki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głęboki”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish głęboki.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ɡwɛmˈbɔ.ki/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ɡɫɛ̃ˈbɔ.ki/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔki
• Syllabification: głę‧bo‧ki

Adjective

głęboki (comparative głębszy, superlative najgłębszy, derived adverb głęboko)

1. deep (extending far down from the top, or surface, to the bottom)

   Antonym: płytki

2. deep (extending far from the edge)
3. deep (having a large recess; voluminous)

   Antonym: płytki

4. deep; late (of events, distant in time in the past; of times, late)

   Antonym: płytki

5. deep (intense, i.e. of sleep)
6. deep; heavy (being the result of serious events or processes)
7. deep (low in pitch)
8. deep (highly saturated; rich; darker)
9. deep (complex, profound)
10. deep (hard to penetrate or comprehend; profound; intricate; obscure)
11. deep (inner, underlying, true; relating to one’s inner or private being rather than what is visible on the surface)
12. (Middle Polish) dangerous; threatening (potentially causing harm or danger, especially for one's salvation)
13. (Middle Polish) confidential; honest
14. (Middle Polish) hidden; dishonest

Declension

Declension of głęboki (velar)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	głęboki		głęboka	głębokie	głębocy	głębokie
genitive	głębokiego		głębokiej	głębokiego	głębokich
dative	głębokiemu		głębokiej	głębokiemu	głębokim
accusative	głębokiego	głęboki	głęboką	głębokie	głębokich	głębokie
instrumental	głębokim		głęboką	głębokim	głębokimi
locative	głębokim		głębokiej	głębokim	głębokich

Derived terms

nouns

• głęboka prowincja
• głębokość
• głębszy
• struktura głęboka

 

verbs

• rzucić na głęboką wodę pf, rzucać na głęboką wodę impf
• skoczyć na głęboką wodę pf, skakać na głęboką wodę impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głęboki is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 10 times in news, 20 times in essays, 23 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 881st most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• głęboki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• głęboki in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głęboki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “GŁĘBOKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.10.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głęboki”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “głęboki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “głęboki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 841
• głęboki in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego