mówić

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: mówic, mowič, and mōwić

Old Polish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *mъ̀lviti. By surface analysis, mowa +‎ -ić. First attested in the 14th century.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /mɔːvit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /movit͡ɕ/

Verb[edit]

mówić impf (frequentative mawiać)

  1. (transitive, intransitive) to say, to speak (to vocalize using words) [+ ku (dative)], [+ do (genitive)] or [+dative = to whom]; [+ o (locative) = about what/whom]
    Synonyms: gatać, rzec
  2. to talk, to converse
  3. to call, to name [+genitive] or [+dative = whom], [+instrumental = by what name]
  4. (law) to appear in court with statements
  5. (law) to defend in court
  6. (law) to accuse
  7. to protest, to speak against [+ przeciw (dative) = against what]
  8. to decree; to rule
  9. to tell; to inform
  10. to explain

Derived terms[edit]

adjectives
nouns
verbs

Related terms[edit]

adjectives
adverbs
nouns

Descendants[edit]

  • Polish: mówić, mówieć
  • Silesian: mōwić

References[edit]

Polish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish mówić. By surface analysis, mowa +‎ -ić.

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

mówić impf (perfective powiedzieć, frequentative mawiać)

  1. (transitive) to say, to tell (to vocalize using words) [+ do (genitive)] or [+dative = to whom], [+ o (locative) = about what]
    Synonyms: powiadać, prawić, rzec
    Antonym: milczeć
  2. (transitive) to call, to name (to speak using a particular name) [+ do (genitive)] or [+dative = whom], [+nominative = by what name]
    Synonym: (synonymous when referring to names) nazywać
    mówić do kogoś Janik ― to call someone Janik
  3. (transitive) to say, to tell (to indicate how someone should proceed or act) [+dative = whom]
  4. (transitive) to say, to tell (to be an indicator or sign of something else)
  5. (transitive) to say; to go, to tell about (to contain or communicate specific information on a topic) [+dative = to whom], [+ o (locative) = about what]
    legenda mówi ― the legend goes
    autor mówi ― an author says
  6. (transitive) to say, to tell (to communicate by non-verbal means)

Verb[edit]

mówić impf

  1. (transitive) to talk, to converse (to speak with one or more people in a conversation)
    Synonyms: gadać, rozmawiać
  2. (intransitive) to speak (to be able to talk in a given lect or language) [+ w (locative)] or [+ po (old dative) = in what language]
    Czy mówi Pan(i) po angielsku? ― Do you speak English? (formal)
    Mówisz po angielsku? ― Do you speak English? (informal)
  3. (intransitive) to say, to tell (to appear in someone's behavior) [+ przez (accusative) = through whom/what]
    Synonym: przemawiać
  4. (intransitive, Masuria) to complain
    Synonyms: narzekać, oskarżać

Conjugation[edit]

Conjugation of mówić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive mówić
present tense 1st mówię mówimy
2nd mówisz mówicie
3rd mówi mówią
impersonal mówi się
past tense 1st mówiłem mówiłam mówiliśmy mówiłyśmy
2nd mówiłeś mówiłaś mówiliście mówiłyście
3rd mówił mówiła mówiło mówili mówiły
impersonal mówiono
future tense 1st będę mówił,
będę mówić 		będę mówiła,
będę mówić 		będziemy mówili,
będziemy mówić 		będziemy mówiły,
będziemy mówić
2nd będziesz mówił,
będziesz mówić 		będziesz mówiła,
będziesz mówić 		będziecie mówili,
będziecie mówić 		będziecie mówiły,
będziecie mówić
3rd będzie mówił,
będzie mówić 		będzie mówiła,
będzie mówić 		będzie mówiło,
będzie mówić 		będą mówili,
będą mówić 		będą mówiły,
będą mówić
impersonal będzie mówić się
conditional 1st mówiłbym mówiłabym mówilibyśmy mówiłybyśmy
2nd mówiłbyś mówiłabyś mówilibyście mówiłybyście
3rd mówiłby mówiłaby mówiłoby mówiliby mówiłyby
impersonal mówiono by
imperative 1st niech mówię mówmy
2nd mów mówcie
3rd niech mówi niech mówią
active adjectival participle mówiący mówiąca mówiące mówiący mówiące
passive adjectival participle mówiony mówiona mówione mówieni mówione
contemporary adverbial participle mówiąc
verbal noun mówienie

Derived terms[edit]

adjectives
adverbs
interjections
nouns
particles
phrases
proverbs
verbs
verbs

Related terms[edit]

adjectives
adverbs
nouns

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), mówić is one of the most used words in Polish, appearing 59 times in scientific texts, 29 times in news, 118 times in essays, 215 times in fiction, and 476 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 897 times, making it the 45th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References[edit]

  1. ^ Ida Kurcz (1990), “mówić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 257

Further reading[edit]

  • mówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • mówić in Polish dictionaries at PWN
  • “mowić, mowieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2023
  • Ewa Rodek (29.03.2023), “MÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807-1814), “mówić”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861), “mówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1056
  • Zofia Stamirowska (1987-2021), “mówić”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 4, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 191
  • mówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “mówić”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=mówić&oldid=76032325"