From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation
Jump to search
IPA(key): /ǃʰaːʃa/
-qhasha
- (intransitive) to chip, to flake off, to fly away (sparks etc.)
- (intransitive) to jump away
- (intransitive) to jump out
Tone L
|
Infinitive
|
ukuqhasha
|
|
Positive
|
Negative
|
Infinitive
|
ukuqhasha
|
ukungaqhashi
|
|
Imperative
|
|
Simple
|
+ object concord
|
Singular
|
qhasha
|
-qhashe
|
Plural
|
qhashani
|
-qhasheni
|
|
Present
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiyaqhasha, ngiqhasha
|
engiqhashayo, engiqhasha
|
ngiqhasha
|
angiqhashi
|
engingaqhashi
|
ngingaqhashi
|
2nd singular
|
uyaqhasha, uqhasha
|
oqhashayo, oqhasha
|
uqhasha
|
awuqhashi
|
ongaqhashi
|
ungaqhashi
|
1st plural
|
siyaqhasha, siqhasha
|
esiqhashayo, esiqhasha
|
siqhasha
|
asiqhashi
|
esingaqhashi
|
singaqhashi
|
2nd plural
|
niyaqhasha, niqhasha
|
eniqhashayo, eniqhasha
|
niqhasha
|
aniqhashi
|
eningaqhashi
|
ningaqhashi
|
Class 1
|
uyaqhasha, uqhasha
|
oqhashayo, oqhasha
|
eqhasha
|
akaqhashi
|
ongaqhashi
|
engaqhashi
|
Class 2
|
bayaqhasha, baqhasha
|
abaqhashayo, abaqhasha
|
beqhasha
|
abaqhashi
|
abangaqhashi
|
bengaqhashi
|
Class 3
|
uyaqhasha, uqhasha
|
oqhashayo, oqhasha
|
uqhasha
|
awuqhashi
|
ongaqhashi
|
ungaqhashi
|
Class 4
|
iyaqhasha, iqhasha
|
eqhashayo, eqhasha
|
iqhasha
|
ayiqhashi
|
engaqhashi
|
ingaqhashi
|
Class 5
|
liyaqhasha, liqhasha
|
eliqhashayo, eliqhasha
|
liqhasha
|
aliqhashi
|
elingaqhashi
|
lingaqhashi
|
Class 6
|
ayaqhasha, aqhasha
|
aqhashayo, aqhasha
|
eqhasha
|
awaqhashi
|
angaqhashi
|
engaqhashi
|
Class 7
|
siyaqhasha, siqhasha
|
esiqhashayo, esiqhasha
|
siqhasha
|
asiqhashi
|
esingaqhashi
|
singaqhashi
|
Class 8
|
ziyaqhasha, ziqhasha
|
eziqhashayo, eziqhasha
|
ziqhasha
|
aziqhashi
|
ezingaqhashi
|
zingaqhashi
|
Class 9
|
iyaqhasha, iqhasha
|
eqhashayo, eqhasha
|
iqhasha
|
ayiqhashi
|
engaqhashi
|
ingaqhashi
|
Class 10
|
ziyaqhasha, ziqhasha
|
eziqhashayo, eziqhasha
|
ziqhasha
|
aziqhashi
|
ezingaqhashi
|
zingaqhashi
|
Class 11
|
luyaqhasha, luqhasha
|
oluqhashayo, oluqhasha
|
luqhasha
|
aluqhashi
|
olungaqhashi
|
lungaqhashi
|
Class 14
|
buyaqhasha, buqhasha
|
obuqhashayo, obuqhasha
|
buqhasha
|
abuqhashi
|
obungaqhashi
|
bungaqhashi
|
Class 15
|
kuyaqhasha, kuqhasha
|
okuqhashayo, okuqhasha
|
kuqhasha
|
akuqhashi
|
okungaqhashi
|
kungaqhashi
|
Class 17
|
kuyaqhasha, kuqhasha
|
okuqhashayo, okuqhasha
|
kuqhasha
|
akuqhashi
|
okungaqhashi
|
kungaqhashi
|
|
Recent past
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiqhashile, ngiqhashē
|
engiqhashile, engiqhashē
|
ngiqhashile, ngiqhashē
|
angiqhashanga
|
engingaqhashanga
|
ngingaqhashanga
|
2nd singular
|
uqhashile, uqhashē
|
oqhashile, oqhashē
|
uqhashile, uqhashē
|
awuqhashanga
|
ongaqhashanga
|
ungaqhashanga
|
1st plural
|
siqhashile, siqhashē
|
esiqhashile, esiqhashē
|
siqhashile, siqhashē
|
asiqhashanga
|
esingaqhashanga
|
singaqhashanga
|
2nd plural
|
niqhashile, niqhashē
|
eniqhashile, eniqhashē
|
niqhashile, niqhashē
|
aniqhashanga
|
eningaqhashanga
|
ningaqhashanga
|
Class 1
|
uqhashile, uqhashē
|
oqhashile, oqhashē
|
eqhashile, eqhashē
|
akaqhashanga
|
ongaqhashanga
|
engaqhashanga
|
Class 2
|
baqhashile, baqhashē
|
abaqhashile, abaqhashē
|
beqhashile, beqhashē
|
abaqhashanga
|
abangaqhashanga
|
bengaqhashanga
|
Class 3
|
uqhashile, uqhashē
|
oqhashile, oqhashē
|
uqhashile, uqhashē
|
awuqhashanga
|
ongaqhashanga
|
ungaqhashanga
|
Class 4
|
iqhashile, iqhashē
|
eqhashile, eqhashē
|
iqhashile, iqhashē
|
ayiqhashanga
|
engaqhashanga
|
ingaqhashanga
|
Class 5
|
liqhashile, liqhashē
|
eliqhashile, eliqhashē
|
liqhashile, liqhashē
|
aliqhashanga
|
elingaqhashanga
|
lingaqhashanga
|
Class 6
|
aqhashile, aqhashē
|
aqhashile, aqhashē
|
eqhashile, eqhashē
|
awaqhashanga
|
angaqhashanga
|
engaqhashanga
|
Class 7
|
siqhashile, siqhashē
|
esiqhashile, esiqhashē
|
siqhashile, siqhashē
|
asiqhashanga
|
esingaqhashanga
|
singaqhashanga
|
Class 8
|
ziqhashile, ziqhashē
|
eziqhashile, eziqhashē
|
ziqhashile, ziqhashē
|
aziqhashanga
|
ezingaqhashanga
|
zingaqhashanga
|
Class 9
|
iqhashile, iqhashē
|
eqhashile, eqhashē
|
iqhashile, iqhashē
|
ayiqhashanga
|
engaqhashanga
|
ingaqhashanga
|
Class 10
|
ziqhashile, ziqhashē
|
eziqhashile, eziqhashē
|
ziqhashile, ziqhashē
|
aziqhashanga
|
ezingaqhashanga
|
zingaqhashanga
|
Class 11
|
luqhashile, luqhashē
|
oluqhashile, oluqhashē
|
luqhashile, luqhashē
|
aluqhashanga
|
olungaqhashanga
|
lungaqhashanga
|
Class 14
|
buqhashile, buqhashē
|
obuqhashile, obuqhashē
|
buqhashile, buqhashē
|
abuqhashanga
|
obungaqhashanga
|
bungaqhashanga
|
Class 15
|
kuqhashile, kuqhashē
|
okuqhashile, okuqhashē
|
kuqhashile, kuqhashē
|
akuqhashanga
|
okungaqhashanga
|
kungaqhashanga
|
Class 17
|
kuqhashile, kuqhashē
|
okuqhashile, okuqhashē
|
kuqhashile, kuqhashē
|
akuqhashanga
|
okungaqhashanga
|
kungaqhashanga
|
|
Remote past
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngāqhasha
|
engāqhasha
|
ngāqhasha
|
angiqhashanga
|
engingaqhashanga
|
ngingaqhashanga
|
2nd singular
|
wāqhasha
|
owāqhasha
|
wāqhasha
|
awuqhashanga
|
ongaqhashanga
|
ungaqhashanga
|
1st plural
|
sāqhasha
|
esāqhasha
|
sāqhasha
|
asiqhashanga
|
esingaqhashanga
|
singaqhashanga
|
2nd plural
|
nāqhasha
|
enāqhasha
|
nāqhasha
|
aniqhashanga
|
eningaqhashanga
|
ningaqhashanga
|
Class 1
|
wāqhasha
|
owāqhasha
|
āqhasha
|
akaqhashanga
|
ongaqhashanga
|
engaqhashanga
|
Class 2
|
bāqhasha
|
abāqhasha
|
bāqhasha
|
abaqhashanga
|
abangaqhashanga
|
bengaqhashanga
|
Class 3
|
wāqhasha
|
owāqhasha
|
wāqhasha
|
awuqhashanga
|
ongaqhashanga
|
ungaqhashanga
|
Class 4
|
yāqhasha
|
eyāqhasha
|
yāqhasha
|
ayiqhashanga
|
engaqhashanga
|
ingaqhashanga
|
Class 5
|
lāqhasha
|
elāqhasha
|
lāqhasha
|
aliqhashanga
|
elingaqhashanga
|
lingaqhashanga
|
Class 6
|
āqhasha
|
āqhasha
|
āqhasha
|
awaqhashanga
|
angaqhashanga
|
engaqhashanga
|
Class 7
|
sāqhasha
|
esāqhasha
|
sāqhasha
|
asiqhashanga
|
esingaqhashanga
|
singaqhashanga
|
Class 8
|
zāqhasha
|
ezāqhasha
|
zāqhasha
|
aziqhashanga
|
ezingaqhashanga
|
zingaqhashanga
|
Class 9
|
yāqhasha
|
eyāqhasha
|
yāqhasha
|
ayiqhashanga
|
engaqhashanga
|
ingaqhashanga
|
Class 10
|
zāqhasha
|
ezāqhasha
|
zāqhasha
|
aziqhashanga
|
ezingaqhashanga
|
zingaqhashanga
|
Class 11
|
lwāqhasha
|
olwāqhasha
|
lwāqhasha
|
aluqhashanga
|
olungaqhashanga
|
lungaqhashanga
|
Class 14
|
bāqhasha
|
obāqhasha
|
bāqhasha
|
abuqhashanga
|
obungaqhashanga
|
bungaqhashanga
|
Class 15
|
kwāqhasha
|
okwāqhasha
|
kwāqhasha
|
akuqhashanga
|
okungaqhashanga
|
kungaqhashanga
|
Class 17
|
kwāqhasha
|
okwāqhasha
|
kwāqhasha
|
akuqhashanga
|
okungaqhashanga
|
kungaqhashanga
|
|
Potential
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngingaqhasha
|
—
|
ngingaqhasha
|
ngingeqhashe
|
—
|
ngingeqhashe
|
2nd singular
|
ungaqhasha
|
—
|
ungaqhasha
|
ungeqhashe
|
—
|
ungeqhashe
|
1st plural
|
singaqhasha
|
—
|
singaqhasha
|
singeqhashe
|
—
|
singeqhashe
|
2nd plural
|
ningaqhasha
|
—
|
ningaqhasha
|
ningeqhashe
|
—
|
ningeqhashe
|
Class 1
|
angaqhasha
|
—
|
engaqhasha
|
angeqhashe
|
—
|
engeqhashe
|
Class 2
|
bangaqhasha
|
—
|
bengaqhasha
|
bangeqhashe
|
—
|
bengeqhashe
|
Class 3
|
ungaqhasha
|
—
|
ungaqhasha
|
ungeqhashe
|
—
|
ungeqhashe
|
Class 4
|
ingaqhasha
|
—
|
ingaqhasha
|
ingeqhashe
|
—
|
ingeqhashe
|
Class 5
|
lingaqhasha
|
—
|
lingaqhasha
|
lingeqhashe
|
—
|
lingeqhashe
|
Class 6
|
angaqhasha
|
—
|
engaqhasha
|
angeqhashe
|
—
|
engeqhashe
|
Class 7
|
singaqhasha
|
—
|
singaqhasha
|
singeqhashe
|
—
|
singeqhashe
|
Class 8
|
zingaqhasha
|
—
|
zingaqhasha
|
zingeqhashe
|
—
|
zingeqhashe
|
Class 9
|
ingaqhasha
|
—
|
ingaqhasha
|
ingeqhashe
|
—
|
ingeqhashe
|
Class 10
|
zingaqhasha
|
—
|
zingaqhasha
|
zingeqhashe
|
—
|
zingeqhashe
|
Class 11
|
lungaqhasha
|
—
|
lungaqhasha
|
lungeqhashe
|
—
|
lungeqhashe
|
Class 14
|
bungaqhasha
|
—
|
bungaqhasha
|
bungeqhashe
|
—
|
bungeqhashe
|
Class 15
|
kungaqhasha
|
—
|
kungaqhasha
|
kungeqhashe
|
—
|
kungeqhashe
|
Class 17
|
kungaqhasha
|
—
|
kungaqhasha
|
kungeqhashe
|
—
|
kungeqhashe
|
|
Immediate future
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngizoqhasha
|
engizoqhasha
|
ngizoqhasha
|
angizuqhasha
|
engingezuqhasha
|
ngingezuqhasha
|
2nd singular
|
uzoqhasha
|
ozoqhasha
|
uzoqhasha
|
awuzuqhasha
|
ongezuqhasha
|
ungezuqhasha
|
1st plural
|
sizoqhasha
|
esizoqhasha
|
sizoqhasha
|
asizuqhasha
|
esingezuqhasha
|
singezuqhasha
|
2nd plural
|
nizoqhasha
|
enizoqhasha
|
nizoqhasha
|
anizuqhasha
|
eningezuqhasha
|
ningezuqhasha
|
Class 1
|
uzoqhasha
|
ozoqhasha
|
ezoqhasha
|
akazuqhasha
|
ongezuqhasha
|
engezuqhasha
|
Class 2
|
bazoqhasha
|
abazoqhasha
|
bezoqhasha
|
abazuqhasha
|
abangezuqhasha
|
bengezuqhasha
|
Class 3
|
uzoqhasha
|
ozoqhasha
|
uzoqhasha
|
awuzuqhasha
|
ongezuqhasha
|
ungezuqhasha
|
Class 4
|
izoqhasha
|
ezoqhasha
|
izoqhasha
|
ayizuqhasha
|
engezuqhasha
|
ingezuqhasha
|
Class 5
|
lizoqhasha
|
elizoqhasha
|
lizoqhasha
|
alizuqhasha
|
elingezuqhasha
|
lingezuqhasha
|
Class 6
|
azoqhasha
|
azoqhasha
|
ezoqhasha
|
awazuqhasha
|
angezuqhasha
|
engezuqhasha
|
Class 7
|
sizoqhasha
|
esizoqhasha
|
sizoqhasha
|
asizuqhasha
|
esingezuqhasha
|
singezuqhasha
|
Class 8
|
zizoqhasha
|
ezizoqhasha
|
zizoqhasha
|
azizuqhasha
|
ezingezuqhasha
|
zingezuqhasha
|
Class 9
|
izoqhasha
|
ezoqhasha
|
izoqhasha
|
ayizuqhasha
|
engezuqhasha
|
ingezuqhasha
|
Class 10
|
zizoqhasha
|
ezizoqhasha
|
zizoqhasha
|
azizuqhasha
|
ezingezuqhasha
|
zingezuqhasha
|
Class 11
|
luzoqhasha
|
oluzoqhasha
|
luzoqhasha
|
aluzuqhasha
|
olungezuqhasha
|
lungezuqhasha
|
Class 14
|
buzoqhasha
|
obuzoqhasha
|
buzoqhasha
|
abuzuqhasha
|
obungezuqhasha
|
bungezuqhasha
|
Class 15
|
kuzoqhasha
|
okuzoqhasha
|
kuzoqhasha
|
akuzuqhasha
|
okungezuqhasha
|
kungezuqhasha
|
Class 17
|
kuzoqhasha
|
okuzoqhasha
|
kuzoqhasha
|
akuzuqhasha
|
okungezuqhasha
|
kungezuqhasha
|
|
Remote future
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiyoqhasha
|
engiyoqhasha
|
ngiyoqhasha
|
angiyuqhasha
|
engingeyuqhasha
|
ngingeyuqhasha
|
2nd singular
|
uyoqhasha
|
oyoqhasha
|
uyoqhasha
|
awuyuqhasha
|
ongeyuqhasha
|
ungeyuqhasha
|
1st plural
|
siyoqhasha
|
esiyoqhasha
|
siyoqhasha
|
asiyuqhasha
|
esingeyuqhasha
|
singeyuqhasha
|
2nd plural
|
niyoqhasha
|
eniyoqhasha
|
niyoqhasha
|
aniyuqhasha
|
eningeyuqhasha
|
ningeyuqhasha
|
Class 1
|
uyoqhasha
|
oyoqhasha
|
eyoqhasha
|
akayuqhasha
|
ongeyuqhasha
|
engeyuqhasha
|
Class 2
|
bayoqhasha
|
abayoqhasha
|
beyoqhasha
|
abayuqhasha
|
abangeyuqhasha
|
bengeyuqhasha
|
Class 3
|
uyoqhasha
|
oyoqhasha
|
uyoqhasha
|
awuyuqhasha
|
ongeyuqhasha
|
ungeyuqhasha
|
Class 4
|
iyoqhasha
|
eyoqhasha
|
iyoqhasha
|
ayiyuqhasha
|
engeyuqhasha
|
ingeyuqhasha
|
Class 5
|
liyoqhasha
|
eliyoqhasha
|
liyoqhasha
|
aliyuqhasha
|
elingeyuqhasha
|
lingeyuqhasha
|
Class 6
|
ayoqhasha
|
ayoqhasha
|
eyoqhasha
|
awayuqhasha
|
angeyuqhasha
|
engeyuqhasha
|
Class 7
|
siyoqhasha
|
esiyoqhasha
|
siyoqhasha
|
asiyuqhasha
|
esingeyuqhasha
|
singeyuqhasha
|
Class 8
|
ziyoqhasha
|
eziyoqhasha
|
ziyoqhasha
|
aziyuqhasha
|
ezingeyuqhasha
|
zingeyuqhasha
|
Class 9
|
iyoqhasha
|
eyoqhasha
|
iyoqhasha
|
ayiyuqhasha
|
engeyuqhasha
|
ingeyuqhasha
|
Class 10
|
ziyoqhasha
|
eziyoqhasha
|
ziyoqhasha
|
aziyuqhasha
|
ezingeyuqhasha
|
zingeyuqhasha
|
Class 11
|
luyoqhasha
|
oluyoqhasha
|
luyoqhasha
|
aluyuqhasha
|
olungeyuqhasha
|
lungeyuqhasha
|
Class 14
|
buyoqhasha
|
obuyoqhasha
|
buyoqhasha
|
abuyuqhasha
|
obungeyuqhasha
|
bungeyuqhasha
|
Class 15
|
kuyoqhasha
|
okuyoqhasha
|
kuyoqhasha
|
akuyuqhasha
|
okungeyuqhasha
|
kungeyuqhasha
|
Class 17
|
kuyoqhasha
|
okuyoqhasha
|
kuyoqhasha
|
akuyuqhasha
|
okungeyuqhasha
|
kungeyuqhasha
|
|
Present subjunctive
|
|
Positive
|
Negative
|
1st singular
|
ngiqhashe
|
ngingaqhashi
|
2nd singular
|
uqhashe
|
ungaqhashi
|
1st plural
|
siqhashe
|
singaqhashi
|
2nd plural
|
niqhashe
|
ningaqhashi
|
Class 1
|
aqhashe
|
angaqhashi
|
Class 2
|
baqhashe
|
bangaqhashi
|
Class 3
|
uqhashe
|
ungaqhashi
|
Class 4
|
iqhashe
|
ingaqhashi
|
Class 5
|
liqhashe
|
lingaqhashi
|
Class 6
|
aqhashe
|
angaqhashi
|
Class 7
|
siqhashe
|
singaqhashi
|
Class 8
|
ziqhashe
|
zingaqhashi
|
Class 9
|
iqhashe
|
ingaqhashi
|
Class 10
|
ziqhashe
|
zingaqhashi
|
Class 11
|
luqhashe
|
lungaqhashi
|
Class 14
|
buqhashe
|
bungaqhashi
|
Class 15
|
kuqhashe
|
kungaqhashi
|
Class 17
|
kuqhashe
|
kungaqhashi
|
|
Past subjunctive
|
|
Positive
|
Negative
|
1st singular
|
ngaqhasha
|
ngangaqhasha, angaqhasha, angangaqhasha
|
2nd singular
|
waqhasha
|
wangaqhasha, awaqhasha, awangaqhasha
|
1st plural
|
saqhasha
|
sangaqhasha, asaqhasha, asangaqhasha
|
2nd plural
|
naqhasha
|
nangaqhasha, anaqhasha, anangaqhasha
|
Class 1
|
waqhasha
|
wangaqhasha, akaqhasha, akangaqhasha
|
Class 2
|
baqhasha
|
bangaqhasha, abaqhasha, abangaqhasha
|
Class 3
|
waqhasha
|
wangaqhasha, awaqhasha, awangaqhasha
|
Class 4
|
yaqhasha
|
yangaqhasha, ayaqhasha, ayangaqhasha
|
Class 5
|
laqhasha
|
langaqhasha, alaqhasha, alangaqhasha
|
Class 6
|
aqhasha
|
angaqhasha, awaqhasha, awangaqhasha
|
Class 7
|
saqhasha
|
sangaqhasha, asaqhasha, asangaqhasha
|
Class 8
|
zaqhasha
|
zangaqhasha, azaqhasha, azangaqhasha
|
Class 9
|
yaqhasha
|
yangaqhasha, ayaqhasha, ayangaqhasha
|
Class 10
|
zaqhasha
|
zangaqhasha, azaqhasha, azangaqhasha
|
Class 11
|
lwaqhasha
|
lwangaqhasha, alwaqhasha, alwangaqhasha
|
Class 14
|
baqhasha
|
bangaqhasha, abaqhasha, abangaqhasha
|
Class 15
|
kwaqhasha
|
kwangaqhasha, akwaqhasha, akwangaqhasha
|
Class 17
|
kwaqhasha
|
kwangaqhasha, akwaqhasha, akwangaqhasha
|