quattuordecim
Appearance
Latin
[edit][a], [b], [c], [d] ← 13 | XIV 14 |
15 → |
---|---|---|
Cardinal: quattuordecim Ordinal: quārtusdecimus, quārtus decimus Adverbial: quaterdeciēs, quaterdeciēns Distributive: quaternus dēnus, dēnus quaternus, quaterdēnus |
Alternative forms
[edit]- Symbol: XIV
Etymology
[edit]From quattuor (“four”) + decem (“ten”).
Pronunciation
[edit]- (Classical Latin) IPA(key): /kʷat.tuˈor.de.kim/, [kʷät̪ːuˈɔrd̪ɛkɪ̃ˑ]
- (modern Italianate Ecclesiastical) IPA(key): /kwat.tuˈor.de.t͡ʃim/, [kwät̪ːuˈɔrd̪et͡ʃim]
Numeral
[edit]quattuordecim (indeclinable)
- fourteen; 14
- c. 100 CE – 110 CE, Tacitus, Histories 1.5:
- laudata olim et militari fama celebrata severitas eius angebat aspernantis veterem disciplinam atque ita quattuordecim annis a Nerone adsuefactos ut haud minus vitia principum amarent quam olim virtutes verebantur.
- The strictness once so commended, and celebrated in the praises of the army, was galling to troops who rebelled against the old discipline, and who had been accustomed by fourteen years' service under Nero to love the vices of their emperors, as much as they had once respected their virtues.
- laudata olim et militari fama celebrata severitas eius angebat aspernantis veterem disciplinam atque ita quattuordecim annis a Nerone adsuefactos ut haud minus vitia principum amarent quam olim virtutes verebantur.
- 405 CE, Jerome, Vulgate Regum I.8.65:
- fecit ergo Salomon in tempore illo festivitatem celebrem et omnis Israhel cum eo multitudo magna ab introitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino Deo nostro septem diebus et septem diebus id est quattuordecim diebus
- And at that time Solomon held a feast, and all Israel with him, a great congregation, from the entering in of Hamath unto the river of Egypt, before the LORD our God, seven days and seven days, even fourteen days.
- fecit ergo Salomon in tempore illo festivitatem celebrem et omnis Israhel cum eo multitudo magna ab introitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino Deo nostro septem diebus et septem diebus id est quattuordecim diebus
Synonyms
[edit]Descendants
[edit]- Italo-Dalmatian:
- Corsican: quattordeci, quattordici
- Italian: quattordici
- Neapolitan: quattuòrdece
- Sicilian: quattòrdici
- Venetan: quatòrdexe, cuatòrdexe
- Rhaeto-Romance:
- Friulian: cuatardis
- Ladin: catordesc
- Romansch: quattordesch, quitordisch, quitordesch
- Northern Gallo-Romance:
- Southern Gallo-Romance:
- Ibero-Romance:
- Insular Romance:
- Sardinian: batódighi, batórdighi, battórdichi, cattódixi, catódixi
- Borrowings:
- ⇒ English: quattuordecillion
See also
[edit]Noun
[edit]quattuordecim (indeclinable)
- Short for quattuordecim ōrdinēs (literally “the fourteen rows (of seats, benches)”). the fourteen rows of seats allotted to the equestrian order in the theater
- Coordinate term: populāria
- sēdēre in quattuordecim (ōrdinibus) ― to sit on the fourteen equestrian seats → to be a knight
- (figuratively, by extension) the equestrian order
References
[edit]- “quattuordecim”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “quattuordecim”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- quattuordecim in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.