zamówić

See also: zamōwić

Old Polish

Etymology

From za- +‎ mówić. First attested in 1400.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zamɔːvit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zamovit͡ɕ/

Verb

zamówić pf (imperfective zamawiać)

1. (law) to make a claim in court
   • 1960 [1400], Kazimierz Kaczmarczyk, Karol Rzyski, editors, Księga ziemska poznańska. 1400-1407‎^[1], number 339:

     Sandiuoqius ipsam literam recipere noluit asserens, quod Wincencium prius allocutus fuisset vlg. zamowil, et principium super ipsum haberet

     [Sandiuoqius ipsam literam recipere noluit asserens, quod Wincencium prius allocutus fuisset vlg. zamowił et principium super ipsum haberet]

2. (reflexive with się) to promise that something will be done
   • 1967 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 113:

     Iaco Staszel ne szamovil szø szam postavicz Peczka Jagneszcze ku prawu

     [Jako Staszel nie zamowił się sam postawić Piec(z)ka Jagneszce ku prawu]

3. (reflexive with się) to agree, to arrange, to set up
   • 1930 [Fifteenth century], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], section 17,15:

     Zarzvcyly zakonna vstawyenya gego a zamow[ę], gesz syø zamowyl s gych oczci (pactum, quod pepigit cum patribus eorum)

     [Zarzucili zakonna ustawienia jego a zamow[ę], *jeż się zamowił s jich oćcy (pactum, quod pepigit cum patribus eorum)]

Derived terms

nouns

• zamowa
• zamówienie

 

Related terms

verbs

• mówić impf

 

Descendants

• Polish: zamówić
• Silesian: zamōwić

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zamówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zamówić. By surface analysis, za- +‎ mówić. Compare Czech zamluvit.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈmu.vit͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: za‧mó‧wić

Verb

zamówić pf (imperfective zamawiać)

1. (transitive) to order (to request an action or item and commit to paying for it) [+dative = at whom] [+ dla (genitive) = for whom]
2. (transitive) to order (to ensure one will be able to use something, e.g. a hotel room) [+dative = at whom] [+ dla (genitive) = for whom]

   Synonym: zarezerwować

3. (transitive) to order (to request particular food or drink at a restaurant or similar place) [+dative = at whom] [+ dla (genitive) = for whom]
4. (transitive) to hire, to employ (to arrange to meet someone somewhere and request their services for something) [+ do (genitive) = to do what]

   Synonym: nająć

5. (transitive) to do the actions of a witchdoctor (to heal by magical means) [+instrumental = by means of what]

   Synonym: odczynić

6. (intransitive, children's games) to say uncle, to be out, to call time out
7. (reflexive with się) to announce one's own visit somewhere [+ do (genitive) = to whom], [+ na (accusative) = for what]

   Synonyms: zaanonsować się, zapowiedziećsię

Conjugation

Conjugation of zamówić pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zamówić
future tense	1st	zamówię			zamówimy
	2nd	zamówisz			zamówicie
	3rd	zamówi			zamówią
	impersonal	zamówi się
past tense	1st	zamówiłem	zamówiłam		zamówiliśmy	zamówiłyśmy
	2nd	zamówiłeś	zamówiłaś		zamówiliście	zamówiłyście
	3rd	zamówił	zamówiła	zamówiło	zamówili	zamówiły
	impersonal	zamówiono
conditional	1st	zamówiłbym	zamówiłabym		zamówilibyśmy	zamówiłybyśmy
	2nd	zamówiłbyś	zamówiłabyś		zamówilibyście	zamówiłybyście
	3rd	zamówiłby	zamówiłaby	zamówiłoby	zamówiliby	zamówiłyby
	impersonal	zamówiono by
imperative	1st	niech zamówię			zamówmy
	2nd	zamów			zamówcie
	3rd	niech zamówi			niech zamówią
passive adjectival participle		zamówiony	zamówiona	zamówione	zamówieni	zamówione
anterior adverbial participle		zamówiwszy
verbal noun		zamówienie

Derived terms

nouns

• zamowa
• zamówienie
• zamówiny

 

Related terms

adjective

• zamówieniowy

 

nouns

• zamawiacz
• zamawiaczka
• zamówka

 

verbs

• mówić impf

 

Further reading

• zamówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zamówić in Polish dictionaries at PWN
• “zamowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2022
• “zamowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2022
• Samuel Bogumił Linde (1807-1814), “zamówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “zamówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zamówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 184
• zamówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego