zamówić

See also: zamōwić

Old Polish

Etymology

From za- +‎ mówić. First attested in 1400.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zamɔːvit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zamovit͡ɕ/

Verb

zamówić pf (imperfective zamawiać)

1. (law, attested in Greater Poland) to make a claim in court
   • 1960 [1400], Kazimierz Kaczmarczyk, Karol Rzyski, editors, Księga ziemska poznańska. 1400-1407‎^[1], number 339, Poznań:

     Sandiuoqius ipsam literam recipere noluit asserens, quod Wincencium prius allocutus fuisset vlg. zamowil, et principium super ipsum haberet

     [Sandiuoqius ipsam literam recipere noluit asserens, quod Wincencium prius allocutus fuisset vlg. zamowił et principium super ipsum haberet]

2. (reflexive with się, attested in Greater Poland) to promise that something will be done
   • 1967 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 113, Kościan:

     Iaco Staszel ne szamovil szø szam postavicz Peczka Jagneszcze ku prawu

     [Jako Staszel nie zamowił się sam postawić Piec(z)ka Jagneszce ku prawu]

3. (reflexive with się) to agree, to arrange, to set up
   • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], section 17,15:

     Zarzvcyly zakonna vstawyenya gego a zamow[ę], gesz syø zamowyl s gych oczci (pactum, quod pepigit cum patribus eorum)

     [Zarzucili zakonna ustawienia jego a zamow[ę], *jeż się zamowił s jich oćcy (pactum, quod pepigit cum patribus eorum)]

Derived terms

nouns

• zamowa
• zamówienie

 

Related terms

verbs

• mówić impf

 

Descendants

• Polish: zamówić
• Silesian: zamōwić

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zamówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zamówić. By surface analysis, za- +‎ mówić. Compare Czech zamluvit.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈmuvit͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: za‧mó‧wić

Verb

zamówić pf (imperfective zamawiać)

1. (transitive) to order (to request an action or item and commit to paying for it) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]
2. (transitive) to order (to ensure one will be able to use something, e.g. a hotel room) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]

   Synonym: zarezerwować

3. (transitive) to order (to request particular food or drink at a restaurant or similar place) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]
4. (transitive) to hire, to employ (to arrange to meet someone somewhere and request their services for something) [with do (+ genitive) ‘to do what’]

   Synonym: nająć

5. (transitive) to do the actions of a witch doctor (to heal by magical means) [with instrumental ‘by means of what’]

   Synonym: odczynić

6. (intransitive, children's games) to say uncle, to be out, to call time out
7. (reflexive with się) to announce one's own visit somewhere [with do (+ genitive) ‘to whom’], [with na (+ accusative) ‘for what’]

   Synonyms: zaanonsować się, zapowiedziećsię

Conjugation

Conjugation of zamówić pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zamówić
future tense	1st	zamówię			zamówimy
	2nd	zamówisz			zamówicie
	3rd	zamówi			zamówią
	impersonal	zamówi się
past tense	1st	zamówiłem, -(e)m zamówił	zamówiłam, -(e)m zamówiła	zamówiłom, -(e)m zamówiło	zamówiliśmy, -(e)śmy zamówili	zamówiłyśmy, -(e)śmy zamówiły
	2nd	zamówiłeś, -(e)ś zamówił	zamówiłaś, -(e)ś zamówiła	zamówiłoś, -(e)ś zamówiło	zamówiliście, -(e)ście zamówili	zamówiłyście, -(e)ście zamówiły
	3rd	zamówił	zamówiła	zamówiło	zamówili	zamówiły
	impersonal	zamówiono
conditional	1st	zamówiłbym, bym zamówił	zamówiłabym, bym zamówiła	zamówiłobym, bym zamówiło	zamówilibyśmy, byśmy zamówili	zamówiłybyśmy, byśmy zamówiły
	2nd	zamówiłbyś, byś zamówił	zamówiłabyś, byś zamówiła	zamówiłobyś, byś zamówiło	zamówilibyście, byście zamówili	zamówiłybyście, byście zamówiły
	3rd	zamówiłby, by zamówił	zamówiłaby, by zamówiła	zamówiłoby, by zamówiło	zamówiliby, by zamówili	zamówiłyby, by zamówiły
	impersonal	zamówiono by
imperative	1st	niech zamówię			zamówmy
	2nd	zamów			zamówcie
	3rd	niech zamówi			niech zamówią
passive adjectival participle		zamówiony	zamówiona	zamówione	zamówieni	zamówione
anterior adverbial participle		zamówiwszy
verbal noun		zamówienie

Derived terms

nouns

• zamowa
• zamówienie
• zamówiny

 

Related terms

adjective

• zamówieniowy

 

nouns

• zamawiacz
• zamawiaczka
• zamówka

 

verbs

• mówić impf

 

Further reading

• zamówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zamówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zamowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zamowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zamówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zamówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zamówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 184
• zamówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego