zataczać

Polish

Etymology

From zatoczyć +‎ -ać.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈta.t͡ʂat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -at͡ʂat͡ɕ
• Syllabification: za‧ta‧czać

Verb

zataczać impf (perfective zatoczyć)

1. (transitive) to roll, to wheel (to roll something round or move something on wheels)

   Synonym: toczyć

   • 1877, Jan Ignacy Kraszewski, Starosta warszawski: obrazy historyczne z XVIII wieku‎^[1], volume 3, Warszawa: Gebethner i Wolff, archived from the original on 2022-10-15, page 57:

     Zaledwie powóz się zatoczył do bramy i po domu rozeszła się wieść, że Godziembę rannego mocno przywieziono...

     The carriage had barely been rolled up to the gate when the news spread through the house that Godziemba had been brought there badly wounded...

2. (transitive) to make, to move in (a circle or arc)

   zataczać koło ― to move in a circle, to come full circle

   zataczać łuk ― to move in an arc

   • 1830, Julian Korsak, Poezije Juliana Korsaka‎^[2], St. Petersburg: Karol Kray, page 82:

     Nie — to jest łabędź co płynne koła
     Po srebrnéj zatacza fali.

     No – it's a swan that is moving in fluid circles on a silver wave.

   • 2011 August 1, Piotr Skwieciński, “Kolejna tragedia na rosyjskiej rzece”, in Rzeczpospolita‎^[3], archived from the original on 2021-08-19:

     Kolizja miała miejsce tuż przed 1 w nocy, w miejscu, gdzie rzeka Moskwa zatacza malowniczy łuk, przepływając między Worobjowymi Górami – ulubionym miejscem spacerów moskwian – a stadionem na Łużnikach.

     The collision happened just before 1 at night, in the place where the Moscow River goes in a picturesque arc, flowing between the Vorobyovy Gory – a favorite place for Muscovites' walks – and the Luzhniki Stadium.

   • 2017, Aleksandra Zielińska, Kijanki i kretowiska‎^[4], archived from the original on 2022-08-19, page 27:

     Czerwona Dziewczyna przerywa krąg, wstaje, zatacza koło wokół kostki słomy, z której buchają ognie i iskry.

     The Red Girl breaks the circle of people, stands up, and goes in a circle around the cube of straw, from which fires and sparks billow.

   • 2021, Wojciech Markiewicz, Cichociemny: Przybylik‎^[5], Wydawnictwo Sonia Draga, archived from the original on 2022-08-19, page 60:

     Czterosilnikowy amerykański liberator zatacza koło nad U-Bootem.

     A four-engine American Liberator airplane flies in a circle above the U-boat.

   • 2021 August 23, Rusłan Szoszyn, “Krym: Na kogo może liczyć Ukraina”, in Rzeczpospolita‎^[6], archived from the original on 2021-09-18:

     – A kto poleciał do Tbilisi, gdy Rosja najechała Gruzję? Historia zatacza koło. Z jednej strony świat zachodni nie uznaje agresywnych działań Rosji, ale unika zaostrzenia konfrontacji z Kremlem – mówi „Rzeczpospolitej" Witalij Portnikow, znany ukraiński politolog i publicysta.

     "And who flew to Tblisi, when Russia invaded Georgia? History is going in a circle. On the one hand, the western world doesn't acknowledge the aggressive actions of Russia, but it avoids intensifying the confrontation with the Kremlin," Vitali Portnikov, a well-known Ukrainian political scientist and pundit, says to Rzeczpospolita.

3. (reflexive with się) to lurch, to reel, to stagger

   Synonyms: chwiać się na nogach, słaniać się

   • 2017 May 14, Renata Krupa-Dąbrowska, “Zezwolenie na sprzedaż alkoholu łatwo stracić”, in Rzeczpospolita‎^[7], archived from the original on 2022-12-28:

     Po wyjściu z autobusu zataczał się. Strażnicy nie mieli wątpliwości, że jest pijany (co potwierdziły późniejsze badania) właśnie na podstawie jego zachowania się.

     After getting out of the bus, he was staggering. The guards had no doubt that he was drunk (which later tests confirmed) just based on his behavior.

Conjugation

Conjugation of zataczać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zataczać
present tense	1st	zataczam			zataczamy
	2nd	zataczasz			zataczacie
	3rd	zatacza			zataczają
	impersonal	zatacza się
past tense	1st	zataczałem, -(e)m zataczał	zataczałam, -(e)m zataczała	zataczałom, -(e)m zataczało	zataczaliśmy, -(e)śmy zataczali	zataczałyśmy, -(e)śmy zataczały
	2nd	zataczałeś, -(e)ś zataczał	zataczałaś, -(e)ś zataczała	zataczałoś, -(e)ś zataczało	zataczaliście, -(e)ście zataczali	zataczałyście, -(e)ście zataczały
	3rd	zataczał	zataczała	zataczało	zataczali	zataczały
	impersonal	zataczano
future tense	1st	będę zataczał, będę zataczać	będę zataczała, będę zataczać	będę zataczało, będę zataczać	będziemy zataczali, będziemy zataczać	będziemy zataczały, będziemy zataczać
	2nd	będziesz zataczał, będziesz zataczać	będziesz zataczała, będziesz zataczać	będziesz zataczało, będziesz zataczać	będziecie zataczali, będziecie zataczać	będziecie zataczały, będziecie zataczać
	3rd	będzie zataczał, będzie zataczać	będzie zataczała, będzie zataczać	będzie zataczało, będzie zataczać	będą zataczali, będą zataczać	będą zataczały, będą zataczać
	impersonal	będzie zataczać się
conditional	1st	zataczałbym, bym zataczał	zataczałabym, bym zataczała	zataczałobym, bym zataczało	zataczalibyśmy, byśmy zataczali	zataczałybyśmy, byśmy zataczały
	2nd	zataczałbyś, byś zataczał	zataczałabyś, byś zataczała	zataczałobyś, byś zataczało	zataczalibyście, byście zataczali	zataczałybyście, byście zataczały
	3rd	zataczałby, by zataczał	zataczałaby, by zataczała	zataczałoby, by zataczało	zataczaliby, by zataczali	zataczałyby, by zataczały
	impersonal	zataczano by
imperative	1st	niech zataczam			zataczajmy
	2nd	zataczaj			zataczajcie
	3rd	niech zatacza			niech zataczają
active adjectival participle		zataczający	zataczająca	zataczające	zataczający	zataczające
passive adjectival participle		zataczany	zataczana	zataczane	zataczani	zataczane
contemporary adverbial participle		zataczając
verbal noun		zataczanie

Related terms

noun

• zatoka

 

Further reading

• zataczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zataczać in Polish dictionaries at PWN