ал

See also: ял and Appendix:Variations of "al"

Adyghe

Pronunciation

• IPA^(key): [aːl]

Interjection

ал • (al)

1. expresses an order with a touch of threat

   Ал, зэ щыгъэт ― Al, zɛ śəğɛt ― Al!, shut up for a moment.

   Ал, зэ зэӏун ― Al, zɛ zɛʼwun ― Al!, shut up for a moment.

Bashkir

Pronunciation

• IPA^(key): [ɑɫ]; izafa form: алды [ɑɫ.ˈdɯ̞]
• Hyphenation: ал (one syllable)

Etymology 1

From Proto-Turkic *āl (“front”).

Noun

ал • (al)

1. front, the front part

Declension

The declension below is given for a bare non-izafa form. Note, however, that this noun is just as often used in the izafa form.

Declension of ал (al)

	singular	plural
absolute	ал (al)	алдар (aldar)
definite genitive	алдың (aldıñ)	алдарҙың (aldarźıñ)
dative	алға (alğa)	алдарға (aldarğa)
definite accusative	алды (aldı)	алдарҙы (aldarźı)
locative	алда (alda)	алдарҙа (aldarźa)
ablative	алдан (aldan)	алдарҙан (aldarźan)

Antonyms

• арт (art, “back, rear”)

Derived terms

• алға (alğa, “forward”)
• алдынғы (aldınğı, “advanced, progressive”)
• алъяпҡыс (alʺyapqıs, “apron”)

Etymology 2

From Proto-Turkic *āl (“a shade of red”).

Cognate with Old Uyghur [script needed] (al, “bright red”); Turkish al (“crimson, dark red”).

Adjective

ал • (al)

1. scarlet, bright red

See also

Colors in Bashkir · төҫ (töś) (layout · text)

аҡ (aq)	һоро (horo)	ҡара (qara)
ҡыҙыл (qıźıl)	көрән (körən)	һары (harı)
	йәшел (yəşel)
	зәңгәр (zəñgər)	күк (kük)
		алһыу (alhıw)

Budukh

Etymology

From Azerbaijani al.

Adjective

ал • (al)

1. red

Erzya

Алт.

Etymology

Several hypotheses have been developed about the origin of the word:

1. A derivation from Proto-Mordvinic *alə (“lower”).

2. According to Keresztes, the word comes from Proto-Mordvinic *al, from Proto-Finno-Ugric *olɜ. In this case it would be a doublet of Erzya уло (ulo, “chin”).

3. According to Riho Grünthal, it comes from Pre-Mordvinic *(v)ōli, borrowed from Proto-Baltic *(v)ōlā, whence Lithuanian ōla (“a small round stone; flint, rock; egg”), Latvian uolà (“rock; limestone; whetstone”), uolis (“flint”).

Pronunciation

• IPA^(key): /al/
• Rhymes: -al
• Hyphenation: ал

Noun

ал • (al)

1. egg

   пидезь ал ― piďeź al ― a boiled egg

Declension

Indefinite declension of ал (hard consonant stem (сан) type)

	singular	plural
nominative	ал (al)	алт (alt)
genitive	алонь (aloń)	—
dative	алнэнь (alneń)	—
ablative	алдо (aldo)	—
inessive	алсо (also)	—
elative	алсто (alsto)	—
illative	алс (als)	—
prolative	алга (alga)	—
translative	алкс (alks)	—
comparative	алшка (alška)	—
abessive	алтомо (altomo)	—

Derived terms

• ал ашо (al ašo)
• ал тюжа (al ťuža)

Kazakh

Alternative scripts
Arabic	ال
Cyrillic	ал
Latin	al

Adjective

ал • (al)

1. tricky

Conjunction

ал • (al)

1. but

Interjection

ал • (al)

1. well

Khinalug

Etymology

From Azerbaijani al.

Adjective

ал (al)

1. red

Kyrgyz

Pronoun

ал • (al) (Arabic spelling ال)

1. he/she/it (third-person singular personal pronoun)

See also

Kyrgyz personal pronouns

		singular	plural
1st person		мен (men)	биз (biz)
2nd person	familiar	сен (sen)	силер (siler)
	polite	сиз (siz)	сиздер (sizder)
3rd person		ал (al)	алар (alar)

References

• “ал”, in Эл-Сөздүк [El-Sözdük] (in Russian)

Kumyk

Etymology 1

Noun

ал • (al)

1. front

Declension

Declension of ал (al)

	Singular	Plural
nominative	ал (al)	аллар (allar)
accusative	алны (alnı)	алланы (allanı)
dative	алгъа (alğa)	аллагъа (allağa)
locative	алда (alda)	алларда (allarda)
ablative	алдан (aldan)	аллардан (allardan)
genitive	алны (alnı)	алланы (allanı)

Possessive forms of ал (al)

1sg	Singular	Plural
nominative	алым (alım)	алларым (allarım)
accusative	алымны (alımnı)	алларымны (allarımnı)
dative	алымгъа (alımğa)	алларыма (allarıma)
locative	алымда (alımda)	алларымда (allarımda)
ablative	алымдан (alımdan)	алларымдан (allarımdan)
genitive	алымны (alımnı)	алларымны (allarımnı)
1pl	Singular	Plural
nominative	алыбыз (alıbız)	алларыбыз (allarıbız)
accusative	алыбызны (alıbıznı)	алларыбызны (allarıbıznı)
dative	алыбызгъа (alıbızğa)	алларыбызгъа (allarıbızğa)
locative	алыбызда (alıbızda)	алларыбызда (allarıbızda)
ablative	алыбыздан (alıbızdan)	алларыбыздан (allarıbızdan)
genitive	алыбызны (alıbıznı)	алларыбызны (allarıbıznı)
2sg	Singular	Plural
nominative	алынгъ (alınğ)	алларынгъ (allarınğ)
accusative	алынгъны (alınğnı)	алларынгъны (allarınğnı)
dative	алынгъа (alınğa)	алларынгъа (allarınğa)
locative	алынгъда (alınğda)	алларынгъда (allarınğda)
ablative	алынгъдан (alınğdan)	алларынгъдан (allarınğdan)
genitive	алынгъны (alınğnı)	алларынгъны (allarınğnı)
2pl	Singular	Plural
nominative	алыгъыз (alığız)	алларыгъыз (allarığız)
accusative	алыгъызны (alığıznı)	алларыгъызны (allarığıznı)
dative	алыгъызгъа (alığızğa)	алларыгъызгъа (allarığızğa)
locative	алыгъызда (alığızda)	алларыгъызда (allarığızda)
ablative	алыгъыздан (alığızdan)	алларыбыздан (allarıbızdan)
genitive	алыгъызны (alığıznı)	алларыгъызны (allarığıznı)
3	Singular	Plural
nominative	алы (alı)	аллары (alları)
accusative	алын (alın)	алларын (alların)
dative	алына (alına)	алларына (allarına)
locative	алында (alında)	алларында (allarında)
ablative	алындан (alından)	алларындан (allarından)
genitive	алыны (alını)	алларыны (allarını)

Etymology 2

Adjective

ал • (al)

1. red

Further reading

• Бамматов Б.Г., editor (2013), “ал”, in Кумыкско-русский словарь [Kumyk–Russian dictionary], Makhachkala: ИЯЛИ ДНЦ РАН

Mongolian

Etymology

Ultimately from Proto-Turkic *āl (“scarlet”)

Adjective

ал • (al) (Mongolian spelling ᠠᠯ (al))

1. (in compounds) red

Derived terms

• ал улаан (al ulaan, “scarlet”)
• ал шар (al šar, “sorrel, reddish brown”)

Russian

Pronunciation

• IPA^(key): [aɫ]

• Audio:

  (file)

Adjective

ал • (al)

1. short masculine singular of а́лый (ályj)

Tatar

Other scripts
Cyrillic	‍
Zamanälif	al‍
Jaŋalif
Yaña imlâ	‍

Adjective

ал • (al)

1. scarlet