wymawiać
Jump to navigation
Jump to search
Old Polish[edit]
Alternative forms[edit]
Etymology[edit]
From wy- + mawiać. First attested in 1403.
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
wymawiać impf (perfective wymówić)
- (attested in Greater Poland) to express verbally
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 115:
- Gdy szye maya poyacz, tedy yey... przed dobrymy ludzmy wyano daye, wymawyayacz, czo ona ma myecz po yego szmyerczy
- [Gdy sie mają pojąć, tedy jej... przed dobrymi ludźmi wiano daje wymawiając, co ona ma mieć po jego śmierci]
- (attested in Greater Poland) to exclude from an agreement
- 1967 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 866, Kościan:
- Kedy pan Poznansky zastawyal Strycowo... panu Januszewy..., tedy ne wymawal, aby ktory kmecz myal wolą, ale ge sastawil ze wsytkim prawem
- [Kiedy pan poznański zastawiał Strykowo... panu Januszewi..., tedy nie wymawiał, aby ktory kmieć miał wolą, ale je zastawił ze wszytkim prawem]
- to justify; to excuse
- 1874-1891 [Fifteeneth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume I, page XLV:
- Ktho szye wymawya *vupyczya (qui se ebrium verbis excusat), then szye szam szhoczy (leg. soczy 'obwinia')
- [Kto sie wymawia [v]upicia (qui se ebrium verbis excusat), ten sie sam soczy]
- to reproach; to upbraid
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 30, 1:
- Nye yesthly kthori czlowyek... dokonan, aby byl wyleganyecz, czosz gemv tho wymawyano (vituperat aliquis... ipsius nationem), poko byl zyw
- [Nie jestli ktory człowiek... dokonan, aby był wyleganiec, coż jemu to wymawiano (vituperat aliquis... ipsius nationem), poko był żyw]
- (attested in Greater Poland) to give or get a promise
- 1981 [1403], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number 103, Gniezno:
- Ysz Bodzata ne vimaval[al] na Jaszcu dw (leg. dwu) czasczu Syrnik ot mnichow viprawicz
- [Iż Bodzęta nie wymawiał[ał] na Jaszku dwu częściu Sirnik ot mnichow wyprawić]
Derived terms[edit]
noun
Related terms[edit]
adjectives
adverb
nouns
verbs
- mówić impf
Descendants[edit]
- Polish: wymawiać
References[edit]
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “wymawiać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Old Polish wymawiać. By surface analysis, wy- + mawiać. Compare Czech vymluvit.
Pronunciation[edit]
- IPA(key): /vɨˈma.vjat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /vɨˈma.vjat͡ɕ/, /vɨˈmɒ.vjat͡ɕ/
Audio: (file) - Rhymes: -avjat͡ɕ
- Syllabification: wy‧ma‧wiać
Verb[edit]
wymawiać impf (perfective wymówić)
- (transitive) to pronounce, to articulate, to say
- Jak należy wymawiać to słowo? ― How should this word be pronounced?
- (transitive) to terminate, to cancel (e.g. a contract)
- (transitive) to reproach
- (reflexive with się, literary) to excuse oneself from something
- (reflexive with się, Middle Polish) to defend oneself, to justify oneself
Conjugation[edit]
Derived terms[edit]
adjective
Related terms[edit]
adjectives
adverb
nouns
verbs
- mówić impf
References[edit]
Further reading[edit]
- wymawiać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- wymawiać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymawiać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymawiać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WYMAWIAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 08.09.2009
- “WYMAWIAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 08.09.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wymawiać”, in Słownik języka polskiego[5]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “wymawiać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[6]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wymawiać”, in Słownik języka polskiego[7] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 928
- wymawiać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms prefixed with wy-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with wy-
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio links
- Rhymes:Polish/avjat͡ɕ
- Rhymes:Polish/avjat͡ɕ/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Polish reflexive verbs
- Polish literary terms
- Middle Polish