włodać

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *voldati. Displaced by władać, a borrowed doublet.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɫɔdat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɫɔdat͡ɕ/

Verb

włodać impf

1. to reign, to rule
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 2, 9:

     Wlodacz bødzesz nad nimy w metle szelazney (reges eos in virga ferrea)

     [Włodać będziesz nad nimi w mietle żelaznej (reges eos in virga ferrea)]

   1. to lead, to spearhead
      • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[2], [3], [4]}, Lubin, page 104:

        Wlodaly presidebant (in tota Iudaea lugebant Iosiam, et qui praesidebant, cum uxoribus lamentabant eum usque in hunc diem II Esdr 1, 32)

        [Włodali presidebant (in tota Iudaea lugebant Iosiam, et qui praesidebant, cum uxoribus lamentabant eum usque in hunc diem II Esdr 1, 32)]

2. to manage, to own
   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 14, 24:

     Calepha... wyodø w zemyø tø to... a szemyø iego bødze wlodacz yø (semen eius possidebit eam)

     [Kalefa... wwiodę w ziemię tę to... a siemię jego będzie włodać ją (semen eius possidebit eam)]

3. to take care of
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[6], [7], [8]}, Lubin, page 91:

     Wlodaly preerant (qui credita habebant utensilia sanctuarii, praeerant similae et vino, et oleo, et turi, et aromatibus I Par 9, 29)

     [Włodali preerant (qui credita habebant utensilia sanctuarii, praeerant similae et vino, et oleo, et turi, et aromatibus I Par 9, 29)]

Derived terms

verbs

• sobą włodać impf

 

Related terms

nouns

• włodza
• włość

 

adjective

• włosny

 

References

• Boryś, Wiesław (2005) “władać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “władać, włodać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN