więzać
Jump to navigation
Jump to search
Old Polish[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Proto-Slavic *vę̄zàti.
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
więzać impf
- to tie (to bind someone with rope)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 750:
- Bo tedy Zydovye myely taky obyczay, yze kogokolvye yąly..., tego zelazem vyazaly y vlozyly nan moczny rzeczyądz
- [Bo tedy Żydowie mieli taki[e] obyczaj, iże kogokolwie jęli..., tego żelazem wiązali i włożyli nań mocny rzeciądz]
- 1920 [1437], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume III, number 2968, Zakroczym:
- Iakom ya nye wyanza konye w Szwanschkowye szicze... Esze Falk nye wyanzal kone w Szwanschkowe szicze
- [Jakom ja nie wiązał konie w Święszkowie życie... Eże Fałk nie wiązał konie w Święszkowie życie]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 818:
- Kyedy yvsz tako począth vyązacz a podan v rącze thym nyevyernym katom, byezavschy yeden y przynyosl thy ystne povrozy
- [Kiedy już tako poczęt więzać a podan w ręce tym niewiernym katom, bieżawszy jeden i przyniosł ty istne powrozy]
- to tie (to attach something to something else by binding with ties or rope) [+ u (genitive)] [+ ku (dative)]
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[3], [4], [5], volume XXII, Łęczyca, page 16:
- Ipsa, gl. sc. mulier, viri bustum solvit, pro fure cathenat, gl. pro latrone ligat myasto slodzyeya vyąsze, ipsa virum, gl. sc. proprium
- [Ipsa, gl. sc. mulier, viri bustum solvit, pro fure cathenat, gl. pro latrone ligat miasto złodzieja wiąże, ipsa virum, gl. sc. proprium]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[6], page 815:
- Poymyczye tego Iesusa... y vyązczyez gy v slupa
- [Pojmicie tego Jesusa... i więżcież ji u słupa]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[7], 49, 11:
- Wyøzacz bødze ku wynnyczy (ligans ad vineam) oszlyøtko oszlycze swey, a ku korzenyv *wynneemu... oslycza swø
- [Więzać będzie ku winnicy (ligans ad vineam) oślątko oślice swej a ku korzeniu winnemu... oślicę swą]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 84, 3:
- Ysz mv thy szkory gwaltownye na szyyą wyazany (quod actor sibi cuttes violenter... superligasset, OrtMac 114: ysz... thy lycza... na yego szyyą wyazano)
- [Iż mu ty skory gwałtownie na szyję wiązany (quod actor sibi cuttes violenter... superligasset, OrtMac 114: iż... ty lica... na jego szyję wiązano)]
- to tie, to bind (to connect or place together into one thing with rope, ties, etc.)
- 1930 [c. 1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[8], 8, 3:
- Bo stal (sc. Manases) nad zenci, gysz snopi wyøzaly na polyv (super alligantes manipulos in campo)
- [Bo stał (sc. Manases) nad żeńcy, jiż snopy wiązali na polu (super alligantes manipulos in campo)]
- to obligate, to bind (to give an obligation)
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 74, 2:
- Dla przegygranyą *nykkth nye ma komv gego czo wzancz any wyazacz (nec ipsum ligare)
- [Dla przejigrania nikt nie ma komu jego co wziąć ani więzać (nec ipsum ligare)]
- Mistranslation of Latin.
- 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[9], volume V, page 284:
- Ad hoc obligat apostolus, qui comparando, waząncz, coniuges ad virgines
- [Ad hoc obligat apostolus, qui comparando, wiążąc, coniuges ad virgines]
Derived terms[edit]
nouns
Related terms[edit]
noun
adjective
Descendants[edit]
References[edit]
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “więzać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN