ależby

Old Polish

Etymology

From ależ +‎ -by. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /alʲɛ(ː)ʒʲbɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /alʲɛʒʲbɨ/, /alʲeʒʲbɨ/

Conjunction

ależby

1. (in unreal sentences) until
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, page 294:

     I odpovyedz by wszyąl od dvcha szvyathego nye vyrzecz szmyerczy, aleszby pyrvey vyrzal Cristvsa (nisi prius videret Luc 2, 26)

     [I odpowiedź by wziął od Ducha Świętego nie ujrzeć śmierci, ależby pirwej ujrzał Krystusa (nisi prius videret Luc 2, 26)]

2. forms unreal conditionals
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, page 305:

     Szadny nye mosze thy znamyona dzyalacz..., alyeszby byl bog sz [n]ym (nisi fuerit deus cum eo Jo 3, 2)

     [Żadny nie może ty znamiona działać..., ależby był Bog s [n]im (nisi fuerit deus cum eo Jo 3, 2)]

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “ależby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN