kıymak
Jump to navigation
Jump to search
Turkish[edit]
Etymology[edit]
From Ottoman Turkish قیمق,[1] قییمق (kıymak, “mince; slaughter”),[2] from Proto-Turkic *kïy- (“to cut in small pieces, to make notches”).[3] Compare Old Turkic [script needed] (kıy-), [script needed] (kıd-, “to cut, shed blood, give physical punishment”).[4]
Verb[edit]
kıymak (third-person singular simple present kıyar)
- (transitive, cooking) to mince, shred
- (intransitive) to murder
- (intransitive) to hurt, harm
- (intransitive) to make sacrifice
Conjugation[edit]
Conjugation of kıymak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | kıymak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | kıyan | ||||||
| perfective | kıymış | |||||||
| prospective | kıyacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | kıydığım | kıydığın | kıydığı | kıydığımız | kıydığınız | kıydıkları | |
| prospective | kıyacağım | kıyacağın | kıyacağı | kıyacağımız | kıyacağınız | kıyacakları | ||
| verbal noun | kıyma | |||||||
| way of doing | kıyış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kıyarım | kıyarsın | kıyar | kıyarız | kıyarsınız | kıyarlar |
| imperfective | kıyıyorum | kıyıyorsun | kıyıyor | kıyıyoruz | kıyıyorsunuz | kıyıyorlar | ||
| past | perfective | kıydım | kıydın | kıydı | kıydık | kıydınız | kıydılar | |
| imperfective | kıyıyordum | kıyıyordun | kıyıyordu | kıyıyorduk | kıyıyordunuz | kıyıyorlardı (or kıyıyordular) | ||
| future | kıyacağım | kıyacaksın | kıyacak | kıyacağız | kıyacaksınız | kıyacaklar | ||
| inferential | perfective | kıymışım | kıymışsın | kıymış | kıymışız | kıymışsınız | kıymışlar | |
| aorist | kıyarmışım | kıyarmışsın | kıyarmış | kıyarmışız | kıyarmışsınız | kıyarlarmış (or kıyarmışlar) | ||
| imperfective | kıyıyormuşum | kıyıyormuşsun | kıyıyormuş | kıyıyormuşuz | kıyıyormuşsunuz | kıyıyorlarmış | ||
| conditional | simple | kıysam | kıysan | kıysa | kıysak | kıysanız | kıysalar | |
| perfective | kıysaydım | kıysaydın | kıysaydı | kıysaydık | kıysaydınız | kıysaydılar | ||
| optative | kıyayım | kıyasın | kıya | kıyalım | kıyasınız | kıyalar | ||
| progressive | kıymaktayım | kıymaktasın | kıymakta | kıymaktayız | kıymaktasınız | kıymaktalar | ||
| necessitative | kıymalıyım | kıymalısın | kıymalı | kıymalıyız | kıymalısınız | kıymalılar | ||
| imperative | kıy | kıysın | kıyın | kıysınlar | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kıyar mıyım? | kıyar mısın? | kıyar mı? | kıyar mıyız? | kıyar mısınız? | kıyarlar mı? |
| imperfective | kıyıyor muyum? | kıyıyor musun? | kıyıyor mu? | kıyıyor muyuz? | kıyıyor musunuz? | kıyıyorlar mı? | ||
| past | perfective | kıydım mı? | kıydın mı? | kıydı mı? | kıydık mı? | kıydınız mı? | kıydılar mı? | |
| imperfective | kıyıyor muydum? | kıyıyor muydun? | kıyıyor muydu? | kıyıyor muyduk? | kıyıyor muydunuz? | kıyıyorlar mıydı? | ||
| future | kıyacak mıyım? | kıyacak mısın? | kıyacak mı? | kıyacak mıyız? | kıyacak mısınız? | kıyacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | kıymış mıyım? | kıymış mısın? | kıymış mı? | kıymış mıyız? | kıymış mısınız? | kıymışlar mı? | |
| aorist | kıyar mıymışım? | kıyar mıymışsın? | kıyar mıymış? | kıyar mıymışız? | kıyar mıymışsınız? | kıyarlar mıymış? | ||
| imperfective | kıyıyor muymuşum? | kıyıyor muymuşsun? | kıyıyor muymuş? | kıyıyor muymuşuz? | kıyıyor muymuşsunuz? | kıyıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | kıysam mı? | kıysan mı? | kıysa mı? | kıysak mı? | kıysanız mı? | kıysalar mı? | |
| perfective | kıysa mıydım? | kıysa mıydın? | kıysa mıydı? | kıysa mıydık? | kıysa mıydınız? | kıysalar mıydı? | ||
| progressive | kıymakta mıyım? | kıymakta mısın? | kıymakta mı? | kıymakta mıyız? | kıymakta mısınız? | kıymaktalar mı? | ||
| necessitative | kıymalı mıyım? | kıymalı mısın? | kıymalı mı? | kıymalı mıyız? | kıymalı mısınız? | kıymalılar mı? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | kıymamak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | kıymayan | ||||||
| perfective | kıymamış | |||||||
| prospective | kıymayacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | kıymadığım | kıymadığın | kıymadığı | kıymadığımız | kıymadığınız | kıymadıkları | |
| prospective | kıymayacağım | kıymayacağın | kıymayacağı | kıymayacağımız | kıymayacağınız | kıymayacakları | ||
| verbal noun | kıymama | |||||||
| way of doing | kıymayış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kıymam | kıymazsın | kıymaz | kıymayız | kıymazsınız | kıymazlar |
| imperfective | kıymıyorum | kıymıyorsun | kıymıyor | kıymıyoruz | kıymıyorsunuz | kıymıyorlar | ||
| past | perfective | kıymadım | kıymadın | kıymadı | kıymadık | kıymadınız | kıymadılar | |
| imperfective | kıymıyordum | kıymıyordun | kıymıyordu | kıymıyorduk | kıymıyordunuz | kıymıyorlardı | ||
| future | kıymayacağım | kıymayacaksın | kıymayacak | kıymayacağız | kıymayacaksınız | kıymayacaklar | ||
| inferential | perfective | kıymamışım | kıymamışsın | kıymamış | kıymamışız | kıymamışsınız | kıymamışlar | |
| aorist | kıymazmışım | kıymazmışsın | kıymazmış | kıymazmışız | kıymazmışsınız | kıymazlarmış | ||
| imperfective | kıymıyormuşum | kıymıyormuşsun | kıymıyormuş | kıymıyormuşuz | kıymıyormuşsunuz | kıymıyorlarmış | ||
| conditional | simple | kıymasam | kıymasan | kıymasa | kıymasak | kıymasanız | kıymasalar | |
| perfective | kıymasaydım | kıymasaydın | kıymasaydı | kıymasaydık | kıymasaydınız | kıymasaydılar | ||
| optative | kıymayayım | kıymayasın | kıymaya | kıymayalım | kıymayasınız | kıymayalar | ||
| progressive | kıymamaktayım | kıymamaktasın | kıymamakta | kıymamaktayız | kıymamaktasınız | kıymamaktalar | ||
| necessitative | kıymamalıyım | kıymamalısın | kıymamalı | kıymamalıyız | kıymamalısınız | kıymamalılar | ||
| imperative | kıyma | kıymasın | kıymayın | kıymasınlar | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kıymaz mıyım? | kıymaz mısın? | kıymaz mı? | kıymaz mıyız? | kıymaz mısınız? | kıymazlar mı? |
| imperfective | kıymıyor muyum? | kıymıyor musun? | kıymıyor mu? | kıymıyor muyuz? | kıymıyor musunuz? | kıymıyorlar mı? | ||
| past | perfective | kıymadım mı? | kıymadın mı? | kıymadı mı? | kıymadık mı? | kıymadınız mı? | kıymadılar mı? | |
| imperfective | kıymıyor muydum? | kıymıyor muydun? | kıymıyor muydu? | kıymıyor muyduk? | kıymıyor muydunuz? | kıymıyorlar mıydı? | ||
| future | kıymayacak mıyım? | kıymayacak mısın? | kıymayacak mı? | kıymayacak mıyız? | kıymayacak mısınız? | kıymayacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | kıymamış mıyım? | kıymamış mısın? | kıymamış mı? | kıymamış mıyız? | kıymamış mısınız? | kıymamışlar mı? | |
| aorist | kıymaz mıymışım? | kıymaz mıymışsın? | kıymaz mıymış? | kıymaz mıymışız? | kıymaz mıymışsınız? | kıymazlar mıymış? | ||
| imperfective | kıymıyor muymuşum? | kıymıyor muymuşsun? | kıymıyor muymuş? | kıymıyor muymuşuz? | kıymıyor muymuşsunuz? | kıymıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | kıymasam mı? | kıymasan mı? | kıymasa mı? | kıymasak mı? | kıymasanız mı? | kıymasalar mı? | |
| perfective | kıymasa mıydım? | kıymasa mıydın? | kıymasa mıydı? | kıymasa mıydık? | kıymasa mıydınız? | kıymasalar mıydı? | ||
| progressive | kıymamakta mıyım? | kıymamakta mısın? | kıymamakta mı? | kıymamakta mıyız? | kıymamakta mısınız? | kıymamaktalar mı? | ||
| necessitative | kıymamalı mıyım? | kıymamalı mısın? | kıymamalı mı? | kıymamalı mıyız? | kıymamalı mısınız? | kıymamalılar mı? | ||
Derived terms[edit]
Related terms[edit]
See also[edit]
References[edit]
- ^ Redhouse, James W. (1890) “قیمق”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1510
- ^ Kélékian, Diran (1911) “قییمق”, in Dictionnaire turc-français[2], Constantinople: Mihran, page 1003
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Kɨj-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “kıymak”, in Nişanyan Sözlük