خریدن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: خزیدن and چریدن

Persian[edit]

Etymology[edit]

From Middle Persian 𐫟𐫡𐫏𐫗𐫏𐫅 (xrynyd), [script needed] (ZḆNN-tn' /⁠xrīdan⁠/), from Proto-Iranian *xrináHti, from Proto-Indo-Iranian *krináHti, from Proto-Indo-European *kʷrinéh₂ti. Compare Sanskrit क्रीणाति (krīṇāti, “to buy; to purchase”), Irish crean (“to purchase”).

Pronunciation[edit]

 

Readings
Classical reading? xarīḏan
Dari reading? xarīdan
Iranian reading? xaridan
Tajik reading? xaridan

Verb[edit]

Dari خریدن
Iranian Persian
Tajik харидан

خَریدَن • (xaridan) (present stem خَر (xar))

  1. to buy; to purchase
    Synonym: خرید کردن (xarid kardan)
    Antonym: فروختن (foruxtan, “to sell”)
    • c. 1260, Rumi, “2:843”, in The Masnavi:
      پادشاهی دو غلام ارزان خرید، با یکی ز آن دو سخن گفت و شنید.
      pâdšâh-i do ğolâm arzân xarid, bâ yeki z-ân do soxan goft o šonid.
      A King bought two slaves cheap, and spoke and listened with one of the twain.
      (adapted from the Reynold A. Nicholson translation)

Conjugation[edit]

Conjugation of خریدن (xaridán) (literary Iranian Persian)
infinitive خریدن
(xaridán)
stem present خر
(xar)
past خرید
(xarid)
participle present خرنده
(xarandé)
past خریده
(xaridé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist خرم
(xaram) 		خری
(xari) 		خرد
(xarad) 		خریم
(xarim) 		خرید
(xarid) 		خرند
(xarand)
present (imperfect) می‌خرم
(mí-xaram) 		می‌خری
(mí-xari) 		می‌خرد
(mí-xarad) 		می‌خریم
(mí-xarim) 		می‌خرید
(mí-xarid) 		می‌خرند
(mí-xarand)
present progressive دارم می‌خرم
(dấram mí-xaram) 		داری می‌خری
(dấri mí-xari) 		دارد می‌خرد
(dấrad mí-xarad) 		داریم می‌خریم
(dấrim mí-xarim) 		دارید می‌خرید
(dấrid mí-xarid) 		دارند می‌خرند
(dấrand mí-xarand)
present perfect خریده‌ام
(xaridé-am) 		خریده‌ای
(xaridé-i) 		خریده است
(xaridé ast) 		خریده‌ایم
(xaridé-im) 		خریده‌اید
(xaridé-id) 		خریده‌اند
(xaridé-and)
past خریدم
(xaridam) 		خریدی
(xaridi) 		خرید
(xarid) 		خریدیم
(xaridim) 		خریدید
(xaridid) 		خریدند
(xaridand)
past (imperfect) می‌خریدم
(mí-xaridam) 		می‌خریدی
(mí-xaridi) 		می‌خرید
(mí-xarid) 		می‌خریدیم
(mí-xaridim) 		می‌خریدید
(mí-xaridid) 		می‌خریدند
(mí-xaridand)
past progressive داشتم می‌خریدم
(dấštam mí-xaridam) 		داشتی می‌خریدی
(dấšti mí-xaridi) 		داشت می‌خرید
(dâšt mí-xarid) 		داشتیم می‌خریدیم
(dấštim mí-xaridim) 		داشتید می‌خریدید
(dấštid mí-xaridid) 		داشتند می‌خریدند
(dấštand mí-xaridand)
pluperfect خریده بودم
(xaridé búdam) 		خریده بودی
(xaridé búdi) 		خریده بود
(xaridé bud) 		خریده بودیم
(xaridé búdim) 		خریده بودید
(xaridé búdid) 		خریده بودند
(xaridé búdand)
future خواهم خرید
(xâhám xarid) 		خواهی خرید
(xâhí xarid) 		خواهد خرید
(xâhád xarid) 		خواهیم خرید
(xâhím xarid) 		خواهید خرید
(xâhíd xarid) 		خواهند خرید
(xâhánd xarid)
subjunctive present بخرم
(béxaram) 		بخری
(béxari) 		بخرد
(béxarad) 		بخریم
(béxarim) 		بخرید
(béxarid) 		بخرند
(béxarand)
past خریده باشم
(xaridé bấšam) 		خریده باشی
(xaridé bấši) 		خریده باشد
(xaridé bấšad) 		خریده باشیم
(xaridé bấšim) 		خریده باشید
(xaridé bấšid) 		خریده باشند
(xaridé bấšand)
imperative بخر
(béxar) 		بخرید
(béxarid)
Conjugation of خریدن (xaridán) (colloquial Tehrani)
infinitive خریدن
(xaridán)
stem present خر
(xar)
past خرید
(xarid)
participle present خرنده
(xarandé)
past خریده
(xaridé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist خرم
(xaram) 		خری
(xari) 		خره
(xare) 		خریم
(xarim) 		خرین
(xarin) 		خرن
(xaran)
present (imperfect) می‌خرم
(mí-xaram) 		می‌خری
(mí-xari) 		می‌خره
(mí-xare) 		می‌خریم
(mí-xarim) 		می‌خرین
(mí-xarin) 		می‌خرن
(mí-xaran)
present progressive دارم می‌خرم
(dấram mí-xaram) 		داری می‌خری
(dấri mí-xari) 		داره می‌خره
(dấre mí-xare) 		داریم می‌خریم
(dấrim mí-xarim) 		دارین می‌خرین
(dấrin mí-xarin) 		دارن می‌خرن
(dấran mí-xaran)
present perfect خریده‌ام
(xaridám) 		خریده‌ای
(xaridí) 		خریده
(xaridé) 		خریده‌ایم
(xaridím) 		خریده‌این
(xaridín) 		خریده‌ان
(xaridán)
past خریدم
(xaridam) 		خریدی
(xaridi) 		خرید
(xarid) 		خریدیم
(xaridim) 		خریدین
(xaridin) 		خریدن
(xaridan)
past (imperfect) می‌خریدم
(mí-xaridam) 		می‌خریدی
(mí-xaridi) 		می‌خرید
(mí-xarid) 		می‌خریدیم
(mí-xaridim) 		می‌خریدین
(mí-xaridin) 		می‌خریدن
(mí-xaridan)
past progressive داشتم می‌خریدم
(dấštam mí-xaridam) 		داشتی می‌خریدی
(dấšti mí-xaridi) 		داشت می‌خرید
(dấšt mí-xarid) 		داشتیم می‌خریدیم
(dấštim mí-xaridim) 		داشتین می‌خریدین
(dấštin mí-xaridin) 		داشتن می‌خریدن
(dấštan mí-xaridan)
pluperfect خریده بودم
(xaridé búdam) 		خریده بودی
(xaridé búdi) 		خریده بود
(xaridé bud) 		خریده بودیم
(xaridé búdim) 		خریده بودین
(xaridé búdin) 		خریده بودن
(xaridé búdan)
subjunctive present بخرم
(béxaram) 		بخری
(béxari) 		بخره
(béxare) 		بخریم
(béxarim) 		بخرین
(béxarin) 		بخرن
(béxaran)
past خریده باشم
(xaridé bấšam) 		خریده باشی
(xaridé bấši) 		خریده باشه
(xaridé bấše) 		خریده باشیم
(xaridé bấšim) 		خریده باشین
(xaridé bấšin) 		خریده باشن
(xaridé bấšan)
imperative بخر
(béxar) 		بخرین
(béxarin)
Conjugation of خریدن (xarīdán) (literary Dari Persian)
infinitive خریدن
(xarīdán)
stem present خر
(xar)
past خرید
(xarīd)
participle present خرنده
(xarindá)
past خریده
(xarīdá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist خرم
(xaram) 		خری
(xarī) 		خرد
(xarad) 		خریم
(xarēm) 		خرید
(xarēd) 		خرند
(xarand)
present (imperfect) می‌خرم
(mḗ-xaram) 		می‌خری
(mḗ-xarī) 		می‌خرد
(mḗ-xarad) 		می‌خریم
(mḗ-xarēm) 		می‌خرید
(mḗ-xarēd) 		می‌خرند
(mḗ-xarand)
present progressive در حال خریدن استم
(dar hāl-i xarīdan astam) 		در حال خریدن استی
(dar hāl-i xarīdan astī) 		در حال خریدن است
(dar hāl-i xarīdan ast) 		در حال خریدن استیم
(dar hāl-i xarīdan astēm) 		در حال خریدن استید
(dar hāl-i xarīdan astēd) 		در حال خریدن استند
(dar hāl-i xarīdan astand)
present perfect خریده‌ام
(xarīdá-am) 		خریده‌ای
(xarīdá-ī) 		خریده‌است
(xarīdá ast) 		خریده‌ایم
(xarīdá-ēn) 		خریده‌اید
(xarīdá-ēd) 		خریده‌اند
(xarīdá-and)
past خریدم
(xarīdam) 		خریدی
(xarīdī) 		خرید
(xarīd) 		خریدیم
(xarīdēm) 		خریدید
(xarīdēd) 		خریدند
(xarīdand)
past (imperfect) می‌خریدم
(mḗ-xarīdam) 		می‌خریدی
(mḗ-xarīdī) 		می‌خرید
(mḗ-xarīd) 		می‌خریدیم
(mḗ-xarīdēm) 		می‌خریدید
(mḗ-xarīdēd) 		می‌خریدند
(mḗ-xarīdand)
past progressive در حال خریدن بودم
(dar hāl-i xarīdan būdam) 		در حال خریدن بودی
(dar hāl-i xarīdan būdī) 		در حال خریدن بود
(dar hāl-i xarīdan būd) 		در حال خریدن بودیم
(dar hāl-i xarīdan būdēm) 		در حال خریدن بودید
(dar hāl-i xarīdan būdēd) 		در حال خریدن بودند
(dar hāl-i xarīdan būdand)
pluperfect خریده بودم
(xarīdá bū́dam) 		خریده بودی
(xarīdá bū́dī) 		خریده بود
(xarīdá būd) 		خریده بودیم
(xarīdá bū́dēm) 		خریده بودید
(xarīdá bū́dēd) 		خریده بودند
(xarīdá bū́dand)
future خواهم خرید
(xāhám xarīd) 		خواهی خرید
(xāhī́ xarīd) 		خواهد خرید
(xāhád xarīd) 		خواهیم خرید
(xāhḗm xarīd) 		خواهید خرید
(xāhḗd xarīd) 		خواهند خرید
(xāhánd xarīd)
subjunctive present بخرم
(bíxaram) 		بخری
(bíxarī) 		بخرد
(bíxarad) 		بخریم
(bíxarēm) 		بخرید
(bíxarēd) 		بخرند
(bíxarand)
past خریده باشم
(xarīdá bā́šam) 		خریده باشی
(xarīdá bā́šī) 		خریده باشد
(xarīdá bā́šad) 		خریده باشیم
(xarīdá bā́šēm) 		خریده باشید
(xarīdá bā́šēd) 		خریده باشند
(xarīdá bā́šand)
imperative بخر
(bíxar) 		بخرید
(bíxarēd)
Conjugation of خریدن (xarīdán) (colloquial Kabuli)
infinitive خریدن
(xarīdán)
stem present خر
(xar)
past خرید
(xarīd)
participle present خرنده
(xarindá)
past خریده
(xarīdá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist خرم
(xarum) 		خری
(xarī) 		خره
(xara) 		خریم
(xarēm) 		خرین
(xarēn) 		خرن
(xaran)
present (imperfect) می‌خرم
(mḗ-xarum) 		می‌خری
(mḗ-xarī) 		می‌خره
(mḗ-xara) 		می‌خریم
(mḗ-xarēm) 		می‌خرین
(mḗ-xarēn) 		می‌خرن
(mḗ-xaran)
present progressive ده آل خریدن استم
(da āl-i xarīdan astum) 		ده آل خریدن استی
(da āl-i xarīdan astī) 		ده آل خریدن است
(da āl-i xarīdan ast) 		ده آل خریدن استیم
(da āl-i xarīdan astēm) 		ده آل خریدن استین
(da āl-i xarīdan astēn) 		ده آل خریدن استن
(da āl-i xarīdan astan)
present perfect خریدم
(xarīdám) 		خریدی
(xarīdī́) 		خریداست
(xarīdást) 		خریدیم
(xarīdḗm) 		خریدین
(xarīdḗn) 		خریدن
(xarīdán)
past خریدم
(xarīdum) 		خریدی
(xarīdī) 		خریده
(xarīda) 		خریدیم
(xarīdēm) 		خریدین
(xarīdēn) 		خریدن
(xarīdan)
past (imperfect) می‌خریدم
(mḗ-xarīdum) 		می‌خریدی
(mḗ-xarīdī) 		می‌خریده
(mḗ-xarīda) 		می‌خریدیم
(mḗ-xarīdēm) 		می‌خریدین
(mḗ-xarīdēn) 		می‌خریدن
(mḗ-xarīdan)
past progressive ده آل خریدن بودم
(da āl-i xarīdan būdum) 		ده آل خریدن بودی
(da āl-i xarīdan būdī) 		ده آل خریدن بود
(da āl-i xarīdan būd) 		ده آل خریدن بودیم
(da āl-i xarīdan būdēm) 		ده آل خریدن بودین
(da āl-i xarīdan būdēn) 		ده آل خریدن بودن
(da āl-i xarīdan būdan)
pluperfect خریده بودم
(xarīdá bū́dum) 		خریده بودی
(xarīdá bū́dī) 		خریده بوده
(xarīdá būda) 		خریده بودیم
(xarīdá bū́dēm) 		خریده بودین
(xarīdá bū́dēn) 		خریده بودن
(xarīdá bū́dan)
future خوایم خرید
(xāyyúm xarīd) 		خوایی خرید
(xāyyī́ xarīd) 		خوایه خرید
(xāyyá xarīd) 		خواییم خرید
(xāyyḗm xarīd) 		خوایین خرید
(xāyyḗn xarīd) 		خواین خرید
(xāyyán xarīd)
subjunctive present بخرم
(bíxarum) 		بخری
(bíxarī) 		بخره
(bíxara) 		بخریم
(búxarēm) 		بخرین
(bíxarēn) 		بخرن
(bíxaran)
past خریده باشم
(xarīdá bā́šam) 		خریده باشی
(xarīdá bā́šī) 		خریده باشه
(xarīdá bā́ša) 		خریده باشیم
(xarīdá bā́šēm) 		خریده باشین
(xarīdá bā́šēn) 		خریده باشن
(xarīdá bā́šan)
imperative بخر
(bíxar) 		بخرین
(bíxarēn)

Descendants[edit]

  • → Urdu: خریدنے (xarīdnā)
  • → Hindi: ख़रीदना (xarīdnā)
  • → Telugu: ఖరీదు (kharīdu)

References[edit]

  • Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 446-447
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=خریدن&oldid=76769523"