पर्याय

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit पर्याय (paryāya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /pəɾ.jɑːj/, [pɐɾ.jäːj]

Noun

पर्याय • (paryāy) m

1. (lexicography) synonym

   Synonyms: प्रतिशब्द (pratiśabd), समार्थ (samārth)

   Antonyms: विपरीतार्थ (viprītārth), विपर्याय (viparyāy), विलोम (vilom)

Declension

Declension of पर्याय (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	पर्याय paryāy	पर्याय paryāy
oblique	पर्याय paryāy	पर्यायों paryāyõ
vocative	पर्याय paryāy	पर्यायो paryāyo

Derived terms

• पर्यायवाचक (paryāyvācak)
• पर्यायवाची (paryāyvācī)
• विपर्याय (viparyāy)

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• পৰ্যায় (Assamese script)
• ᬧᬃᬬᬵᬬ (Balinese script)
• পর্যায় (Bengali script)
• 𑰢𑰨𑰿𑰧𑰯𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀭𑁆𑀬𑀸𑀬 (Brahmi script)
• ပရျာယ (Burmese script)
• પર્યાય (Gujarati script)
• ਪਰ੍ਯਾਯ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌰𑍍𑌯𑌾𑌯 (Grantha script)
• ꦥꦫꦾꦴꦪ (Javanese script)
• 𑂣𑂩𑂹𑂨𑂰𑂨 (Kaithi script)
• ಪರ್ಯಾಯ (Kannada script)
• បយ៌ាយ (Khmer script)
• ປຣ຺ຍາຍ (Lao script)
• പര്യായ (Malayalam script)
• ᢒᠠᡵᠶᠠ᠎᠊ᠠᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘨𑘿𑘧𑘰𑘧 (Modi script)
• ᢒᠠᠷᠶ᠋ᠠᢗᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑧈𑧠𑧇𑧑𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐬𑑂𑐫𑐵𑐫 (Newa script)
• ପର୍ଯାଯ (Odia script)
• ꢦꢬ꣄ꢫꢵꢫ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆫𑇀𑆪𑆳𑆪 (Sharada script)
• 𑖢𑖨𑖿𑖧𑖯𑖧 (Siddham script)
• පර්‍යාය (Sinhalese script)
• 𑩰𑩼 𑪙𑩻𑩛𑩻 (Soyombo script)
• 𑚞𑚤𑚶𑚣𑚭𑚣 (Takri script)
• பர்யாய (Tamil script)
• పర్యాయ (Telugu script)
• ปรฺยาย (Thai script)
• པ་རྱཱ་ཡ (Tibetan script)
• 𑒣𑒩𑓂𑒨𑒰𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨫𑩇𑨪𑨊𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

परि- (pari-) +‎ आय (āya), the second element a vriddhi-derivative from the root इ (i, “to go”)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɐɾ.jɑː.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɐɾˈjɑː.jɐ/

Noun

पर्याय • (paryāya) stem, m

1. method, arrangement
2. way, manner
3. stratagem
4. synonym

Declension

Masculine a-stem declension of पर्याय (paryāya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पर्यायः paryāyaḥ	पर्यायौ / पर्याया¹ paryāyau / paryāyā¹	पर्यायाः / पर्यायासः¹ paryāyāḥ / paryāyāsaḥ¹
Vocative	पर्याय paryāya	पर्यायौ / पर्याया¹ paryāyau / paryāyā¹	पर्यायाः / पर्यायासः¹ paryāyāḥ / paryāyāsaḥ¹
Accusative	पर्यायम् paryāyam	पर्यायौ / पर्याया¹ paryāyau / paryāyā¹	पर्यायान् paryāyān
Instrumental	पर्यायेण paryāyeṇa	पर्यायाभ्याम् paryāyābhyām	पर्यायैः / पर्यायेभिः¹ paryāyaiḥ / paryāyebhiḥ¹
Dative	पर्यायाय paryāyāya	पर्यायाभ्याम् paryāyābhyām	पर्यायेभ्यः paryāyebhyaḥ
Ablative	पर्यायात् paryāyāt	पर्यायाभ्याम् paryāyābhyām	पर्यायेभ्यः paryāyebhyaḥ
Genitive	पर्यायस्य paryāyasya	पर्याययोः paryāyayoḥ	पर्यायाणाम् paryāyāṇām
Locative	पर्याये paryāye	पर्याययोः paryāyayoḥ	पर्यायेषु paryāyeṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• धर्मपर्याय (dharmaparyāya)

Descendants

• Pali: pariyāya

Further reading

• Monier Williams (1899) “पर्याय”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 605, column 2.
• Hellwig, Oliver (2010-2024) “paryāya”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.