céas

See also: ceas and Ceas

Irish

Etymology

From Old Irish césaid, from Proto-Celtic *kʷenssāti, from Proto-Indo-European *kʷendʰ- (“to suffer”).

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /cia̯sˠ/
• (Connacht, Ulster) IPA^(key): /ceːsˠ/

Verb

céas (present analytic céasann, future analytic céasfaidh, verbal noun céasadh, past participle céasta)

1. to crucify
2. to torment (cause severe suffering)

Conjugation

conjugation of céas (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	céasaim	céasann tú; céasair†	céasann sé, sí	céasaimid	céasann sibh	céasann siad; céasaid†	a chéasann; a chéasas / a gcéasann*; a gcéasas*	céastar
	past	chéas mé; chéasas	chéas tú; chéasais	chéas sé, sí	chéasamar; chéas muid	chéas sibh; chéasabhair	chéas siad; chéasadar	a chéas / ar chéas*	céasadh
	past habitual	chéasainn / gcéasainn‡‡	chéastá / gcéastᇇ	chéasadh sé, sí / gcéasadh sé, s퇇	chéasaimis; chéasadh muid / gcéasaimis‡‡; gcéasadh muid‡‡	chéasadh sibh / gcéasadh sibh‡‡	chéasaidís; chéasadh siad / gcéasaidís‡‡; gcéasadh siad‡‡	a chéasadh / a gcéasadh*	chéastaí / gcéasta퇇
future		céasfaidh mé; céasfad	céasfaidh tú; céasfair†	céasfaidh sé, sí	céasfaimid; céasfaidh muid	céasfaidh sibh	céasfaidh siad; céasfaid†	a chéasfaidh; a chéasfas / a gcéasfaidh*; a gcéasfas*	céasfar
conditional		chéasfainn / gcéasfainn‡‡	chéasfá / gcéasfᇇ	chéasfadh sé, sí / gcéasfadh sé, s퇇	chéasfaimis; chéasfadh muid / gcéasfaimis‡‡; gcéasfadh muid‡‡	chéasfadh sibh / gcéasfadh sibh‡‡	chéasfaidís; chéasfadh siad / gcéasfaidís‡‡; gcéasfadh siad‡‡	a chéasfadh / a gcéasfadh*	chéasfaí / gcéasfa퇇
subjunctive	present	go gcéasa mé; go gcéasad†	go gcéasa tú; go gcéasair†	go gcéasa sé, sí	go gcéasaimid; go gcéasa muid	go gcéasa sibh	go gcéasa siad; go gcéasaid†	—	go gcéastar
	past	dá gcéasainn	dá gcéastá	dá gcéasadh sé, sí	dá gcéasaimis; dá gcéasadh muid	dá gcéasadh sibh	dá gcéasaidís; dá gcéasadh siad	—	dá gcéastaí
imperative		céasaim	céas	céasadh sé, sí	céasaimis	céasaigí; céasaidh†	céasaidís	—	céastar
verbal noun		céasadh
past participle		céasta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
céas	chéas	gcéas
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• “céas”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “césaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Dinneen, Patrick S. (1904) “céasaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 130
• Ó Dónaill, Niall (1977) “céas”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN