ταχύς

Ancient Greek

Etymology

Possibly from Proto-Indo-European *dʰn̥gʰ-ú-s, zero-grade u-stem of *dʰengʰ- (“to go quickly”), based on the comparison with Lithuanian déngti (“to run, hurry”), though Fraenkel has disputed the connection.

Not related to Sanskrit तकु (taku), तक्व (takva, “quick, fast”), as Ancient Greek χ (kh) does not match Sanskrit क् (k), and the comparative θάσσων (thássōn) proves that the Greek τ (t) in ταχύς (takhús) is originally θ (th), from the aspirated PIE *dʰ (see Grassmann's law).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ta.kʰýs/ → /taˈçys/ → /taˈçis/

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /ta.kʰýs/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /taˈkʰys/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /taˈçys/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /taˈçys/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /taˈçis/

Adjective

τᾰχῠ́ς • (takhús) m (feminine τᾰχεῖᾰ, neuter τᾰχῠ́); first/third declension

1. swift, quick, fast, rapid
2. In a short time: soon

Declension

First and third declension of τᾰχῠ́ς; τᾰχεῖᾰ; τᾰχῠ́ (Attic)

Number		Singular				Dual				Plural
Case/Gender		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
Nominative		τᾰχῠ́ς takhús	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχεῖς takheîs	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχέᾰ takhéa
Genitive		τᾰχέος takhéos	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχέος takhéos		τᾰχέοιν takhéoin	τᾰχείαιν takheíain	τᾰχέοιν takhéoin		τᾰχέων takhéōn	τᾰχειῶν takheiôn	τᾰχέων takhéōn
Dative		τᾰχεῖ takheî	τᾰχείᾳ takheíāi	τᾰχεῖ takheî		τᾰχέοιν takhéoin	τᾰχείαιν takheíain	τᾰχέοιν takhéoin		τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhési(n)	τᾰχείαις takheíais	τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhési(n)
Accusative		τᾰχῠ́ν takhún	τᾰχεῖᾰν takheîan	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχεῖς takheîs	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχέᾰ takhéa
Vocative		τᾰχῠ́ takhú	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχεῖς takheîs	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχέᾰ takhéa
Derived forms		Adverb				Comparative				Superlative
		τᾰχέως takhéōs				τᾰχύτερος / θᾱ́σσων / τᾰχῐ́ων takhúteros / thā́ssōn / takhíōn				τᾰχῠ́τᾰτος / τᾰ́χῐστος takhútatos / tákhistos
Notes:		This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

First and third declension of τᾰχῠ́ς; τᾰχεῖᾰ; τᾰχῠ́ (Epic)

Number		Singular				Dual				Plural
Case/Gender		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
Nominative		τᾰχῠ́ς takhús	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέες takhées	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχέᾰ takhéa
Genitive		τᾰχέος takhéos	τᾰχείης takheíēs	τᾰχέος takhéos		τᾰχέοιῐν takhéoiin	τᾰχείαιν / τᾰχείαιῐν / τᾰχείῃῐν takheíai(i)n / takheíēiin	τᾰχέοιῐν takhéoiin		τᾰχέων takhéōn	τᾰχειᾱ́ων / τᾰχειέ͜ων / τᾰχειῶν takheiā́ōn / takheié͜ōn / takheiôn	τᾰχέων takhéōn
Dative		τᾰχεῖ takheî	τᾰχείῃ takheíēi	τᾰχεῖ takheî		τᾰχέοιῐν takhéoiin	τᾰχείαιν / τᾰχείαιῐν / τᾰχείῃῐν takheíai(i)n / takheíēiin	τᾰχέοιῐν takhéoiin		τᾰχέεσσῐ / τᾰχέεσσῐν / τᾰχέεσῐ / τᾰχέεσῐν / τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhéessi(n) / takhéesi(n) / takhési(n)	τᾰχείῃσῐ / τᾰχείῃσῐν / τᾰχείῃς / τᾰχείαις takheíēisi(n) / takheíēis / takheíais	τᾰχέεσσῐ / τᾰχέεσσῐν / τᾰχέεσῐ / τᾰχέεσῐν / τᾰχέσῐ / τᾰχέσῐν takhéessi(n) / takhéesi(n) / takhési(n)
Accusative		τᾰχῠ́ν takhún	τᾰχεῖᾰν takheîan	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέᾰς takhéas	τᾰχείᾱς takheíās	τᾰχέᾰ takhéa
Vocative		τᾰχῠ́ takhú	τᾰχεῖᾰ takheîa	τᾰχῠ́ takhú		τᾰχέε takhée	τᾰχείᾱ takheíā	τᾰχέε takhée		τᾰχέες takhées	τᾰχεῖαι takheîai	τᾰχέᾰ takhéa
Derived forms		Adverb				Comparative				Superlative
		τᾰχέως takhéōs				θᾱ́σσων thā́ssōn				τᾰ́χῐστος tákhistos
Notes:		Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

Synonyms

• ὠκύς (ōkús)

Antonyms

• βραδύς (bradús, “slow”)

Coordinate terms

• θᾱ́σσων (thā́ssōn, “faster”)

Derived terms

• ταχέως (takhéōs)
• ταχύπους (takhúpous)
• ταχύπωλος (takhúpōlos)
• ταχυτής (takhutḗs)
• τᾰχῠθᾰ́νᾰτος (takhuthánatos)

 

Descendants

• → English: tachy- (learned)

References

• Beekes, Robert S. P. (2010) “ταχύς”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 1456–1457
• Fraenkel, Ernst (1955, 1962–1965) “deñgti”, in Litauisches etymologisches Wörterbuch, volume I, Heidelberg-Göttingen: Carl Winter and Vandenhoeck & Ruprecht, pages 88–89: “Über griech. ταχύς ‘schnell’, Komp. θᾱ́σσων, eretr. Eigenn. Τήχιππος, die nichts mit lit. déngti ‘schnell laufen, eilen’, zu tun haben, s. jetzt Seiler Steig. 25.39ff.”
• “ταχύς”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• “ταχύς”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• “ταχύς”, in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• ταχύς in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Third edition, Chicago: University of Chicago Press
• ταχύς in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• “ταχύς”, in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G5036 in Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.
  • expeditious idem, page 293.
  • express idem, page 295.
  • fleet idem, page 327.
  • hasty idem, page 387.
  • headlong idem, page 391.
  • hurried idem, page 411.
  • nimble idem, page 558.
  • quick idem, page 665.
  • rapid idem, page 672.
  • sharp idem, page 762.
  • speedy idem, page 801.
  • swift idem, page 848.
• Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN

Greek

Etymology

From Ancient Greek ταχύς (takhús).

Adjective

ταχύς • (tachýs) m (feminine ταχεία, neuter ταχύ)

1. fast, rapid

   Synonym: αλματώδης (almatódis)

2. sudden

Declension

Declension of ταχύς

number  case \ gender	singular			plural
	masculine	feminine	neuter	masculine	feminine	neuter
nominative	ταχύς •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
genitive	ταχέος • / ταχύ •	ταχείας •	ταχύ • / ταχέος •	ταχέων •	ταχειών •	ταχέων •
accusative	ταχύ •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
vocative	ταχύ •	ταχεία •	ταχύ •	ταχείς •	ταχείες •	ταχέα •
derivations	Comparative: πιο + positive forms (e.g. πιο ταχύς, etc.) Relative superlative: definite article + πιο + positive forms (e.g. ο πιο ταχύς, etc.)

Degrees of comparison by suffixation

comparative	singular			plural
	masculine	feminine	neuter	masculine	feminine	neuter
nominative	ταχύτερος •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτεροι •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
genitive	ταχύτερου •	ταχύτερης •	ταχύτερου •	ταχύτερων •	ταχύτερων •	ταχύτερων •
accusative	ταχύτερο •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτερους •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
vocative	ταχύτερε •	ταχύτερη •	ταχύτερο •	ταχύτεροι •	ταχύτερες •	ταχύτερα •
derivations	relative superlative: ο + comparative forms (eg "ο ταχύτερος", etc)
Absolute superlative	singular			plural
	masculine	feminine	neuter	masculine	feminine	neuter
nominative	ταχύτατος •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατοι •	ταχύτατες •	ταχύτατα •
genitive	ταχύτατου •	ταχύτατης •	ταχύτατου •	ταχύτατων •	ταχύτατων •	ταχύτατων •
accusative	ταχύτατο •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατους •	ταχύτατες •	ταχύτατα •
vocative	ταχύτατε •	ταχύτατη •	ταχύτατο •	ταχύτατοι •	ταχύτατες •	ταχύτατα •

Related terms

• ισοταχής (isotachís, “of equal speed”, adjective)
• ταχύτητα f (tachýtita, “speed”)