վարել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian վարեմ (varem).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /vɑˈɾel/, [vɑɾél]
- (Western Armenian) IPA(key): /vɑˈɾel/, [vɑɾél]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Verb
[edit]վարել • (varel)
- to plough, till
- արտը վարել ― artə varel ― to plough the field
- to conduct, direct, manage
- բանակցություններ վարել ― banakcʻutʻyunner varel ― to conduct negotiations
- to drive, conduct (operate a wheeled motorized vehicle)
- մեքենա վարել ― mekʻena varel ― to drive a car
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | վարել (varel) | imperfective converb | վարում (varum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | վարվել (varvel) | simultaneous converb | վարելիս (varelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | վարել (varel) | ||||
| aorist stem | վար- (var-) | future converb I | վարելու (varelu) | ||||
| resultative participle | վարած (varac) | future converb II | վարելիք (varelikʻ) | ||||
| subject participle | վարող (varoġ) | connegative converb | վարի (vari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վարում եմ (varum em) | վարում ես (varum es) | վարում է (varum ē) | վարում ենք (varum enkʻ) | վարում եք (varum ekʻ) | վարում են (varum en) | |
| past imperfective | վարում էի (varum ēi) | վարում էիր (varum ēir) | վարում էր (varum ēr) | վարում էինք (varum ēinkʻ) | վարում էիք (varum ēikʻ) | վարում էին (varum ēin) | |
| future | վարելու եմ (varelu em) | վարելու ես (varelu es) | վարելու է (varelu ē) | վարելու ենք (varelu enkʻ) | վարելու եք (varelu ekʻ) | վարելու են (varelu en) | |
| past future | վարելու էի (varelu ēi) | վարելու էիր (varelu ēir) | վարելու էր (varelu ēr) | վարելու էինք (varelu ēinkʻ) | վարելու էիք (varelu ēikʻ) | վարելու էին (varelu ēin) | |
| present perfect | վարել եմ (varel em) | վարել ես (varel es) | վարել է (varel ē) | վարել ենք (varel enkʻ) | վարել եք (varel ekʻ) | վարել են (varel en) | |
| pluperfect | վարել էի (varel ēi) | վարել էիր (varel ēir) | վարել էր (varel ēr) | վարել էինք (varel ēinkʻ) | վարել էիք (varel ēikʻ) | վարել էին (varel ēin) | |
| aorist (past perfective) | վարեցի, վարի* (varecʻi, vari*) | վարեցիր, վարիր* (varecʻir, varir*) | վարեց (varecʻ) | վարեցինք, վարինք* (varecʻinkʻ, varinkʻ*) | վարեցիք, վարիք* (varecʻikʻ, varikʻ*) | վարեցին, վարին* (varecʻin, varin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վարեմ (varem) | վարես (vares) | վարի (vari) | վարենք (varenkʻ) | վարեք (varekʻ) | վարեն (varen) | |
| past | վարեի (varei) | վարեիր (vareir) | վարեր (varer) | վարեինք (vareinkʻ) | վարեիք (vareikʻ) | վարեին (varein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կվարեմ (kvarem) | կվարես (kvares) | կվարի (kvari) | կվարենք (kvarenkʻ) | կվարեք (kvarekʻ) | կվարեն (kvaren) | |
| past | կվարեի (kvarei) | կվարեիր (kvareir) | կվարեր (kvarer) | կվարեինք (kvareinkʻ) | կվարեիք (kvareikʻ) | կվարեին (kvarein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | վարի՛ր, վարի՛* (varír, varí*) | — | — | վարե՛ք, վարեցե՛ք** (varékʻ, varecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չվարել (čʻvarel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չվարած (čʻvarac) | ||||||
| subject participle | չվարող (čʻvaroġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ վարում (čʻem varum) | չես վարում (čʻes varum) | չի վարում (čʻi varum) | չենք վարում (čʻenkʻ varum) | չեք վարում (čʻekʻ varum) | չեն վարում (čʻen varum) | |
| past imperfective | չէի վարում (čʻēi varum) | չէիր վարում (čʻēir varum) | չէր վարում (čʻēr varum) | չէինք վարում (čʻēinkʻ varum) | չէիք վարում (čʻēikʻ varum) | չէին վարում (čʻēin varum) | |
| future | չեմ վարելու (čʻem varelu) | չես վարելու (čʻes varelu) | չի վարելու (čʻi varelu) | չենք վարելու (čʻenkʻ varelu) | չեք վարելու (čʻekʻ varelu) | չեն վարելու (čʻen varelu) | |
| past future | չէի վարելու (čʻēi varelu) | չէիր վարելու (čʻēir varelu) | չէր վարելու (čʻēr varelu) | չէինք վարելու (čʻēinkʻ varelu) | չէիք վարելու (čʻēikʻ varelu) | չէին վարելու (čʻēin varelu) | |
| present perfect | չեմ վարել (čʻem varel) | չես վարել (čʻes varel) | չի վարել (čʻi varel) | չենք վարել (čʻenkʻ varel) | չեք վարել (čʻekʻ varel) | չեն վարել (čʻen varel) | |
| pluperfect | չէի վարել (čʻēi varel) | չէիր վարել (čʻēir varel) | չէր վարել (čʻēr varel) | չէինք վարել (čʻēinkʻ varel) | չէիք վարել (čʻēikʻ varel) | չէին վարել (čʻēin varel) | |
| aorist (past perfective) | չվարեցի, չվարի* (čʻvarecʻi, čʻvari*) | չվարեցիր, չվարիր* (čʻvarecʻir, čʻvarir*) | չվարեց (čʻvarecʻ) | չվարեցինք, չվարինք* (čʻvarecʻinkʻ, čʻvarinkʻ*) | չվարեցիք, չվարիք* (čʻvarecʻikʻ, čʻvarikʻ*) | չվարեցին, չվարին* (čʻvarecʻin, čʻvarin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չվարեմ (čʻvarem) | չվարես (čʻvares) | չվարի (čʻvari) | չվարենք (čʻvarenkʻ) | չվարեք (čʻvarekʻ) | չվարեն (čʻvaren) | |
| past | չվարեի (čʻvarei) | չվարեիր (čʻvareir) | չվարեր (čʻvarer) | չվարեինք (čʻvareinkʻ) | չվարեիք (čʻvareikʻ) | չվարեին (čʻvarein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ վարի (čʻem vari) | չես վարի (čʻes vari) | չի վարի (čʻi vari) | չենք վարի (čʻenkʻ vari) | չեք վարի (čʻekʻ vari) | չեն վարի (čʻen vari) | |
| past | չէի վարի (čʻēi vari) | չէիր վարի (čʻēir vari) | չէր վարի (čʻēr vari) | չէինք վարի (čʻēinkʻ vari) | չէիք վարի (čʻēikʻ vari) | չէին վարի (čʻēin vari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ վարիր, մի՛ վարի* (mí varir, mí vari*) | — | — | մի՛ վարեք, մի՛ վարեցեք** (mí varekʻ, mí varecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վարել (varel) | |||
| dative | վարելու (varelu) | |||
| ablative | վարելուց (varelucʻ) | |||
| instrumental | վարելով (varelov) | |||
| locative | վարելում (varelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | վարելը/վարելն (varelə/vareln) | |||
| dative | վարելուն (varelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վարելս (varels) | |||
| dative | վարելուս (varelus) | |||
| ablative | վարելուցս (varelucʻs) | |||
| instrumental | վարելովս (varelovs) | |||
| locative | վարելումս (varelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վարելդ (vareld) | |||
| dative | վարելուդ (varelud) | |||
| ablative | վարելուցդ (varelucʻd) | |||
| instrumental | վարելովդ (varelovd) | |||
| locative | վարելումդ (varelumd) | |||
Derived terms
[edit]- գրադարանավար (gradaranavar)
- խմբավար (xmbavar)
- կայքավար (kaykʻavar)
- կարգավար (kargavar)
- հաղորդավար (haġordavar)
- մրցավար (mrcʻavar)
- վարորդ (varord)
Old Armenian
[edit]Verb
[edit]վարել • (varel)
- infinitive of վարեմ (varem)