ข้าราชการ

Thai

Etymology

From ข้า (kâa, “servant; slave”) +‎ ราชการ (râat-chá-gaan, “government affair; public affair”, literally “royal affair”); literally "servant of royal affairs".

Pronunciation

Orthographic		ข้าราชการ kʰ ˆ ā r ā d͡ʑ k ā r
Phonemic		ข้า-ราด-ชะ-กาน kʰ ˆ ā – r ā ɗ – d͡ʑ a – k ā n
Romanization	Paiboon	kâa-râat-chá-gaan
	Royal Institute	kha-rat-cha-kan
(standard) IPA(key)		/kʰaː˥˩.raːt̚˥˩.t͡ɕʰa˦˥.kaːn˧/(R)

Noun

ข้าราชการ • (kâa-râat-chá-gaan) (classifier คน)

1. (formal) government officer; public officer; public servant.
   • Genesis 40:2, KJV:

     ฟาโรห์ทรงกริ้วข้าราชการทั้งสองนั้น

     faa-roo song grîu kâa-râat-chá-gaan táng sɔ̌ɔng nán

     And Pharaoh was wroth against two of his officers.

   • Jeremiah 25:19, KJV:

     ฟาโรห์กษัตริย์แห่งอียิปต์กับบรรดาข้าราชการและเจ้านายและประชาชนของท่านนั้น

     faa-roo gà-sàt hɛ̀ng ii-yìp gàp ban-daa kâa-râat-chá-gaan lɛ́ jâo-naai lɛ́ bprà-chaa-chon kɔ̌ɔng tân nán

     Pharaoh king of Egypt, and his servants, and his princes, and all his people;

   • 2014, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗:

     มาตรา ๒๔ พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งข้าราชการฝ่ายทหารและฝ่ายพลเรือนตำแหน่งปลัดกระทรวง อธิบดี และเทียบเท่า ผู้พิพากษาและตุลาการ ผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรตามรัฐธรรมนูญตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ และข้าราชการฝ่ายอื่น ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ และทรงให้พ้นจากตำแหน่ง เว้นแต่กรณีที่พ้นจากตำแหน่งเพราะความตาย

     mâat-dtraa yîi-sìp sìi prá-má-hǎa-gà-sàt song dtɛ̀ng-dtâng kâa-râat-chá-gaan fàai tá-hǎan lɛ́ fàai pon-lá-rʉʉan dtam-nɛ̀ng bpà-làt grà-suuang à-tí-bɔɔ-dii lɛ́ tîiap-tâo pûu-pí-pâak-sǎa lɛ́ dtù-laa-gaan pûu-dam-rong-dtam-nɛ̀ng nai ong-gɔɔn dtaam rát-tà-tam-má-nuun dtaam rát-tà-tam-má-nuun hɛ̀ng râat-chá-aa-naa-jàk-tai pút-tá-sàk-gà-ràat sɔ̌ɔng pan hâa rɔ́ɔi hâa-sìp lɛ́ kâa-râat-chá-gaan fàai ʉ̀ʉn táng-níi dtaam tîi gòt-mǎai ban-yàt lɛ́ song hâi pón jàak dtam-nɛ̀ng wéen-dtɛ̀ɛ gà-rá-nii pón jàak dtam-nɛ̀ng prɔ́ kwaam-dtaai

     Section 24 The king shall appoint public officers, either military or civil, to positions of permanent secretary, director general, or equivalent positions, as well as judges and justices, office holders in the constitutional organs under the Constitution of the Kingdom of Thailand, 2550 Buddhist Era, and other public officers, as prescribed by law. He shall also remove them, except when they vacate office by reason of death.

   • 2007, พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๕๐:

     มาตรา ๗๑/๙ ให้มีสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ เป็นส่วนราชการในสำนักนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่รับผิดชอบงานธุรการของ ก.พ.ร. และหน้าที่อื่นตามที่กฎหมายหรือ ก.พ.ร. กำหนด โดยมีเลขาธิการ ก.พ.ร. ซึ่งเป็นข้าราชการพลเรือนสามัญเป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการและลูกจ้างของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ และรับผิดชอบการปฏิบัติราชการขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี

     mâat-dtraa jèt-sìp èt táp gâao hâi mii sǎm-nák-ngaan ká-ná-gam-má-gaan pát-tá-naa rá-bòp râat-chá-gaan bpen sùuan-râat-chá-gaan nai sǎm-nák-naa-yók-rát-tà-mon-dtrii tam nâa-tîi ráp-pìt-chɔ̂ɔp ngaan tú-rá-gaan kɔ̌ɔng gɔɔ-pɔɔ-rɔɔ lɛ́ nâa-tîi ʉ̀ʉn dtaam tîi gòt-mǎai rʉ̌ʉ gɔɔ-pɔɔ-rɔɔ gam-nòt dooi mii lee-kǎa-tí-gaan gɔɔ-pɔɔ-rɔɔ sʉ̂ng bpen kâa-râat-chá-gaan-pon-lá-rʉʉan-sǎa-man bpen pûu-bang-káp-ban-chaa kâa-râat-chá-gaan lɛ́ lûuk-jâang kɔ̌ɔng sǎm-nák-ngaan ká-ná-gam-má-gaan pát-tá-naa rá-bòp râat-chá-gaan lɛ́ ráp-pìt-chɔ̂ɔp gaan-bpà-dtì-bàt-râat-chá-gaan kʉ̀n dtrong dtɔ̀ɔ naa-yók-rát-tà-mon-dtrii

     Section 71/9 There shall be an Office of the Public Sector Development Commission, being a public agency under the Office of the Prime Minister, and responsible for administrative affairs of the PSDC as well as other duties as determined by the law or PSDC. And there shall be a PSDC Secretary General, who is an ordinary civil officer, to serve as the commander of public officers and employees of the Office of the Public Sector Development Commission and to be accountable to the Prime Minister for their performance of public functions.

Synonyms

• ข้าทูลละอองธุลีพระบาท
• บาทมูลิกากร
• ราชภัฏ
• ราชเสวก
• ลูกขุน (lûuk-kǔn)
• เสวก (sěe-wók)
• อมาตย์
• อำมาตย์ (am-màat)

 

Derived terms

• ข้าราชการการเมือง
• ข้าราชการครู
• ข้าราชการตำรวจ
• ข้าราชการตุลาการ (kâa-râat-chá-gaan-dtù-laa-gaan)
• ข้าราชการทหาร
• ข้าราชการประจำ
• ข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม
• ข้าราชการพลเรือน
• ข้าราชการรัฐสภา
• ข้าราชการศาลยุติธรรม
• ข้าราชการส่วนท้องถิ่น
• ข้าราชการอัยการ

 

See also

• ข้าหลวง
• ขุนนาง (kǔn-naang)
• เจ้าพนักงาน (jâao-pá-nák-ngaan)
• เจ้าหน้าที่ (jâao-nâa-tîi)
• เจ้าหน้าที่ของรัฐ
• พนักงาน (pá-nák-ngaan)
• พนักงานรัฐวิสาหกิจ
• พนักงานราชการ