улс

Kalmyk

Etymology

From Written Oirat ᡇᠯᡇᠰ (ulus), from Common Turkic *uluš (“country; city”). Compare also Buryat улас (ulas), Mongolian улс (uls); Tuvan улус (ulus), Southern Altai улус (ulus), Shor улус (ulus), Khakas улус (ulus); etc.

The sense "country" is obsolete in spoken speech, although revived (probably by borrowing from Mongolian улс (uls)) by language revivalists.

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈləs/, /ulˈsə/

Noun

улс • (uls)

1. people
   1. people (of one nation or ethnic group)
   2. population (people living within one geographical boundary)
   3. folk (a particular group of people); those who

      талвңд хурсн улс ― talvñd xursn uls ― those who have gathered in the square

2. (obsolete) state, country

   Synonyms: таңһч (tañğç), орн-нутг (orn-nutg)

Declension

This noun needs an inflection-table template.

Mongolian

Mongolian	Cyrillic
ᠤᠯᠤᠰ (ulus)	улс (uls)

Etymology

Inherited from Classical Mongolian ᠤᠯᠤᠰ᠋ (ulus), from Middle Mongol ᠤᠯᠤᠰ᠋ (ʾwɽwz /⁠ulus⁠/), from Common Turkic *uluš (“country; city”). Compare Khamnigan Mongol улас (ulas, “people; country, state”), Buryat улад (ulad, “people”), улас (ulas, “country, state”), Kalmyk улс (uls, “people; state”); Tuvan улус (ulus, “people”), Southern Altai улус (ulus, “people; village”), Khakas улус (ulus, “people; close relatives; blood relatives of a married woman”); Old Uyghur 'wlwš (uluš, “country”); also Russian улу́с m inan (ulús, “Siberian village”); etc.

Pronunciation

• IPA^(key): /ʊ.lʊs/
• (Khalkh, Mongolia) IPA^(key): [ʊ̞̙ɬs]
• Hyphenation: улс

Noun

улс • (uls); (regular declension)

1. state, country, nation, polity, commonwealth
2. people, folk
3. neighbour

Declension

Declension of улс (а-harmonic regular ууд-pl) 

attributive	улс uls
	singular / indefinite	definite plural
nominative	улс uls	улсууд ulsuud
genitive	улсын ulsyn	улсуудын ulsuudyn
accusative	улсыг ulsyg	улсуудыг ulsuudyg
dative-locative	улсад ulsad	улсуудад ulsuudad
ablative	улсаас ulsaas	улсуудаас ulsuudaas
instrumental	улсаар ulsaar	улсуудаар ulsuudaar
comitative	улстай ulstaj	улсуудтай ulsuudtaj
privative	улсгүй ulsgüj	улсуудгүй ulsuudgüj
directive	улс руу uls ruu	улсууд руу ulsuud ruu

Reflexive possessive forms 

	singular / indefinite	definite plural
nominative	улсаа ulsaa	улсуудаа ulsuudaa
genitive	улсынхаа ulsynxaa	улсуудынхаа ulsuudynxaa
accusative	улсыгаа ulsygaa	улсуудыгаа ulsuudygaa
dative-locative	улсдаа ulsdaa	улсууддаа ulsuuddaa
ablative	улсаасаа ulsaasaa	улсуудаасаа ulsuudaasaa
instrumental	улсаараа ulsaaraa	улсуудаараа ulsuudaaraa
comitative	улстайгаа ulstajgaa	улсуудтайгаа ulsuudtajgaa
privative	улсгүйгээ ulsgüjgee	улсуудгүйгээ ulsuudgüjgee
directive	улс руугаа uls ruugaa	улсууд руугаа ulsuud ruugaa

independent genitive	singular / indefinite	definite plural
singular possession	улсынх ulsynx	улсуудынх ulsuudynx
collective possession	улсынхан ulsynxan	улсуудынхан ulsuudynxan

Synonyms

• (country): орон (oron); нутаг (nutag)
• (state): гүрэн (güren); төр (tör)
• (people): зон (zon); ард (ard); иргэн (irgen)
• түмэн (tümen)

Derived terms

copulative compounds

• улс албат (uls albat)
• улс амьтан (uls amʹtan)
• улс гүрэн (uls güren)
• улс гэр (uls ger)
• улс зон (uls zon)
• улс иргэн (uls irgen)
• улс нийт (uls niit)
• улс орон (uls oron)
• улс төр (uls tör)
• улс хүмүүс (uls xümüüs)

 

endocentric compounds

• вант улс (vant uls, “kingdom”)
• хаант улс (xaant uls, “khanate; kingdom”)
• эзэнт улс (ezent uls, “empire”)

 

See also

• аймаг (ajmag, “tribe”)
• отог (otog)