मदिर

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• মদিৰ (Assamese script)
• ᬫᬤᬶᬭ (Balinese script)
• মদির (Bengali script)
• 𑰦𑰟𑰰𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀫𑀤𑀺𑀭 (Brahmi script)
• မဒိရ (Burmese script)
• મદિર (Gujarati script)
• ਮਦਿਰ (Gurmukhi script)
• 𑌮𑌦𑌿𑌰 (Grantha script)
• ꦩꦢꦶꦫ (Javanese script)
• 𑂧𑂠𑂱𑂩 (Kaithi script)
• ಮದಿರ (Kannada script)
• មទិរ (Khmer script)
• ມທິຣ (Lao script)
• മദിര (Malayalam script)
• ᠮᠠᡩᡳᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘦𑘟𑘱𑘨 (Modi script)
• ᠮᠠᢑᠢᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧆𑦿𑧒𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐩𑐡𑐶𑐬 (Newa script)
• ମଦିର (Odia script)
• ꢪꢣꢶꢬ (Saurashtra script)
• 𑆩𑆢𑆴𑆫 (Sharada script)
• 𑖦𑖟𑖰𑖨 (Siddham script)
• මදිර (Sinhalese script)
• 𑩴𑩭𑩑𑩼 (Soyombo script)
• 𑚢𑚛𑚮𑚤 (Takri script)
• மதி³ர (Tamil script)
• మదిర (Telugu script)
• มทิร (Thai script)
• མ་དི་ར (Tibetan script)
• 𑒧𑒠𑒱𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨢𑨛𑨁𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-European *m̥h₂d-h₂-ró-s, from *meh₂d- (“to be wet”). Cognate with Ancient Greek μᾰδᾰρός (madarós, “wet”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /mɐ.di.ɾɐ́/
• (Classical) IPA^(key): /ˈmɐ.d̪i.ɾɐ/

Adjective

मदिर • (madirá) stem

1. intoxicating, exhilarating, gladdening, lovely
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.69.7:

     इन्द्राविष्णू पिबतं मध्वो अस्य सोमस्य दस्रा जठरं पृणेथाम् ।
     आ वाम् अन्धांसि मदिराण्य् अग्मन्न् उप ब्रह्माणि शृणुतं हवं मे ॥

     indrāviṣṇū pibataṃ madhvo asya somasya dasrā jaṭharaṃ pṛṇethām.
     ā vām andhāṃsi madirāṇy agmann upa brahmāṇi śṛṇutaṃ havaṃ me.

     Drink of this meath, O Indra, thou, and Viṣṇu; drink ye your fill of Soma, Wonder-Workers.
     The sweet exhilarating juices have reached you. Hear ye my prayers, give ear unto my calling.

Declension

Masculine a-stem declension of मदिर (madirá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मदिरः madiráḥ	मदिरौ / मदिरा¹ madiraú / madirā́¹	मदिराः / मदिरासः¹ madirā́ḥ / madirā́saḥ¹
Vocative	मदिर mádira	मदिरौ / मदिरा¹ mádirau / mádirā¹	मदिराः / मदिरासः¹ mádirāḥ / mádirāsaḥ¹
Accusative	मदिरम् madirám	मदिरौ / मदिरा¹ madiraú / madirā́¹	मदिरान् madirā́n
Instrumental	मदिरेण madiréṇa	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरैः / मदिरेभिः¹ madiraíḥ / madirébhiḥ¹
Dative	मदिराय madirā́ya	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरेभ्यः madirébhyaḥ
Ablative	मदिरात् madirā́t	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरेभ्यः madirébhyaḥ
Genitive	मदिरस्य madirásya	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिराणाम् madirā́ṇām
Locative	मदिरे madiré	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिरेषु madiréṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of मदिरा (madirā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मदिरा madirā́	मदिरे madiré	मदिराः madirā́ḥ
Vocative	मदिरे mádire	मदिरे mádire	मदिराः mádirāḥ
Accusative	मदिराम् madirā́m	मदिरे madiré	मदिराः madirā́ḥ
Instrumental	मदिरया / मदिरा¹ madiráyā / madirā́¹	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिराभिः madirā́bhiḥ
Dative	मदिरायै madirā́yai	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिराभ्यः madirā́bhyaḥ
Ablative	मदिरायाः / मदिरायै² madirā́yāḥ / madirā́yai²	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिराभ्यः madirā́bhyaḥ
Genitive	मदिरायाः / मदिरायै² madirā́yāḥ / madirā́yai²	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिराणाम् madirā́ṇām
Locative	मदिरायाम् madirā́yām	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिरासु madirā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of मदिर (madirá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मदिरम् madirám	मदिरे madiré	मदिराणि / मदिरा¹ madirā́ṇi / madirā́¹
Vocative	मदिर mádira	मदिरे mádire	मदिराणि / मदिरा¹ mádirāṇi / mádirā¹
Accusative	मदिरम् madirám	मदिरे madiré	मदिराणि / मदिरा¹ madirā́ṇi / madirā́¹
Instrumental	मदिरेण madiréṇa	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरैः / मदिरेभिः¹ madiraíḥ / madirébhiḥ¹
Dative	मदिराय madirā́ya	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरेभ्यः madirébhyaḥ
Ablative	मदिरात् madirā́t	मदिराभ्याम् madirā́bhyām	मदिरेभ्यः madirébhyaḥ
Genitive	मदिरस्य madirásya	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिराणाम् madirā́ṇām
Locative	मदिरे madiré	मदिरयोः madiráyoḥ	मदिरेषु madiréṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• मदिरा (madirā)

References

• Monier Williams (1899) “मदिर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 778.