vuya

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Tsonga[edit]

Etymology[edit]

Cognate with Zulu -buya, Venda -vhuya.

Verb[edit]

vuya

  1. to return

Xhosa[edit]

Etymology[edit]

From Proto-Bantu *-búga (speak). A possible explanation for the semantic shift is "speak" → "talk a lot" → "be energetic" → "be glad". See Zulu -thetha for a similar semantic shift.

Verb[edit]

-vûya

  1. (intransitive) to be glad

Inflection[edit]

This verb needs an inflection-table template.

Zulu[edit]

Etymology[edit]

From Proto-Bantu *-búga (speak). Cognate with Sotho bua and Rwanda-Rundi vuga.

Pronunciation[edit]

IPA(key): /vuːja/

Verb[edit]

-vuya

  1. to speak, to talk

Inflection[edit]

Tone L
Infinitive ukuvuya
Positive Negative
Infinitive ukuvuya ukungavuyi
Imperative
Simple + object concord
Singular vuya -vuye
Plural vuyani -vuyeni
Present
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyavuya, ngivuya engivuyayo, engivuya ngivuya angivuyi engingavuyi ngingavuyi
2nd singular uyavuya, uvuya ovuyayo, ovuya uvuya awuvuyi ongavuyi ungavuyi
1st plural siyavuya, sivuya esivuyayo, esivuya sivuya asivuyi esingavuyi singavuyi
2nd plural niyavuya, nivuya enivuyayo, enivuya nivuya anivuyi eningavuyi ningavuyi
Class 1 uyavuya, uvuya ovuyayo, ovuya evuya akavuyi ongavuyi engavuyi
Class 2 bayavuya, bavuya abavuyayo, abavuya bevuya abavuyi abangavuyi bengavuyi
Class 3 uyavuya, uvuya ovuyayo, ovuya uvuya awuvuyi ongavuyi ungavuyi
Class 4 iyavuya, ivuya evuyayo, evuya ivuya ayivuyi engavuyi ingavuyi
Class 5 liyavuya, livuya elivuyayo, elivuya livuya alivuyi elingavuyi lingavuyi
Class 6 ayavuya, avuya avuyayo, avuya evuya awavuyi angavuyi engavuyi
Class 7 siyavuya, sivuya esivuyayo, esivuya sivuya asivuyi esingavuyi singavuyi
Class 8 ziyavuya, zivuya ezivuyayo, ezivuya zivuya azivuyi ezingavuyi zingavuyi
Class 9 iyavuya, ivuya evuyayo, evuya ivuya ayivuyi engavuyi ingavuyi
Class 10 ziyavuya, zivuya ezivuyayo, ezivuya zivuya azivuyi ezingavuyi zingavuyi
Class 11 luyavuya, luvuya oluvuyayo, oluvuya luvuya aluvuyi olungavuyi lungavuyi
Class 14 buyavuya, buvuya obuvuyayo, obuvuya buvuya abuvuyi obungavuyi bungavuyi
Class 15 kuyavuya, kuvuya okuvuyayo, okuvuya kuvuya akuvuyi okungavuyi kungavuyi
Class 17 kuyavuya, kuvuya okuvuyayo, okuvuya kuvuya akuvuyi okungavuyi kungavuyi
Recent past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngivuyile, ngivuyē engivuyile, engivuyē ngivuyile, ngivuyē angivuyanga engingavuyanga ngingavuyanga
2nd singular uvuyile, uvuyē ovuyile, ovuyē uvuyile, uvuyē awuvuyanga ongavuyanga ungavuyanga
1st plural sivuyile, sivuyē esivuyile, esivuyē sivuyile, sivuyē asivuyanga esingavuyanga singavuyanga
2nd plural nivuyile, nivuyē enivuyile, enivuyē nivuyile, nivuyē anivuyanga eningavuyanga ningavuyanga
Class 1 uvuyile, uvuyē ovuyile, ovuyē evuyile, evuyē akavuyanga ongavuyanga engavuyanga
Class 2 bavuyile, bavuyē abavuyile, abavuyē bevuyile, bevuyē abavuyanga abangavuyanga bengavuyanga
Class 3 uvuyile, uvuyē ovuyile, ovuyē uvuyile, uvuyē awuvuyanga ongavuyanga ungavuyanga
Class 4 ivuyile, ivuyē evuyile, evuyē ivuyile, ivuyē ayivuyanga engavuyanga ingavuyanga
Class 5 livuyile, livuyē elivuyile, elivuyē livuyile, livuyē alivuyanga elingavuyanga lingavuyanga
Class 6 avuyile, avuyē avuyile, avuyē evuyile, evuyē awavuyanga angavuyanga engavuyanga
Class 7 sivuyile, sivuyē esivuyile, esivuyē sivuyile, sivuyē asivuyanga esingavuyanga singavuyanga
Class 8 zivuyile, zivuyē ezivuyile, ezivuyē zivuyile, zivuyē azivuyanga ezingavuyanga zingavuyanga
Class 9 ivuyile, ivuyē evuyile, evuyē ivuyile, ivuyē ayivuyanga engavuyanga ingavuyanga
Class 10 zivuyile, zivuyē ezivuyile, ezivuyē zivuyile, zivuyē azivuyanga ezingavuyanga zingavuyanga
Class 11 luvuyile, luvuyē oluvuyile, oluvuyē luvuyile, luvuyē aluvuyanga olungavuyanga lungavuyanga
Class 14 buvuyile, buvuyē obuvuyile, obuvuyē buvuyile, buvuyē abuvuyanga obungavuyanga bungavuyanga
Class 15 kuvuyile, kuvuyē okuvuyile, okuvuyē kuvuyile, kuvuyē akuvuyanga okungavuyanga kungavuyanga
Class 17 kuvuyile, kuvuyē okuvuyile, okuvuyē kuvuyile, kuvuyē akuvuyanga okungavuyanga kungavuyanga
Remote past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngāvuya engāvuya ngāvuya angivuyanga engingavuyanga ngingavuyanga
2nd singular wāvuya owāvuya wāvuya awuvuyanga ongavuyanga ungavuyanga
1st plural sāvuya esāvuya sāvuya asivuyanga esingavuyanga singavuyanga
2nd plural nāvuya enāvuya nāvuya anivuyanga eningavuyanga ningavuyanga
Class 1 wāvuya owāvuya āvuya akavuyanga ongavuyanga engavuyanga
Class 2 bāvuya abāvuya bāvuya abavuyanga abangavuyanga bengavuyanga
Class 3 wāvuya owāvuya wāvuya awuvuyanga ongavuyanga ungavuyanga
Class 4 yāvuya eyāvuya yāvuya ayivuyanga engavuyanga ingavuyanga
Class 5 lāvuya elāvuya lāvuya alivuyanga elingavuyanga lingavuyanga
Class 6 āvuya āvuya āvuya awavuyanga angavuyanga engavuyanga
Class 7 sāvuya esāvuya sāvuya asivuyanga esingavuyanga singavuyanga
Class 8 zāvuya ezāvuya zāvuya azivuyanga ezingavuyanga zingavuyanga
Class 9 yāvuya eyāvuya yāvuya ayivuyanga engavuyanga ingavuyanga
Class 10 zāvuya ezāvuya zāvuya azivuyanga ezingavuyanga zingavuyanga
Class 11 lwāvuya olwāvuya lwāvuya aluvuyanga olungavuyanga lungavuyanga
Class 14 bāvuya obāvuya bāvuya abuvuyanga obungavuyanga bungavuyanga
Class 15 kwāvuya okwāvuya kwāvuya akuvuyanga okungavuyanga kungavuyanga
Class 17 kwāvuya okwāvuya kwāvuya akuvuyanga okungavuyanga kungavuyanga
Potential
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngingavuya ngingavuya ngingevuye ngingevuye
2nd singular ungavuya ungavuya ungevuye ungevuye
1st plural singavuya singavuya singevuye singevuye
2nd plural ningavuya ningavuya ningevuye ningevuye
Class 1 angavuya engavuya angevuye engevuye
Class 2 bangavuya bengavuya bangevuye bengevuye
Class 3 ungavuya ungavuya ungevuye ungevuye
Class 4 ingavuya ingavuya ingevuye ingevuye
Class 5 lingavuya lingavuya lingevuye lingevuye
Class 6 angavuya engavuya angevuye engevuye
Class 7 singavuya singavuya singevuye singevuye
Class 8 zingavuya zingavuya zingevuye zingevuye
Class 9 ingavuya ingavuya ingevuye ingevuye
Class 10 zingavuya zingavuya zingevuye zingevuye
Class 11 lungavuya lungavuya lungevuye lungevuye
Class 14 bungavuya bungavuya bungevuye bungevuye
Class 15 kungavuya kungavuya kungevuye kungevuye
Class 17 kungavuya kungavuya kungevuye kungevuye
Immediate future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngizovuya engizovuya ngizovuya angizuvuya engingezuvuya ngingezuvuya
2nd singular uzovuya ozovuya uzovuya awuzuvuya ongezuvuya ungezuvuya
1st plural sizovuya esizovuya sizovuya asizuvuya esingezuvuya singezuvuya
2nd plural nizovuya enizovuya nizovuya anizuvuya eningezuvuya ningezuvuya
Class 1 uzovuya ozovuya ezovuya akazuvuya ongezuvuya engezuvuya
Class 2 bazovuya abazovuya bezovuya abazuvuya abangezuvuya bengezuvuya
Class 3 uzovuya ozovuya uzovuya awuzuvuya ongezuvuya ungezuvuya
Class 4 izovuya ezovuya izovuya ayizuvuya engezuvuya ingezuvuya
Class 5 lizovuya elizovuya lizovuya alizuvuya elingezuvuya lingezuvuya
Class 6 azovuya azovuya ezovuya awazuvuya angezuvuya engezuvuya
Class 7 sizovuya esizovuya sizovuya asizuvuya esingezuvuya singezuvuya
Class 8 zizovuya ezizovuya zizovuya azizuvuya ezingezuvuya zingezuvuya
Class 9 izovuya ezovuya izovuya ayizuvuya engezuvuya ingezuvuya
Class 10 zizovuya ezizovuya zizovuya azizuvuya ezingezuvuya zingezuvuya
Class 11 luzovuya oluzovuya luzovuya aluzuvuya olungezuvuya lungezuvuya
Class 14 buzovuya obuzovuya buzovuya abuzuvuya obungezuvuya bungezuvuya
Class 15 kuzovuya okuzovuya kuzovuya akuzuvuya okungezuvuya kungezuvuya
Class 17 kuzovuya okuzovuya kuzovuya akuzuvuya okungezuvuya kungezuvuya
Remote future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyovuya engiyovuya ngiyovuya angiyuvuya engingeyuvuya ngingeyuvuya
2nd singular uyovuya oyovuya uyovuya awuyuvuya ongeyuvuya ungeyuvuya
1st plural siyovuya esiyovuya siyovuya asiyuvuya esingeyuvuya singeyuvuya
2nd plural niyovuya eniyovuya niyovuya aniyuvuya eningeyuvuya ningeyuvuya
Class 1 uyovuya oyovuya eyovuya akayuvuya ongeyuvuya engeyuvuya
Class 2 bayovuya abayovuya beyovuya abayuvuya abangeyuvuya bengeyuvuya
Class 3 uyovuya oyovuya uyovuya awuyuvuya ongeyuvuya ungeyuvuya
Class 4 iyovuya eyovuya iyovuya ayiyuvuya engeyuvuya ingeyuvuya
Class 5 liyovuya eliyovuya liyovuya aliyuvuya elingeyuvuya lingeyuvuya
Class 6 ayovuya ayovuya eyovuya awayuvuya angeyuvuya engeyuvuya
Class 7 siyovuya esiyovuya siyovuya asiyuvuya esingeyuvuya singeyuvuya
Class 8 ziyovuya eziyovuya ziyovuya aziyuvuya ezingeyuvuya zingeyuvuya
Class 9 iyovuya eyovuya iyovuya ayiyuvuya engeyuvuya ingeyuvuya
Class 10 ziyovuya eziyovuya ziyovuya aziyuvuya ezingeyuvuya zingeyuvuya
Class 11 luyovuya oluyovuya luyovuya aluyuvuya olungeyuvuya lungeyuvuya
Class 14 buyovuya obuyovuya buyovuya abuyuvuya obungeyuvuya bungeyuvuya
Class 15 kuyovuya okuyovuya kuyovuya akuyuvuya okungeyuvuya kungeyuvuya
Class 17 kuyovuya okuyovuya kuyovuya akuyuvuya okungeyuvuya kungeyuvuya
Present subjunctive
Positive Negative
1st singular ngivuye ngingavuyi
2nd singular uvuye ungavuyi
1st plural sivuye singavuyi
2nd plural nivuye ningavuyi
Class 1 avuye angavuyi
Class 2 bavuye bangavuyi
Class 3 uvuye ungavuyi
Class 4 ivuye ingavuyi
Class 5 livuye lingavuyi
Class 6 avuye angavuyi
Class 7 sivuye singavuyi
Class 8 zivuye zingavuyi
Class 9 ivuye ingavuyi
Class 10 zivuye zingavuyi
Class 11 luvuye lungavuyi
Class 14 buvuye bungavuyi
Class 15 kuvuye kungavuyi
Class 17 kuvuye kungavuyi
Past subjunctive
Positive Negative
1st singular ngavuya ngangavuya, angavuya, angangavuya
2nd singular wavuya wangavuya, awavuya, awangavuya
1st plural savuya sangavuya, asavuya, asangavuya
2nd plural navuya nangavuya, anavuya, anangavuya
Class 1 wavuya wangavuya, akavuya, akangavuya
Class 2 bavuya bangavuya, abavuya, abangavuya
Class 3 wavuya wangavuya, awavuya, awangavuya
Class 4 yavuya yangavuya, ayavuya, ayangavuya
Class 5 lavuya langavuya, alavuya, alangavuya
Class 6 avuya angavuya, awavuya, awangavuya
Class 7 savuya sangavuya, asavuya, asangavuya
Class 8 zavuya zangavuya, azavuya, azangavuya
Class 9 yavuya yangavuya, ayavuya, ayangavuya
Class 10 zavuya zangavuya, azavuya, azangavuya
Class 11 lwavuya lwangavuya, alwavuya, alwangavuya
Class 14 bavuya bangavuya, abavuya, abangavuya
Class 15 kwavuya kwangavuya, akwavuya, akwangavuya
Class 17 kwavuya kwangavuya, akwavuya, akwangavuya

References[edit]