پرداختن

Persian

Etymology

Inherited from Middle Persian [script needed] (pldʾhtn' /⁠pardāxtan⁠/), from Proto-Iranian *pari- (“peri-, around”) + *tač- (“to flow, run, walk”). The former prefix is from Proto-Indo-Iranian *pári, from Proto-Indo-European *péri, while the latter component is from Proto-Indo-Iranian *ták-, from Proto-Indo-European *tekʷ- (“to hurry, rush, walk, flow”).

The "free" meaning comes from the same root, but with a different prefix (from the same origin), Proto-Iranian *para- (“farther, highest”), from Proto-Indo-European *pér-o- (“distant, beyond”).

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [paɾ.dɑːx.tan]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɑːx.t̪ʰän]

• (Dari, formal) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɑːx.t̪ʰän]
  • (Kabuli) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɑːx.t̪ʰän]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɔːx.t̪ʰän]

• (Iran, formal) IPA^(key): [pʰæɹ.d̪ɒːx.t̪ʰæn]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [pʰäɾ.d̪ɔχ.t̪ʰän]

Readings
Classical reading?	pardāxtan
Dari reading?	pardāxtan
Iranian reading?	pardâxtan
Tajik reading?	pardoxtan

Verb

Dari	پرداختن
Iranian Persian
Tajik	пардохтан

پَرداختَن • (pardâxtan) (present stem پَرداز (pardâz))

1. to spend
   1. to spend money; to pay; to reimburse
   2. to spend (time, effort)

      سه سال را در زندگی در عربستان پرداختم.

      se sâl râ dar zendegi dar arabestân pardâxtam.

      I spent three years living in Saudi Arabia.

      • c. 1260, Saʿdī, “Ghazal 219”, in دیوان سعدی [The Divān of Saʿdī]‎^[1]:

        کسی که روی تو دیده‌ست حال من داند
        که هر که دل به تو پرداخت صبر نتواند

        kasē ki rōy-i tu dīda-st hāl-i man dānad
        ki har ki dil ba tu pardāxt sabr na-tawānad

        The man who has seen your face knows my condition,
        For whoever spends his heart on you cannot be patient.

        (Classical Persian transliteration)

2. (formal, with به) to proceed, to begin, to set oneself (to)

   به آواز خواندن پرداخت. ― be âvâz xândan pardâxt. ― He began to sing.

   • c. 1011, Abu'l-Qāsim Firdawsī, “The reign of Gushtāsp”, in شاهنامه [Book of Kings]‎^[2]:

     سواران جنگی همی تاختند
     به کالا گرفتن نپرداختند

     sawārān jangē hamē tāxtand
     ba kālā giriftan na-pardāxtand

     The riders were charging for a battle;
     They did not set themselves to taking spoils.

     (Classical Persian romanization)

3. to polish
4. to free

Conjugation

Conjugation of پَرداختن (pardâxtán) (literary Iranian Persian)

infinitive			پَرداختن (pardâxtán)
stem		present	پَرداز (pardâz)
		past	پَرداخت (pardâxt)
participle		present	پَردازنده (pardâzandé)
		past	پَرداخته (pardâxté)
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		aorist	پَردازم (pardâzam)	پَردازی (pardâzi)	پَردازد (pardâzad)	پَردازیم (pardâzim)	پَردازید (pardâzid)	پَردازند (pardâzand)
		present (imperfect)	می‌پَردازم (mí-pardâzam)	می‌پَردازی (mí-pardâzi)	می‌پَردازد (mí-pardâzad)	می‌پَردازیم (mí-pardâzim)	می‌پَردازید (mí-pardâzid)	می‌پَردازند (mí-pardâzand)
		present progressive	دارم می‌پَردازم (dấram mí-pardâzam)	داری می‌پَردازی (dấri mí-pardâzi)	دارد می‌پَردازد (dấrad mí-pardâzad)	داریم می‌پَردازیم (dấrim mí-pardâzim)	دارید می‌پَردازید (dấrid mí-pardâzid)	دارند می‌پَردازند (dấrand mí-pardâzand)
		present perfect	پَرداخته‌ام (pardâxté-am)	پَرداخته‌ای (pardâxté-i)	پَرداخته است (pardâxté ast)	پَرداخته‌ایم (pardâxté-im)	پَرداخته‌اید (pardâxté-id)	پَرداخته‌اند (pardâxté-and)
		past	پَرداختم (pardâxtam)	پَرداختی (pardâxti)	پَرداخت (pardâxt)	پَرداختیم (pardâxtim)	پَرداختید (pardâxtid)	پَرداختند (pardâxtand)
		past (imperfect)	می‌پَرداختم (mí-pardâxtam)	می‌پَرداختی (mí-pardâxti)	می‌پَرداخت (mí-pardâxt)	می‌پَرداختیم (mí-pardâxtim)	می‌پَرداختید (mí-pardâxtid)	می‌پَرداختند (mí-pardâxtand)
		past progressive	داشتم می‌پَرداختم (dấštam mí-pardâxtam)	داشتی می‌پَرداختی (dấšti mí-pardâxti)	داشت می‌پَرداخت (dâšt mí-pardâxt)	داشتیم می‌پَرداختیم (dấštim mí-pardâxtim)	داشتید می‌پَرداختید (dấštid mí-pardâxtid)	داشتند می‌پَرداختند (dấštand mí-pardâxtand)
		pluperfect	پَرداخته بودم (pardâxté búdam)	پَرداخته بودی (pardâxté búdi)	پَرداخته بود (pardâxté bud)	پَرداخته بودیم (pardâxté búdim)	پَرداخته بودید (pardâxté búdid)	پَرداخته بودند (pardâxté búdand)
		future	خواهم پَرداخت (xâhám pardâxt)	خواهی پَرداخت (xâhí pardâxt)	خواهد پَرداخت (xâhád pardâxt)	خواهیم پَرداخت (xâhím pardâxt)	خواهید پَرداخت (xâhíd pardâxt)	خواهند پَرداخت (xâhánd pardâxt)
subjunctive		present	بپَردازم (bépardâzam)	بپَردازی (bépardâzi)	بپَردازد (bépardâzad)	بپَردازیم (bépardâzim)	بپَردازید (bépardâzid)	بپَردازند (bépardâzand)
		past	پَرداخته باشم (pardâxté bấšam)	پَرداخته باشی (pardâxté bấši)	پَرداخته باشد (pardâxté bấšad)	پَرداخته باشیم (pardâxté bấšim)	پَرداخته باشید (pardâxté bấšid)	پَرداخته باشند (pardâxté bấšand)
imperative				بپَرداز (bépardâz)			بپَردازید (bépardâzid)

Conjugation of پَرداختن (pardâxtán) (colloquial Tehrani)

infinitive			پَرداختن (pardâxtán)
stem		present	پَرداز (pardâz)
		past	پَرداخت (pardâxt)
participle		present	پَردازنده (pardâzandé)
		past	پَرداخته (pardâxté)
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		aorist	پَردازم (pardâzam)	پَردازی (pardâzi)	پَردازه (pardâze)	پَردازیم (pardâzim)	پَردازین (pardâzin)	پَردازن (pardâzan)
		present (imperfect)	می‌پَردازم (mí-pardâzam)	می‌پَردازی (mí-pardâzi)	می‌پَردازه (mí-pardâze)	می‌پَردازیم (mí-pardâzim)	می‌پَردازین (mí-pardâzin)	می‌پَردازن (mí-pardâzan)
		present progressive	دارم می‌پَردازم (dấram mí-pardâzam)	داری می‌پَردازی (dấri mí-pardâzi)	داره می‌پَردازه (dấre mí-pardâze)	داریم می‌پَردازیم (dấrim mí-pardâzim)	دارین می‌پَردازین (dấrin mí-pardâzin)	دارن می‌پَردازن (dấran mí-pardâzan)
		present perfect	پَرداخته‌ام (pardâxtám)	پَرداخته‌ای (pardâxtí)	پَرداخته (pardâxté)	پَرداخته‌ایم (pardâxtím)	پَرداخته‌این (pardâxtín)	پَرداخته‌ان (pardâxtán)
		past	پَرداختم (pardâxtam)	پَرداختی (pardâxti)	پَرداخت (pardâxt)	پَرداختیم (pardâxtim)	پَرداختین (pardâxtin)	پَرداختن (pardâxtan)
		past (imperfect)	می‌پَرداختم (mí-pardâxtam)	می‌پَرداختی (mí-pardâxti)	می‌پَرداخت (mí-pardâxt)	می‌پَرداختیم (mí-pardâxtim)	می‌پَرداختین (mí-pardâxtin)	می‌پَرداختن (mí-pardâxtan)
		past progressive	داشتم می‌پَرداختم (dấštam mí-pardâxtam)	داشتی می‌پَرداختی (dấšti mí-pardâxti)	داشت می‌پَرداخت (dấšt mí-pardâxt)	داشتیم می‌پَرداختیم (dấštim mí-pardâxtim)	داشتین می‌پَرداختین (dấštin mí-pardâxtin)	داشتن می‌پَرداختن (dấštan mí-pardâxtan)
		pluperfect	پَرداخته بودم (pardâxté búdam)	پَرداخته بودی (pardâxté búdi)	پَرداخته بود (pardâxté bud)	پَرداخته بودیم (pardâxté búdim)	پَرداخته بودین (pardâxté búdin)	پَرداخته بودن (pardâxté búdan)
subjunctive		present	بپَردازم (bépardâzam)	بپَردازی (bépardâzi)	بپَردازه (bépardâze)	بپَردازیم (bépardâzim)	بپَردازین (bépardâzin)	بپَردازن (bépardâzan)
		past	پَرداخته باشم (pardâxté bấšam)	پَرداخته باشی (pardâxté bấši)	پَرداخته باشه (pardâxté bấše)	پَرداخته باشیم (pardâxté bấšim)	پَرداخته باشین (pardâxté bấšin)	پَرداخته باشن (pardâxté bấšan)
imperative				بپَرداز (bépardâz)			بپَردازین (bépardâzin)

References

• Steingass, Francis Joseph (1892) “پرداختن”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul, page 421
• Hayyim, Sulayman (1934) “پرداختن”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim