नारायण

Hindi

Etymology

From Sanskrit नारायण (nārāyaṇa).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /nɑː.ɾɑː.jəɳ/, [näː.ɾäː.jɐ̃ɳ]

Proper noun

नारायण • (nārāyaṇ) m

1. (Hinduism) Narayana, the god Vishnu; God

   हे नारायण ― he nārāyaṇ ― O God!

Declension

Declension of नारायण (sg-only masc cons-stem)

	singular
direct	नारायण nārāyaṇ
oblique	नारायण nārāyaṇ
vocative	नारायण nārāyaṇ

Sanskrit

Etymology

A tatpurusha compound of नर (nára, “man”) + अयन (ayana, “eternal, without ending”).

Adjective

नारायण • (nārāyaṇá) m

1. of or pertaining to Narayana or Krishna

Declension

Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नारायणः nārāyaṇáḥ	नारायणौ / नारायणा¹ nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹	नारायणाः / नारायणासः¹ nārāyaṇā́ḥ / nārāyaṇā́saḥ¹
Vocative	नारायण nā́rāyaṇa	नारायणौ / नारायणा¹ nā́rāyaṇau / nā́rāyaṇā¹	नारायणाः / नारायणासः¹ nā́rāyaṇāḥ / nā́rāyaṇāsaḥ¹
Accusative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणौ / नारायणा¹ nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹	नारायणान् nārāyaṇā́n
Instrumental	नारायणेन nārāyaṇéna	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणैः / नारायणेभिः¹ nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative	नारायणाय nārāyaṇā́ya	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Ablative	नारायणात् nārāyaṇā́t	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Genitive	नारायणस्य nārāyaṇásya	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणानाम् nārāyaṇā́nām
Locative	नारायणे nārāyaṇé	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणेषु nārāyaṇéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of नारायणी (nārāyaṇī́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नारायणी nārāyaṇī́	नारायण्यौ / नारायणी¹ nārāyaṇyaù / nārāyaṇī́¹	नारायण्यः / नारायणीः¹ nārāyaṇyàḥ / nārāyaṇī́ḥ¹
Vocative	नारायणि nā́rāyaṇi	नारायण्यौ / नारायणी¹ nā́rāyaṇyau / nā́rāyaṇī¹	नारायण्यः / नारायणीः¹ nā́rāyaṇyaḥ / nā́rāyaṇīḥ¹
Accusative	नारायणीम् nārāyaṇī́m	नारायण्यौ / नारायणी¹ nārāyaṇyaù / nārāyaṇī́¹	नारायणीः nārāyaṇī́ḥ
Instrumental	नारायण्या nārāyaṇyā́	नारायणीभ्याम् nārāyaṇī́bhyām	नारायणीभिः nārāyaṇī́bhiḥ
Dative	नारायण्यै nārāyaṇyaí	नारायणीभ्याम् nārāyaṇī́bhyām	नारायणीभ्यः nārāyaṇī́bhyaḥ
Ablative	नारायण्याः / नारायण्यै² nārāyaṇyā́ḥ / nārāyaṇyaí²	नारायणीभ्याम् nārāyaṇī́bhyām	नारायणीभ्यः nārāyaṇī́bhyaḥ
Genitive	नारायण्याः / नारायण्यै² nārāyaṇyā́ḥ / nārāyaṇyaí²	नारायण्योः nārāyaṇyóḥ	नारायणीनाम् nārāyaṇī́nām
Locative	नारायण्याम् nārāyaṇyā́m	नारायण्योः nārāyaṇyóḥ	नारायणीषु nārāyaṇī́ṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणे nārāyaṇé	नारायणानि / नारायणा¹ nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Vocative	नारायण nā́rāyaṇa	नारायणे nā́rāyaṇe	नारायणानि / नारायणा¹ nā́rāyaṇāni / nā́rāyaṇā¹
Accusative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणे nārāyaṇé	नारायणानि / नारायणा¹ nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Instrumental	नारायणेन nārāyaṇéna	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणैः / नारायणेभिः¹ nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative	नारायणाय nārāyaṇā́ya	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Ablative	नारायणात् nārāyaṇā́t	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Genitive	नारायणस्य nārāyaṇásya	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणानाम् nārāyaṇā́nām
Locative	नारायणे nārāyaṇé	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणेषु nārāyaṇéṣu
Notes	¹Vedic

Noun

नारायण • (nārāyaṇá) stem, n

1. name of the ground on the banks of the Ganges for a distance of 4 cubits from the water
2. a particular medicinal powder
3. a medical oil expressed from various plants

Declension

Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणे nārāyaṇé	नारायणानि / नारायणा¹ nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Vocative	नारायण nā́rāyaṇa	नारायणे nā́rāyaṇe	नारायणानि / नारायणा¹ nā́rāyaṇāni / nā́rāyaṇā¹
Accusative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणे nārāyaṇé	नारायणानि / नारायणा¹ nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Instrumental	नारायणेन nārāyaṇéna	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणैः / नारायणेभिः¹ nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative	नारायणाय nārāyaṇā́ya	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Ablative	नारायणात् nārāyaṇā́t	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Genitive	नारायणस्य nārāyaṇásya	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणानाम् nārāyaṇā́nām
Locative	नारायणे nārāyaṇé	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणेषु nārāyaṇéṣu
Notes	¹Vedic

Proper noun

नारायण • (Nārāyaṇá) m

1. the son of the original Man; an epithet of Vishnu or Krishna - Narayana
2. the purusha-hymn
3. (as a synonym of Vishnu) Name of the 2nd month
4. a mystical name of the letter 'ā'
5. in classical literature, the name of several men and commentators

Declension

Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नारायणः nārāyaṇáḥ	नारायणौ / नारायणा¹ nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹	नारायणाः / नारायणासः¹ nārāyaṇā́ḥ / nārāyaṇā́saḥ¹
Vocative	नारायण nā́rāyaṇa	नारायणौ / नारायणा¹ nā́rāyaṇau / nā́rāyaṇā¹	नारायणाः / नारायणासः¹ nā́rāyaṇāḥ / nā́rāyaṇāsaḥ¹
Accusative	नारायणम् nārāyaṇám	नारायणौ / नारायणा¹ nārāyaṇaú / nārāyaṇā́¹	नारायणान् nārāyaṇā́n
Instrumental	नारायणेन nārāyaṇéna	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणैः / नारायणेभिः¹ nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative	नारायणाय nārāyaṇā́ya	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Ablative	नारायणात् nārāyaṇā́t	नारायणाभ्याम् nārāyaṇā́bhyām	नारायणेभ्यः nārāyaṇébhyaḥ
Genitive	नारायणस्य nārāyaṇásya	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणानाम् nārāyaṇā́nām
Locative	नारायणे nārāyaṇé	नारायणयोः nārāyaṇáyoḥ	नारायणेषु nārāyaṇéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Balinese: ᬦᬵᬭᬵᬬᬡ, Narayana
• → Bengali: নারায়ণ (naraẏon)
• → Gujarati: નારાયણ (nārāyaṇ)
• → Hindi: नारायण (nārāyaṇ)
• → Khmer: នារាយណ៍ (néaréayn៍)
• → Kannada: ನಾರಾಯಣ (nārāyaṇa)
• → Malayalam: നാരായണ (nārāyaṇa)
• → Marathi: नारायण (nārāyaṇ)
• → Middle Chinese: 那羅延 (MC na la yen) (Possibly via Prakrit)
  • → Japanese: 那羅延天 (Naraen-ten)
• → Nepali: नारायण (nārāyaṇ)
• → Odia: ନାରାୟଣ (narayôṇô)
• → Sindhi: नाराइणु / نارائِڻُ (nārāiṇu)
• → Punjabi: ਨਾਰਾਇਣ (nārāiṇa)
• → Sinhalese: නාරායන (nārāyana)
• → Tamil: நாராயணன் (nārāyaṇaṉ)
• → Telugu: నారాయణ (nārāyaṇa)
• → Thai: นารายณ์ (naa-raai)