կեսար

Old Armenian

Etymology

According to Ačaryan, a scholarly borrowing from (deprecated template usage) [etyl] Ancient Greek Καῖσαρ (Kaîsar).

Noun

կեսար • (kesar)

1. Alternative form of կայսր (kaysr)
   • 5th? century, Movsēs Xorenacʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 2.19, 26:

     Առաջի անտոնինոսի, եւ կեսարու։ Գերմանիկոս՝ կեսար եղեալ․

     Aṙaǰi antoninosi, ew kesaru. Germanikos, kesar ełeal;

   • 9–10th century, Yovhannēs Drasxanakertcʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] :

     Անկանի առ կեսար. եւ կեսարու տուեալ զմիժագ միհրդատայ՝ շինէ զնա, եւ ի պատիւ կեսարու անուանէ զնա կեսարիա․

     Ankani aṙ kesar. ew kesaru tueal zmižag mihrdatay, šinē zna, ew i patiw kesaru anuanē zna kesaria;

   • 5th century, Cyril of Jerusalem, Kočʻumn əncayutʻean [Catechetical Lectures] 14:

     Խնդրեցին իւրեանց զկեսարայ․

     Xndrecʻin iwreancʻ zkesaray;

   • 5th century, Ephrem the Syrian, Second Epistle to Timothy :

     Զնախարարսն եւ զընտանիս կեսարեայ․

     Znaxararsn ew zəntanis kesareay;

Declension

u-type

	singular		plural
nominative	կեսար (kesar)		կեսարք (kesarkʻ)
genitive	կեսարու (kesaru)		կեսարուց (kesarucʻ)
dative	կեսարու (kesaru)		կեսարուց (kesarucʻ)
accusative	կեսար (kesar)		կեսարս (kesars)
ablative	կեսարէ (kesarē)		կեսարուց (kesarucʻ)
instrumental	կեսարու (kesaru)		կեսարուք (kesarukʻ)
locative	կեսարու (kesaru)		կեսարս (kesars)

Descendants

• Armenian: կեսար (kesar)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “կեսար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կեսար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կայսր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press