ջահ
Armenian
Etymology
From Old Armenian ջահ (ǰah).
Pronunciation
- (Eastern Armenian) IPA(key): /d͡ʒɑh/, [d͡ʒɑh]
- (Western Armenian) IPA(key): /t͡ʃɑh/, [t͡ʃʰɑh]
Noun
ջահ • (ǰah)
- chandelier
- torch
- (astronomy) facula
- (figuratively) fire, light
- (figuratively) enlightened person
- (figuratively) heavenly/celestial body (especially the sun)
Usage notes
In Armenia and ex-USSR countries colloquially Russian лю́стра (ljústra), rendered as լյուստրա (lyustra), is used for the meaning of “chandelier”.
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ջահ (ǰah) | ջահեր (ǰaher) | ||
| dative | ջահի (ǰahi) | ջահերի (ǰaheri) | ||
| ablative | ջահից (ǰahicʻ) | ջահերից (ǰahericʻ) | ||
| instrumental | ջահով (ǰahov) | ջահերով (ǰaherov) | ||
| locative | ջահում (ǰahum) | ջահերում (ǰaherum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ջահը/ջահն (ǰahə/ǰahn) | ջահերը/ջահերն (ǰaherə/ǰahern) | ||
| dative | ջահին (ǰahin) | ջահերին (ǰaherin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ջահս (ǰahs) | ջահերս (ǰahers) | ||
| dative | ջահիս (ǰahis) | ջահերիս (ǰaheris) | ||
| ablative | ջահիցս (ǰahicʻs) | ջահերիցս (ǰahericʻs) | ||
| instrumental | ջահովս (ǰahovs) | ջահերովս (ǰaherovs) | ||
| locative | ջահումս (ǰahums) | ջահերումս (ǰaherums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ջահդ (ǰahd) | ջահերդ (ǰaherd) | ||
| dative | ջահիդ (ǰahid) | ջահերիդ (ǰaherid) | ||
| ablative | ջահիցդ (ǰahicʻd) | ջահերիցդ (ǰahericʻd) | ||
| instrumental | ջահովդ (ǰahovd) | ջահերովդ (ǰaherovd) | ||
| locative | ջահումդ (ǰahumd) | ջահերումդ (ǰaherumd) | ||
Old Armenian
Etymology
The older form is perhaps *ջարհ (*ǰarh), of unknown origin.
Noun
ջահ • (ǰah)
- light, torch, flambeau, link
- candelabra, chandelier
- (astronomy) facula, bright spot on the sun
Declension
i-type
Derived terms
- աղօտաջահ (ałōtaǰah)
- առաքելաջահ (aṙakʻelaǰah)
- աստղաջահընկալ (astłaǰahənkal)
- եօթնաջահեան (eōtʻnaǰahean)
- լուսաջահայեղց (lusaǰahayełcʻ)
- ղամբարաջահ (łambaraǰah)
- ճառագայթաջահ (čaṙagaytʻaǰah)
- ճրագաջահ (čragaǰah)
- ջահաբորբոք (ǰahaborbokʻ)
- ջահագործութիւն (ǰahagorcutʻiwn)
- ջահազարդեմ (ǰahazardem)
- ջահազարդիմ (ǰahazardim)
- ջահազգեաց (ǰahazgeacʻ)
- ջահազգեստ (ǰahazgest)
- ջահազգեստեալ (ǰahazgesteal)
- ջահալից (ǰahalicʻ)
- ջահալուսութիւն (ǰahalusutʻiwn)
- ջահալուցութիւն (ǰahalucʻutʻiwn)
- ջահակալեմ (ǰahakalem)
- ջահակերպիմ (ǰahakerpim)
- ջահակիր (ǰahakir)
- ջահակից (ǰahakicʻ)
- ջահանամ (ǰahanam)
- ջահանման (ǰahanman)
- ջահապայծառ (ǰahapaycaṙ)
- ջահավառ (ǰahavaṙ)
- ջահավառեմ (ǰahavaṙem)
- ջահավառութիւն (ǰahavaṙutʻiwn)
- ջահատու (ǰahatu)
- ջահատրեալ (ǰahatreal)
- ջահացուցանեմ (ǰahacʻucʻanem)
- ջահացուցիչ (ǰahacʻucʻičʻ)
- ջահաւոր (ǰahawor)
- ջահաւորական (ǰahaworakan)
- ջահաւորեմ (ǰahaworem)
- ջահաւորութիւն (ǰahaworutʻiwn)
- ջահափայլ (ǰahapʻayl)
- ջահափայլեմ (ǰahapʻaylem)
- ջահեմ (ǰahem)
- ջահեցուցանեմ (ǰahecʻucʻanem)
- ջահընկալ (ǰahənkal)
- ջահընկալեմ (ǰahənkalem)
- ջահընկալութիւն (ǰahənkalutʻiwn)
- ջահիմ (ǰahim)
- ջահլուցութիւն (ǰahlucʻutʻiwn)
- ջահունք (ǰahunkʻ)
- քառաջահեան (kʻaṙaǰahean)
- քառասնաջահ (kʻaṙasnaǰah)
Descendants
- Armenian: ջահ (ǰah)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ջահ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ջահ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press