उत्पल

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit उत्पल (utpala).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʊt̪.pəl/, [ʊt̪.pɐl]

Noun

उत्पल • (utpal) m

1. lotus

   Synonym: कमल (kamal)

---

Sanskrit

Alternative forms

• उत्पला (utpalā)

Etymology

From उत् (ut) +‎ पल् (pal), the latter being a variant of पट् (paṭ, “to burst open”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ut.pɐ.lɐ/, [ut̚.pɐ.lɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈut̪.pɐ.l̪ɐ/, [ˈut̪̚.pɐ.l̪ɐ]

Noun

उत्पल • (utpala) stem, n

1. the blossom of the blue lotus
2. a water lily
3. a flower
4. a particular hell

Declension

Neuter a-stem declension of उत्पल (utpala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उत्पलम् utpalam	उत्पले utpale	उत्पलानि / उत्पला¹ utpalāni / utpalā¹
Vocative	उत्पल utpala	उत्पले utpale	उत्पलानि / उत्पला¹ utpalāni / utpalā¹
Accusative	उत्पलम् utpalam	उत्पले utpale	उत्पलानि / उत्पला¹ utpalāni / utpalā¹
Instrumental	उत्पलेन utpalena	उत्पलाभ्याम् utpalābhyām	उत्पलैः / उत्पलेभिः¹ utpalaiḥ / utpalebhiḥ¹
Dative	उत्पलाय utpalāya	उत्पलाभ्याम् utpalābhyām	उत्पलेभ्यः utpalebhyaḥ
Ablative	उत्पलात् utpalāt	उत्पलाभ्याम् utpalābhyām	उत्पलेभ्यः utpalebhyaḥ
Genitive	उत्पलस्य utpalasya	उत्पलयोः utpalayoḥ	उत्पलानाम् utpalānām
Locative	उत्पले utpale	उत्पलयोः utpalayoḥ	उत्पलेषु utpaleṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• उत्पली (utpalī)
• उत्पलाक्ष (utpalākṣa, “lotus-eyed”)
• उत्पलदृश् (utpaladṛś), उत्पलाभ (utpalābha, “lotuslike”)
• उत्पलमाला (utpalamālā, “a wreath of lotus-flowers”)
• उत्पलवन (utpalavana, “a group of lotuses”)
• उत्पलपत्त्र (utpalapattra, “the leaf of a Nymphaea”)
• उत्पलसारिवा (utpalasārivā), उत्पलगोपा (utpalagopā, “”)
• नीलोत्पल (nīlotpala, “blue lotus (, syn. )”) (see there for further descendants)

Descendants

• • Sinhalese: [script needed] (upula), [script needed] (ipul)
• Pali: uppala
  • → Thai: อุบล (ù-bon)
• → Bengali: উৎপল (utpol)
• → Hindi: उत्पल (utpal)
• → Santali: (via some Middle Indo-Aryan descendant) ᱩᱯᱟᱹᱞ (upăl)
• → Telugu: ఉత్పలము (utpalamu)

References

• Monier Williams (1899) “उत्पल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 180.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “utpala”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press