धारयति

Sanskrit

FWOTD – 20 February 2020

Alternative scripts

Alternative scripts

• ধাৰয়তি (Assamese script)
• ᬥᬵᬭᬬᬢᬶ (Balinese script)
• ধারয়তি (Bengali script)
• 𑰠𑰯𑰨𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀥𑀸𑀭𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
• ဓာရယတိ (Burmese script)
• ધારયતિ (Gujarati script)
• ਧਾਰਯਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌧𑌾𑌰𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦣꦴꦫꦪꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂡𑂰𑂩𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಧಾರಯತಿ (Kannada script)
• ធារយតិ (Khmer script)
• ຘາຣຍຕິ (Lao script)
• ധാരയതി (Malayalam script)
• ᢡᠠ᠎᠊ᠠᡵᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘠𑘰𑘨𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
• ᢑᠾᠠᢗᠷᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑧀𑧑𑧈𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐢𑐵𑐬𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
• ଧାରଯତି (Odia script)
• ꢤꢵꢬꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆣𑆳𑆫𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖠𑖯𑖨𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
• ධාරයති (Sinhalese script)
• 𑩮𑩛𑩼𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚜𑚭𑚤𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
• த⁴ாரயதி (Tamil script)
• ధారయతి (Telugu script)
• ธารยติ (Thai script)
• དྷཱ་ར་ཡ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒡𑒰𑒩𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨜𑨊𑨫𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root धृ (dhṛ, “to hold back, stop, restrain”) +‎ -अयति (-ayati). From Proto-Indo-Aryan *dʰāráyati, from Proto-Indo-Iranian *dʰāráyati, from Proto-Indo-European *dʰor-éyeti.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /dʱɑː.ɾɐ́.jɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈd̪ʱɑː.ɾɐ.jɐ.t̪i/

Verb

धारयति • (dhāráyati) third-singular indicative (class 10, causative, root धृ)

1. to maintain, to hold
   • c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 6.13:

     समं कायशिरोग्रीवं धारयन्नचलं स्थिरः।
     सम्प्रेक्षय नासिकाग्रं स्वं दिशश्चानवलोकयन्

     samaṃ kāyaśirogrīvaṃ dhārayannacalaṃ sthiraḥ.
     samprekṣaya nāsikāgraṃ svaṃ diśaścānavalokayan

     Holding the trunk, head and neck straight and steady, remaining firm and fixing the gaze on the tip of his nose without looking in other direction.

2. to practise
3. to undergo, to bear

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: धारयितुम् (dhāráyitum)
	Undeclinable
Infinitive	धारयितुम् dhāráyitum
Gerund	धारयित्वा dhārayitvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	धारयितव्य / धारनीय dhārayitavyà / dhāranī́ya
Feminine Gerundive	धारयितव्या / धारनीया dhārayitavyā̀ / dhāranī́yā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	धारित dhāritá
Feminine Past Passive Participle	धारिता dhāritā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	धारितवत् dhāritávat
Feminine Past Active Participle	धारितवती dhāritávatī

Present: धारयति (dhāráyati), धारयते (dhāráyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	धारयति dhāráyati	धारयतः dhāráyataḥ	धारयन्ति dhāráyanti	धारयते dhāráyate	धारयेते dhāráyete	धारयन्ते dhāráyante
Second	धारयसि dhāráyasi	धारयथः dhāráyathaḥ	धारयथ dhāráyatha	धारयसे dhāráyase	धारयेथे dhāráyethe	धारयध्वे dhāráyadhve
First	धारयामि dhāráyāmi	धारयावः dhāráyāvaḥ	धारयामः / धारयामसि¹ dhāráyāmaḥ / dhāráyāmasi¹	धारये dhāráye	धारयावहे dhāráyāvahe	धारयामहे dhāráyāmahe
Imperative
Third	धारयतु dhāráyatu	धारयताम् dhāráyatām	धारयन्तु dhāráyantu	धारयताम् dhāráyatām	धारयेताम् dhāráyetām	धारयन्ताम् dhāráyantām
Second	धारय dhāráya	धारयतम् dhāráyatam	धारयत dhāráyata	धारयस्व dhāráyasva	धारयेथाम् dhāráyethām	धारयध्वम् dhāráyadhvam
First	धारयाणि dhāráyāṇi	धारयाव dhāráyāva	धारयाम dhāráyāma	धारयै dhāráyai	धारयावहै dhāráyāvahai	धारयामहै dhāráyāmahai
Optative/Potential
Third	धारयेत् dhāráyet	धारयेताम् dhāráyetām	धारयेयुः dhāráyeyuḥ	धारयेत dhāráyeta	धारयेयाताम् dhāráyeyātām	धारयेरन् dhāráyeran
Second	धारयेः dhāráyeḥ	धारयेतम् dhāráyetam	धारयेत dhāráyeta	धारयेथाः dhāráyethāḥ	धारयेयाथाम् dhāráyeyāthām	धारयेध्वम् dhāráyedhvam
First	धारयेयम् dhāráyeyam	धारयेव dhāráyeva	धारयेम dhāráyema	धारयेय dhāráyeya	धारयेवहि dhāráyevahi	धारयेमहि dhāráyemahi
Subjunctive
Third	धारयात् / धारयाति dhāráyāt / dhāráyāti	धारयातः dhāráyātaḥ	धारयान् dhāráyān	धारयाते / धारयातै dhāráyāte / dhāráyātai	धारयैते dhāráyaite	धारयन्त / धारयान्तै dhāráyanta / dhāráyāntai
Second	धारयाः / धारयासि dhāráyāḥ / dhāráyāsi	धारयाथः dhāráyāthaḥ	धारयाथ dhāráyātha	धारयासे / धारयासै dhāráyāse / dhāráyāsai	धारयैथे dhāráyaithe	धारयाध्वै dhāráyādhvai
First	धारयाणि dhāráyāṇi	धारयाव dhāráyāva	धारयाम dhāráyāma	धारयै dhāráyai	धारयावहै dhāráyāvahai	धारयामहै dhāráyāmahai
Participles
	धारयत् dhāráyat			धारयमाण / धारयाण² dhāráyamāṇa / dhārayāṇa²
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic ²Later Sanskrit

Imperfect: अधारयत् (ádhārayat), अधारयत (ádhārayata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अधारयत् ádhārayat	अधारयताम् ádhārayatām	अधारयन् ádhārayan	अधारयत ádhārayata	अधारयेताम् ádhārayetām	अधारयन्त ádhārayanta
Second	अधारयः ádhārayaḥ	अधारयतम् ádhārayatam	अधारयत ádhārayata	अधारयथाः ádhārayathāḥ	अधारयेथाम् ádhārayethām	अधारयध्वम् ádhārayadhvam
First	अधारयम् ádhārayam	अधारयाव ádhārayāva	अधारयाम ádhārayāma	अधारये ádhāraye	अधारयावहि ádhārayāvahi	अधारयामहि ádhārayāmahi

Future: धारयिष्यति (dhārayiṣyáti), धारयिष्यते (dhārayiṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	धारयिष्यति dhārayiṣyáti	धारयिष्यतः dhārayiṣyátaḥ	धारयिष्यन्ति dhārayiṣyánti	धारयिष्यते dhārayiṣyáte	धारयिष्येते dhārayiṣyéte	धारयिष्यन्ते dhārayiṣyánte
Second	धारयिष्यसि dhārayiṣyási	धारयिष्यथः dhārayiṣyáthaḥ	धारयिष्यथ dhārayiṣyátha	धारयिष्यसे dhārayiṣyáse	धारयिष्येथे dhārayiṣyéthe	धारयिष्यध्वे dhārayiṣyádhve
First	धारयिष्यामि dhārayiṣyā́mi	धारयिष्यावः dhārayiṣyā́vaḥ	धारयिष्यामः / धारयिष्यामसि¹ dhārayiṣyā́maḥ / dhārayiṣyā́masi¹	धारयिष्ये dhārayiṣyé	धारयिष्यावहे dhārayiṣyā́vahe	धारयिष्यामहे dhārayiṣyā́mahe
Participles
	धारयिष्यत् dhārayiṣyát			धारयिष्यमाण dhārayiṣyámāṇa
Notes	¹Vedic

Conditional: अधारयिष्यत् (ádhārayiṣyat), अधारयिष्यत (ádhārayiṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अधारयिष्यत् ádhārayiṣyat	अधारयिष्यताम् ádhārayiṣyatām	अधारयिष्यन् ádhārayiṣyan	अधारयिष्यत ádhārayiṣyata	अधारयिष्येताम् ádhārayiṣyetām	अधारयिष्यन्त ádhārayiṣyanta
Second	अधारयिष्यः ádhārayiṣyaḥ	अधारयिष्यतम् ádhārayiṣyatam	अधारयिष्यत ádhārayiṣyata	अधारयिष्यथाः ádhārayiṣyathāḥ	अधारयिष्येथाम् ádhārayiṣyethām	अधारयिष्यध्वम् ádhārayiṣyadhvam
First	अधारयिष्यम् ádhārayiṣyam	अधारयिष्याव ádhārayiṣyāva	अधारयिष्याम ádhārayiṣyāma	अधारयिष्ये ádhārayiṣye	अधारयिष्यावहि ádhārayiṣyāvahi	अधारयिष्यामहि ádhārayiṣyāmahi

Benedictive/Precative: धार्यात् (dhāryā́t) or धार्याः (dhāryā́ḥ), धारयिषीष्ट (dhārayiṣīṣṭá)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	धार्यात् / धार्याः¹ dhāryā́t / dhāryā́ḥ¹	धार्यास्ताम् dhāryā́stām	धार्यासुः dhāryā́suḥ	धारयिषीष्ट dhārayiṣīṣṭá	धारयिषीयास्ताम्² dhārayiṣīyā́stām²	धारयिषीरन् dhārayiṣīrán
Second	धार्याः dhāryā́ḥ	धार्यास्तम् dhāryā́stam	धार्यास्त dhāryā́sta	धारयिषीष्ठाः dhārayiṣīṣṭhā́ḥ	धारयिषीयास्थाम्² dhārayiṣīyā́sthām²	धारयिषीढ्वम् dhārayiṣīḍhvám
First	धार्यासम् dhāryā́sam	धार्यास्व dhāryā́sva	धार्यास्म dhāryā́sma	धारयिषीय dhārayiṣīyá	धारयिषीवहि dhārayiṣīváhi	धारयिषीमहि dhārayiṣīmáhi
Notes	¹Vedic ²Uncertain

Perfect: धारयामास (dhārayā́mā́sa) or धारयांचकार (dhārayā́ṃcakā́ra), धारयांचक्रे (dhārayā́ṃcakré)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	धारयामास / धारयांचकार dhārayā́mā́sa / dhārayā́ṃcakā́ra	धारयामासतुः / धारयांचक्रतुः dhārayā́māsátuḥ / dhārayā́ṃcakrátuḥ	धारयामासुः / धारयांचक्रुः dhārayā́māsúḥ / dhārayā́ṃcakrúḥ	धारयांचक्रे dhārayā́ṃcakré	धारयांचक्राते dhārayā́ṃcakrā́te	धारयांचक्रिरे dhārayā́ṃcakriré
Second	धारयामासिथ / धारयांचकर्थ dhārayā́mā́sitha / dhārayā́ṃcakártha	धारयामासथुः / धारयांचक्रथुः dhārayā́māsáthuḥ / dhārayā́ṃcakráthuḥ	धारयामास / धारयांचक्र dhārayā́māsá / dhārayā́ṃcakrá	धारयांचकृषे dhārayā́ṃcakṛṣé	धारयांचक्राथे dhārayā́ṃcakrā́the	धारयांचकृध्वे dhārayā́ṃcakṛdhvé
First	धारयामास / धारयांचकर dhārayā́mā́sa / dhārayā́ṃcakára	धारयामासिव / धारयांचकृव dhārayā́māsivá / dhārayā́ṃcakṛvá	धारयामासिम / धारयांचकृम dhārayā́māsimá / dhārayā́ṃcakṛmá	धारयांचक्रे dhārayā́ṃcakré	धारयांचकृवहे dhārayā́ṃcakṛváhe	धारयांचकृमहे dhārayā́ṃcakṛmáhe
Participles
	धारयामासिवांस् / धारयांचकृवांस् dhārayā́māsivā́ṃs / dhārayā́ṃcakṛvā́ṃs			धारयांचक्राण dhārayā́ṃcakrāṇá

Descendants

• Dardic:
  • Kalasha: dhār
  • Khowar: [script needed] (darik)
  • Kashmiri: دارُن (dārun)
• Helu Prakrit:
  • Sinhalese: දරනවා (daranawā)
• Magadhi Prakrit:
  • Bengali: ধারা (dhara, “to owe”)
  • Odia: ଧାରିବା (dhāribā)
• Maharastri Prakrit: 𑀥𑀸𑀭𑀇 (dhāraï)
• Pali: dhāreti
• Sauraseni Prakrit: 𑀥𑀸𑀭𑁂𑀤𑀺 (dhāredi)
  • Gujarati: ધારવું (dhārvũ, “to consider, suppose”)
  • Hindi: धारना (dhārnā, “to bear”)
  • Punjabi: ਧਾਰਨਾ (dhārnā)
  • Sindhi: ڌَارَڻُ / धारणु (dhāraṇu)

References

• Monier Williams (1899) “धारयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 519.