պատուանդան: difference between revisions
No edit summary |
some of this is my original research |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
==Old Armenian== |
==Old Armenian== |
||
===Etymology=== |
|||
Almost certainly an {{etyl|ira|xcl}} borrowing. |
|||
Ačaṙyan remarks that {{etyl|pal|-}} {{m|pal|ptwnd|tr=patvand, paywand|gloss=connection, relationship}} fits in form but not meaning. J̌ahukyan is more positive, adducing also {{etyl|fa|-}} {{m|fa|پایوند|tr=pāyvand|gloss=fetter}}, {{etyl|fa|-}} {{m|fa|پای بست|tr=pāy bast|gloss=foundation}}{{attention|fa|spellcheck}}. Compare also Pazend {{etyl|pal|-}} {{m|pal|tr=paēvand|sc=Avst}}, {{etyl|xmn|-}} {{m|xmn|pywn|tr=paywann, paywenn|gloss=connection, tie}}, {{etyl|kho|-}} {{m|kho|tr=pabana-|gloss=continuum, connexion}}. All of these ultimately go back to {{etyl|ira-pro|-}} {{m|ira-pro|*pati-|gloss=against, toward}} + {{m|ira-pro|*band-|gloss=to bind}}. |
|||
===Noun=== |
===Noun=== |
||
Revision as of 19:54, 28 May 2014
Old Armenian
Etymology
Almost certainly an (deprecated template usage) [etyl] Lua error in Module:parameters at line 331: Parameter 1 should be a valid language or etymology language code; the value "ira" is not valid. See WT:LOL and WT:LOL/E. borrowing.
Ačaṙyan remarks that (deprecated template usage) [etyl] Middle Persian ptwnd (patvand, paywand, “connection, relationship”) fits in form but not meaning. J̌ahukyan is more positive, adducing also (deprecated template usage) [etyl] Persian پایوند (pāyvand, “fetter”), (deprecated template usage) [etyl] Persian پای بست (pāy bast, “foundation”). Compare also Pazend (deprecated template usage) [etyl] Middle Persian [Avestan needed] (paēvand), (deprecated template usage) [etyl] Manichaean Middle Persian pywn (paywann, paywenn, “connection, tie”), (deprecated template usage) [etyl] Khotanese [script needed] (pabana-, “continuum, connexion”). All of these ultimately go back to (deprecated template usage) [etyl] Proto-Iranian *pati- (“against, toward”) + *band- (“to bind”).
Noun
պատուանդան • (patuandan)
- footrest, footstool
- 5th century, Bible, Psalm 99.5:
- Բարձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէք պատուանդանի ոտից նորա, զի սուրբ է։
- Barjr ararēkʻ zTēr Astuac mer, erkir pagēkʻ patuandani oticʻ nora, zi surb ē.
- Exalt the LORD our God and worship at his footstool; he is holy.
- Բարձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէք պատուանդանի ոտից նորա, զի սուրբ է։
- 5th century, Eznik Kołbacʻi, Ełc ałandocʻ [Refutation of the Sects] :
- Եւ որ այնպէսն կարող է, ընդէ՞ր խափանիցէ զանձն՝ լինել պատուանդան ընդ ոտիւք այլոյ […]
- Ew or aynpēsn karoł ē, əndē?r xapʻanicʻē zanjn, linel patuandan ənd otiwkʻ ayloy […]
- Եւ որ այնպէսն կարող է, ընդէ՞ր խափանիցէ զանձն՝ լինել պատուանդան ընդ ոտիւք այլոյ […]
Declension
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պատուանդան (patuandan) | պատուանդանք (patuandankʻ) | |
| genitive | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանաց (patuandanacʻ) | |
| dative | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանաց (patuandanacʻ) | |
| accusative | պատուանդան (patuandan) | պատուանդանս (patuandans) | |
| ablative | պատուանդանէ (patuandanē) | պատուանդանաց (patuandanacʻ) | |
| instrumental | պատուանդանաւ (patuandanaw) | պատուանդանաւք = պատուանդանօք (patuandanawkʻ = patuandanōkʻ) | |
| locative | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանս (patuandans) |
Descendants
- Armenian: պատվանդան (patvandan)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պատուանդան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պատուանդան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “պատուանդան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 48b