abszach

Polish

Etymology

Borrowed from German Abschach. First attested in 1585.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈap.ʂax/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈap.ʂax/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -apʂax
• Syllabification: ab‧szach

Noun

abszach m pers

1. (obsolete, chess) check (a situation in which the king is directly threatened by an opposing piece)

   Synonyms: szach, zaszachowanie

   dać abszach ― to check

   • 1585, J. Kochanowski, Szachy‎^[1], page B2v:

     Może dáć abſzach/ co też nie poł rzecży/ Trzebá ſie w ten cżás dobrze mieć ná piecży.

     [Może dać abszach/ co też nie pół rzeczy/ Trzeba się w ten czas dobrze mieć na pieczy.]

     You can check/ Which is also not half of the matter/You also need to pay heed.

   • 1660, Samuel Ludwik Twardowski, Wojna domowa z Kozaki i z Tatary‎^[2], page 4:

     Stefan Król Waleczny, będąc Moskwie srogi, Zeby także z tey strony Turczynowi Stawił Abszach w oczy, w ryze ich i lepszy Rząd wprawił.

     King Stephan the Valiant, being tough against Moscow, in order to also check Turczyn, introduced rigor and a better government.

   • 1822, Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego‎^[3], number 50, page 494:

     Podobnież mówią o abszachu, który Ibrahaimowi Baszy w okolicy Koryntu dano.

     They are similarly speaking about the check that Ibrahim Basza got in the region of Corint.

   • 1826, Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego‎^[4], number 8, page 103:

     Wichrzycielom spokoyności w Gallicyi dano taki abszach, iż im ciężko będzie przyjść do siebie.

     The peace seditionists in Galicia were given such a check that it will be hard for them to recover.

Declension

Declension of abszach

	singular	plural
nominative	abszach	abszachowie/abszachy (deprecative)
genitive	abszacha	abszachów
dative	abszachowi	abszachom
accusative	abszacha	abszachów
instrumental	abszachem	abszachami
locative	abszachu	abszachach
vocative	abszachu	abszachowie

Further reading

• Krystyna Siekierska (05.10.2009) “ABSZACH”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “abszach”, in Słownik języka polskiego, volume 1, page 3
• Aleksander Zdanowicz (1861) “abszach”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861