aćby

Old Polish

Etymology

From ać +‎ -by. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ad͡ʑbɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ad͡ʑbɨ/

Particle

aćby

1. if only; would that
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XVI, page 341:

     Aczby vtinam

     [Aćby vtinam]

2. The meaning of this term is uncertain.
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page I:

     napełniło sie słowo, ktore *rzeczona przez proroka: Moj lud śmierdzący, aczby tako byli, jako niektorzy mienią

     [I napełniło sie słowo, ktore rzeczono przez proroka: Moj lud śmierdzący, aćby tako byli, jako niektorzy mienią]

   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXII, page 236:

     Przeto, acz kto syą myeni vbogym na duschi, patrzacz, bi bil czich

     [Przeto acz kto się mieni ubogim na duszy, patrz, aćby był cich]

Conjunction

aćby

1. in order to
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[8], 29, 21:

     Day my zonø moyø, bocz gest czasz yussz syø dokonal, aczbich wszedl k nyey (da mihi uxorem meam, quia iam tempus impletum est, ut ingrediar ad illam)

     [Daj mi żonę moję, boć jest czas już się dokonał, aćbych wszedł k niej (da mihi uxorem meam, quia iam tempus impletum est, ut ingrediar ad illam)]

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “aćby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN