krzcić

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *krьstiti. By surface analysis, krzest +‎ -ić. First attested in the 15th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /kr̝t͡ɕit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /kr̝t͡ɕit͡ɕ/

Verb

[edit]

krzcić impf

  1. (transitive, Christianity) to baptize (to perform the sacrament of baptism)
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 374:
      Myeny..., ysz to dzyeczą bylo zywo, asz ge chrzczono albo chrzczyly
      [Mieni..., iż to dziecię było żywo, aż je chrzczono albo chrzciły]
  2. (attested in Greater Poland) to hold during baptism
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 114:
      Zona yednego dobrego czlowyeka krzczyla dzyeczyą, szlowye kmothrą zostala
      [Żona jednego dobrego człowieka krzciła dziecię, słowie kmotrą została]
  3. to cross (to make the sign of the cross over something or someone as a farewell)
    • 1868 [1473], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[1], volume XV, page 162:
      Manu dextra debet bundicere faciem suam et dicet: Sancte Micula, veraciter faciem meam bundico al. swe lycze chrcza et veraciter iuro
      [Manu dextra debet bundicere faciem suam et dicet: Sancte Micula, veraciter faciem meam bundico al. swe lice chrzczę et veraciter iuro]
  4. (reflexive with się) to get baptized
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 177:
      K temu Janowi wychodziła wszytka żydowska ziemia i krzcili sie w Jordanie (et baptizabantur in Jordane)
      [K temu Janowi wychodziła wszytka żydowska ziemia i krzcili sie w Jordanie (et baptizabantur in Jordane)]
[edit]
adjective
noun

Descendants

[edit]
  • Polish: chrzcić

Further reading

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “krzcić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN