Շահրապղական

Old Armenian

Alternative forms

• Շահապղակն (Šahapłakn), Շահատրպաղական (Šahatrpałakan), Շահատրպալատական (Šahatrpalatakan), Շահապղական (Šahapłakan), Շարհապաղ (Šarhapał), Շարհապաղա (Šarhapała), Շարհապլական (Šarhaplakan), Շարհապալայ (Šarhapalay), Շահապազ (Šahapaz) (textual variants in Movsēs Kałankatuacʿi)

Etymology

An Iranian name. According to Dowsett, the original Armenian form probably was *Շահրապաղական (*Šahrapałakan).

Justi explains the meaning of the name as “realm's panther”: for the constituents compare Middle Persian 𐭱𐭲𐭥𐭩 (šahr, “land, realm”), Persian پلنگ (palang, “panther”), ـان (-ân, “suffix”). On the other hand, Hübschmann tentatively proposes a derivation from Middle Persian 𐭱𐭲𐭥𐭩 (šahr, “land”) + pyl (pīl, “elephant”) + -kʾn' (-(a)gān, “suffix”). Dowsett considers Hübschmann's etymology unsatisfactory and accepts Justi's proposal.

The same person is attested as Byzantine Greek Σαραβλαγγᾶς (Sarablangâs) in Theophanes.

Proper noun

Շահրապղական • (Šahrapłakan)

1. Shahraplakan (the name of a Sassanian Persian general and marzban of Armenia)
   • 7th century, Sebēos, Patmutʿiwnʿ [History] 34:

     Եւ յոստանն Դըւնայ եկն փոխանակ Շահրայենպետի՝ Պարսեանպետ Պարշընազդատ ապա Նամդար Վշնասպ․ ապա Շահրապղական։

     Ew yostann Dəwnay ekn pʻoxanak Šahrayenpeti, Parseanpet Paršənazdat apa Namdar Všnasp; apa Šahrapłakan.

     • 1999 translation by Robert W. Thomson

       To the capital Dvin there came to replace Shahrayenpet, Parseanpet Parshěnazdat; then Namdar Vshnasp; then Shahrapłakan.

   • 7–10th century, Movsēs Kałankatuacʿi, Patmutʿiwn Ałuanicʿ ašxarhi [The History of the Country of Albania] 10:

     Ապա եկեալ հասին զհետ նոցա զաւրն Պարսից, զաւր Նոր զաւր անուանէին։ Եւ էր զաւրագլուխ նոցա Շահապղակն։

     Apa ekeal hasin zhet nocʻa zawrn Parsicʻ, zawr Nor zawr anuanēin. Ew ēr zawraglux nocʻa Šahapłakn.

     • 2010 translation by Robert Bedrosian

       The Persian army called the "New Army", came and caught up with them. [This Persian force] was under the general Shahapghakan.

   • 7–10th century, Movsēs Kałankatuacʿi, Patmutʿiwn Ałuanicʿ ašxarhi [The History of the Country of Albania] 11:

     Եղեւ այսպէս, զի իմացեալ Խոսրովու զժամադիր մեծ թագաւորացն երկոցունց ի քաղաքն յայն, յառաջ քան զպաշարելն զաւր փութանակի առաքէր յաւգնականութիւն նոցա եւ ի պահպանութիւն քաղաքին, զյաւժարն եւ զքաջ պատերազմող զզաւրագլուխն իւր զՇարհապաղ եւ յընտիր հեծելոց թիկնապահաց եւ դռնապահաց իւրոց ընդ նմա իբրեւ արս հազարս։

     Ełew ayspēs, zi imacʻeal Xosrovu zžamadir mec tʻagaworacʻn erkocʻuncʻ i kʻałakʻn yayn, yaṙaǰ kʻan zpašareln zawr pʻutʻanaki aṙakʻēr yawgnakanutʻiwn nocʻa ew i pahpanutʻiwn kʻałakʻin, zyawžarn ew zkʻaǰ paterazmoł zzawragluxn iwr zŠarhapał ew yəntir hecelocʻ tʻiknapahacʻ ew dṙnapahacʻ iwrocʻ ənd nma ibrew ars hazars.

     • 1951 translation by C. J. F. Dowsett

       Since the time in store for them had not yet come, however, it chanced that Xosrov, hearing of the meeting of the two great kings at the town before the siege began, swiftly sent an army to its relief under his eager, brave, and warlike general Šahraplakan together with a thousand chosen horsemen from his own personal palace guard for the defence of the city.

References

• Dowsett, C. J. F. (1961) The History of the Caucasian Albanians by Movsēs Dasxuranc‘i (English translation and commentary) (London Oriental Series; 8)‎^[1], London, New York, Toronto: Oxford University Press, pages 81, 85
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 59
• Justi, Ferdinand (1895) Iranisches Namenbuch‎^[2] (in German), Marburg: N. G. Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 276