انداختن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Persian[edit]

Etymology[edit]

From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (hndʾhtn' /⁠handāxtan⁠/, “to plan, allot, reckon, judge”), from *ham- (“together, syn-”) +‎ *tač- (“to reach for, attain”), the latter from Proto-Indo-European *tek- (“to stretch the hand, receive, reach”) and cognate with شاه (šâh, “king, shah”), as well as Old English þiċġan (“to receive, accept”) and Lithuanian tèkti (“to be granted”). See also اندازه (andâze, “size, scale”).

Pronunciation[edit]

 
 

Readings
Classical reading? andāxtan
Dari reading? andāxtan
Iranian reading? andâxtan
Tajik reading? andoxtan

Verb[edit]

Dari انداختن
Iranian Persian
Tajik андохтан

انداختن • (andâxtan) (present stem انداز (andâz))

  1. to throw, to eject, to cast
    آن را از پنجره بیرون انداختم. (more literary)
    ân-râ az panjere birun andâxtam.
    از پنجره بیرون انداختمش. (more colloquial)
    az panjere birun endâxtam-eš.
    I threw it out the window.
    • c. 1260, Rumi, “1:2876—2877”, in The Masnavi:
      کمترک انداز سگ را استخوان، ز آن که سگ چون سیر شد سرکش شود.
      kamtarak andâz sag-râ ostoxân, z-ân key sag čun šir šod, sarkeš šavad.
      Throw bones to the dog but seldom, because when the dog has eaten its fill, it becomes rebellious.
      (adapted from the Reynold A. Nicholson translation)
  2. to drop
  3. to shoot, to fire
  4. to fire from work
  5. to fall ill
  6. (of animals) to give birth to
    مادیان کره انداخت.
    mâdiyân korre andâxt.
    The mare gave birth to a foal.

Conjugation[edit]

Conjugation of انداختن (andâxtán) (literary Iranian Persian)
infinitive انداختن
(andâxtán)
stem present انداز
(andâz)
past انداخت
(andâxt)
participle present اندازنده
(andâzandé)
past انداخته
(andâxté)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist اندازم
(andâzam) 		اندازی
(andâzi) 		اندازد
(andâzad) 		اندازیم
(andâzim) 		اندازید
(andâzid) 		اندازند
(andâzand)
present (imperfect) می‌اندازم
(mí-andâzam) 		می‌اندازی
(mí-andâzi) 		می‌اندازد
(mí-andâzad) 		می‌اندازیم
(mí-andâzim) 		می‌اندازید
(mí-andâzid) 		می‌اندازند
(mí-andâzand)
present progressive دارم می‌اندازم
(dấram mí-andâzam) 		داری می‌اندازی
(dấri mí-andâzi) 		دارد می‌اندازد
(dấrad mí-andâzad) 		داریم می‌اندازیم
(dấrim mí-andâzim) 		دارید می‌اندازید
(dấrid mí-andâzid) 		دارند می‌اندازند
(dấrand mí-andâzand)
present perfect انداخته‌ام
(andâxté-am) 		انداخته‌ای
(andâxté-i) 		انداخته است
(andâxté ast) 		انداخته‌ایم
(andâxté-im) 		انداخته‌اید
(andâxté-id) 		انداخته‌اند
(andâxté-and)
past انداختم
(andâxtam) 		انداختی
(andâxti) 		انداخت
(andâxt) 		انداختیم
(andâxtim) 		انداختید
(andâxtid) 		انداختند
(andâxtand)
past (imperfect) می‌انداختم
(mí-andâxtam) 		می‌انداختی
(mí-andâxti) 		می‌انداخت
(mí-andâxt) 		می‌انداختیم
(mí-andâxtim) 		می‌انداختید
(mí-andâxtid) 		می‌انداختند
(mí-andâxtand)
past progressive داشتم می‌انداختم
(dấštam mí-andâxtam) 		داشتی می‌انداختی
(dấšti mí-andâxti) 		داشت می‌انداخت
(dâšt mí-andâxt) 		داشتیم می‌انداختیم
(dấštim mí-andâxtim) 		داشتید می‌انداختید
(dấštid mí-andâxtid) 		داشتند می‌انداختند
(dấštand mí-andâxtand)
pluperfect انداخته بودم
(andâxté búdam) 		انداخته بودی
(andâxté búdi) 		انداخته بود
(andâxté bud) 		انداخته بودیم
(andâxté búdim) 		انداخته بودید
(andâxté búdid) 		انداخته بودند
(andâxté búdand)
future خواهم انداخت
(xâhám andâxt) 		خواهی انداخت
(xâhí andâxt) 		خواهد انداخت
(xâhád andâxt) 		خواهیم انداخت
(xâhím andâxt) 		خواهید انداخت
(xâhíd andâxt) 		خواهند انداخت
(xâhánd andâxt)
subjunctive present باندازم
(béandâzam) 		باندازی
(béandâzi) 		باندازد
(béandâzad) 		باندازیم
(béandâzim) 		باندازید
(béandâzid) 		باندازند
(béandâzand)
past انداخته باشم
(andâxté bấšam) 		انداخته باشی
(andâxté bấši) 		انداخته باشد
(andâxté bấšad) 		انداخته باشیم
(andâxté bấšim) 		انداخته باشید
(andâxté bấšid) 		انداخته باشند
(andâxté bấšand)
imperative بانداز
(béandâz) 		باندازید
(béandâzid)
Conjugation of انداختن (andâxtán) (colloquial Tehrani)
infinitive انداختن
(andâxtán)
stem present انداز
(andâz)
past انداخت
(andâxt)
participle present اندازنده
(andâzandé)
past انداخته
(andâxté)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist اندازم
(andâzam) 		اندازی
(andâzi) 		اندازه
(andâze) 		اندازیم
(andâzim) 		اندازین
(andâzin) 		اندازن
(andâzan)
present (imperfect) می‌اندازم
(mí-andâzam) 		می‌اندازی
(mí-andâzi) 		می‌اندازه
(mí-andâze) 		می‌اندازیم
(mí-andâzim) 		می‌اندازین
(mí-andâzin) 		می‌اندازن
(mí-andâzan)
present progressive دارم می‌اندازم
(dấram mí-andâzam) 		داری می‌اندازی
(dấri mí-andâzi) 		داره می‌اندازه
(dấre mí-andâze) 		داریم می‌اندازیم
(dấrim mí-andâzim) 		دارین می‌اندازین
(dấrin mí-andâzin) 		دارن می‌اندازن
(dấran mí-andâzan)
present perfect انداخته‌ام
(andâxtám) 		انداخته‌ای
(andâxtí) 		انداخته
(andâxté) 		انداخته‌ایم
(andâxtím) 		انداخته‌این
(andâxtín) 		انداخته‌ان
(andâxtán)
past انداختم
(andâxtam) 		انداختی
(andâxti) 		انداخت
(andâxt) 		انداختیم
(andâxtim) 		انداختین
(andâxtin) 		انداختن
(andâxtan)
past (imperfect) می‌انداختم
(mí-andâxtam) 		می‌انداختی
(mí-andâxti) 		می‌انداخت
(mí-andâxt) 		می‌انداختیم
(mí-andâxtim) 		می‌انداختین
(mí-andâxtin) 		می‌انداختن
(mí-andâxtan)
past progressive داشتم می‌انداختم
(dấštam mí-andâxtam) 		داشتی می‌انداختی
(dấšti mí-andâxti) 		داشت می‌انداخت
(dấšt mí-andâxt) 		داشتیم می‌انداختیم
(dấštim mí-andâxtim) 		داشتین می‌انداختین
(dấštin mí-andâxtin) 		داشتن می‌انداختن
(dấštan mí-andâxtan)
pluperfect انداخته بودم
(andâxté búdam) 		انداخته بودی
(andâxté búdi) 		انداخته بود
(andâxté bud) 		انداخته بودیم
(andâxté búdim) 		انداخته بودین
(andâxté búdin) 		انداخته بودن
(andâxté búdan)
subjunctive present باندازم
(béandâzam) 		باندازی
(béandâzi) 		باندازه
(béandâze) 		باندازیم
(béandâzim) 		باندازین
(béandâzin) 		باندازن
(béandâzan)
past انداخته باشم
(andâxté bấšam) 		انداخته باشی
(andâxté bấši) 		انداخته باشه
(andâxté bấše) 		انداخته باشیم
(andâxté bấšim) 		انداخته باشین
(andâxté bấšin) 		انداخته باشن
(andâxté bấšan)
imperative بانداز
(béandâz) 		باندازین
(béandâzin)

Derived terms[edit]

References[edit]

  • Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 374-5
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=انداختن&oldid=77195134"