გუნძე

Laz

Alternative forms

• გუნზე (gunze) — Vizha, Artasheni
• გინძე (ginże) — Khopa–Batumi, Chkhala
• გინზე (ginze) — Azlagha

Etymology

From Proto-Georgian-Zan *grʒ-el-, from Proto-Kartvelian *grʒ-.

Adjective

გუნძე • (gunże) (Latin spellling gunże) (Atina, Vitse–Arkabi)

1. long, tall
   1. (in length or distance)

      სელიმიქ “ნთხირიზ ღარი მოთაეტაზ” დეჲი ჟინდოლემუში გუნძე ნთხომბუში ტატეფე მოუკვათამს

      selimik “ntxiriz ğari motaeťaz” deyi jindolemuşi gunże ntxombuşi ťaťepe mouǩvatams

      Selim cuts the long branches of the redwood tree above him so that it doesn't shade the hazelnuts

   2. (about human)

      ჰეკო გუნძე კოჩი მუჭო ივენ? თი ნჭერიზ ნანწენ.

      heǩo gunże ǩoçi muç̌o iven? ti nç̌eriz nanǯen.

      How can he be so tall? His head touches the ceiling.

   3. (about time of day, night, year etc.)

      Synonym: დიდო ორა (dido ora)

      ჲაზიში ნდღალეფე გუნძე იჲენ. კიში მოხტასი ნდღალეფე დიმკულანენ.

      yazişi ndğalepe gunże iyen. ǩişi moxťasi ndğalepe dimǩulanen.

      Summer days are long. In winter the days get shorter.

Usage notes

• This adjective is pronounced with /d͡z/ in all regions. However, in the Vizha, Artasheni and Azlagha dialects it can also be written with ზ (z). This is because in these dialects the /d͡z/ consonant is a variant of the /z/ phoneme and is observed only behind the /n/ phoneme.

Derived terms

• გუნძანობა (gunżanoba)
• გუნძენობა (gunżenoba)
• ხე გუნძე უღუნ (xe gunże uğun)

 

Further reading

• Adjarian, H. (1898) “Étude sur la langue laze”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume X, page 233
• Kiria, Č̣abuḳi, Ezugbaia, Lali, Memišiši, Omar, Čuxua, Merab (2015) Lazur-megruli gramaṭiḳa [Laz–Mingrelian Grammar] (in Georgian), Tbilisi: Gamomcemloba Meridiani, page 784
• Marr, N. (1910) “გუნძე”, in Грамматика чанского (лазского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Chan (Laz) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 2) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 137a
• Tandilava, Ali (2013) “გუნძე”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary]‎^[1], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi