khalipha

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Xhosa[edit]

Etymology[edit]

From ubukhali +‎ -pha.

Verb[edit]

-khálípha

  1. (intransitive) to be active

Inflection[edit]

This verb needs an inflection-table template.

Zulu[edit]

Etymology[edit]

From ubukhali +‎ -pha.

Verb[edit]

-khalípha

  1. (intransitive) to be acute, to be keen, to be pointed, to be sharp, to be spiky
  2. (intransitive) to be clever, to be intelligent, to be smart, to be subtle, to be wise
  3. (intransitive) to be bold, to be brave, to be courageous, to be daring, to be stout-hearted

Inflection[edit]

Tone H
Infinitive ukukhalipha
Positive Negative
Infinitive ukukhalipha ukungakhaliphi
Imperative
Simple + object concord
Singular khalipha -khaliphe
Plural khaliphani -khalipheni
Present
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyakhalipha, ngikhalipha engikhaliphayo, engikhalipha ngikhalipha angikhaliphi engingakhaliphi ngingakhaliphi
2nd singular uyakhalipha, ukhalipha okhaliphayo, okhalipha ukhalipha awukhaliphi ongakhaliphi ungakhaliphi
1st plural siyakhalipha, sikhalipha esikhaliphayo, esikhalipha sikhalipha asikhaliphi esingakhaliphi singakhaliphi
2nd plural niyakhalipha, nikhalipha enikhaliphayo, enikhalipha nikhalipha anikhaliphi eningakhaliphi ningakhaliphi
Class 1 uyakhalipha, ukhalipha okhaliphayo, okhalipha ekhalipha akakhaliphi ongakhaliphi engakhaliphi
Class 2 bayakhalipha, bakhalipha abakhaliphayo, abakhalipha bekhalipha abakhaliphi abangakhaliphi bengakhaliphi
Class 3 uyakhalipha, ukhalipha okhaliphayo, okhalipha ukhalipha awukhaliphi ongakhaliphi ungakhaliphi
Class 4 iyakhalipha, ikhalipha ekhaliphayo, ekhalipha ikhalipha ayikhaliphi engakhaliphi ingakhaliphi
Class 5 liyakhalipha, likhalipha elikhaliphayo, elikhalipha likhalipha alikhaliphi elingakhaliphi lingakhaliphi
Class 6 ayakhalipha, akhalipha akhaliphayo, akhalipha ekhalipha awakhaliphi angakhaliphi engakhaliphi
Class 7 siyakhalipha, sikhalipha esikhaliphayo, esikhalipha sikhalipha asikhaliphi esingakhaliphi singakhaliphi
Class 8 ziyakhalipha, zikhalipha ezikhaliphayo, ezikhalipha zikhalipha azikhaliphi ezingakhaliphi zingakhaliphi
Class 9 iyakhalipha, ikhalipha ekhaliphayo, ekhalipha ikhalipha ayikhaliphi engakhaliphi ingakhaliphi
Class 10 ziyakhalipha, zikhalipha ezikhaliphayo, ezikhalipha zikhalipha azikhaliphi ezingakhaliphi zingakhaliphi
Class 11 luyakhalipha, lukhalipha olukhaliphayo, olukhalipha lukhalipha alukhaliphi olungakhaliphi lungakhaliphi
Class 14 buyakhalipha, bukhalipha obukhaliphayo, obukhalipha bukhalipha abukhaliphi obungakhaliphi bungakhaliphi
Class 15 kuyakhalipha, kukhalipha okukhaliphayo, okukhalipha kukhalipha akukhaliphi okungakhaliphi kungakhaliphi
Class 17 kuyakhalipha, kukhalipha okukhaliphayo, okukhalipha kukhalipha akukhaliphi okungakhaliphi kungakhaliphi
Recent past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngikhaliphile, ngikhaliphē engikhaliphile, engikhaliphē ngikhaliphile, ngikhaliphē angikhaliphanga engingakhaliphanga ngingakhaliphanga
2nd singular ukhaliphile, ukhaliphē okhaliphile, okhaliphē ukhaliphile, ukhaliphē awukhaliphanga ongakhaliphanga ungakhaliphanga
1st plural sikhaliphile, sikhaliphē esikhaliphile, esikhaliphē sikhaliphile, sikhaliphē asikhaliphanga esingakhaliphanga singakhaliphanga
2nd plural nikhaliphile, nikhaliphē enikhaliphile, enikhaliphē nikhaliphile, nikhaliphē anikhaliphanga eningakhaliphanga ningakhaliphanga
Class 1 ukhaliphile, ukhaliphē okhaliphile, okhaliphē ekhaliphile, ekhaliphē akakhaliphanga ongakhaliphanga engakhaliphanga
Class 2 bakhaliphile, bakhaliphē abakhaliphile, abakhaliphē bekhaliphile, bekhaliphē abakhaliphanga abangakhaliphanga bengakhaliphanga
Class 3 ukhaliphile, ukhaliphē okhaliphile, okhaliphē ukhaliphile, ukhaliphē awukhaliphanga ongakhaliphanga ungakhaliphanga
Class 4 ikhaliphile, ikhaliphē ekhaliphile, ekhaliphē ikhaliphile, ikhaliphē ayikhaliphanga engakhaliphanga ingakhaliphanga
Class 5 likhaliphile, likhaliphē elikhaliphile, elikhaliphē likhaliphile, likhaliphē alikhaliphanga elingakhaliphanga lingakhaliphanga
Class 6 akhaliphile, akhaliphē akhaliphile, akhaliphē ekhaliphile, ekhaliphē awakhaliphanga angakhaliphanga engakhaliphanga
Class 7 sikhaliphile, sikhaliphē esikhaliphile, esikhaliphē sikhaliphile, sikhaliphē asikhaliphanga esingakhaliphanga singakhaliphanga
Class 8 zikhaliphile, zikhaliphē ezikhaliphile, ezikhaliphē zikhaliphile, zikhaliphē azikhaliphanga ezingakhaliphanga zingakhaliphanga
Class 9 ikhaliphile, ikhaliphē ekhaliphile, ekhaliphē ikhaliphile, ikhaliphē ayikhaliphanga engakhaliphanga ingakhaliphanga
Class 10 zikhaliphile, zikhaliphē ezikhaliphile, ezikhaliphē zikhaliphile, zikhaliphē azikhaliphanga ezingakhaliphanga zingakhaliphanga
Class 11 lukhaliphile, lukhaliphē olukhaliphile, olukhaliphē lukhaliphile, lukhaliphē alukhaliphanga olungakhaliphanga lungakhaliphanga
Class 14 bukhaliphile, bukhaliphē obukhaliphile, obukhaliphē bukhaliphile, bukhaliphē abukhaliphanga obungakhaliphanga bungakhaliphanga
Class 15 kukhaliphile, kukhaliphē okukhaliphile, okukhaliphē kukhaliphile, kukhaliphē akukhaliphanga okungakhaliphanga kungakhaliphanga
Class 17 kukhaliphile, kukhaliphē okukhaliphile, okukhaliphē kukhaliphile, kukhaliphē akukhaliphanga okungakhaliphanga kungakhaliphanga
Remote past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngākhalipha engākhalipha ngākhalipha angikhaliphanga engingakhaliphanga ngingakhaliphanga
2nd singular wākhalipha owākhalipha wākhalipha awukhaliphanga ongakhaliphanga ungakhaliphanga
1st plural sākhalipha esākhalipha sākhalipha asikhaliphanga esingakhaliphanga singakhaliphanga
2nd plural nākhalipha enākhalipha nākhalipha anikhaliphanga eningakhaliphanga ningakhaliphanga
Class 1 wākhalipha owākhalipha ākhalipha akakhaliphanga ongakhaliphanga engakhaliphanga
Class 2 bākhalipha abākhalipha bākhalipha abakhaliphanga abangakhaliphanga bengakhaliphanga
Class 3 wākhalipha owākhalipha wākhalipha awukhaliphanga ongakhaliphanga ungakhaliphanga
Class 4 yākhalipha eyākhalipha yākhalipha ayikhaliphanga engakhaliphanga ingakhaliphanga
Class 5 lākhalipha elākhalipha lākhalipha alikhaliphanga elingakhaliphanga lingakhaliphanga
Class 6 ākhalipha ākhalipha ākhalipha awakhaliphanga angakhaliphanga engakhaliphanga
Class 7 sākhalipha esākhalipha sākhalipha asikhaliphanga esingakhaliphanga singakhaliphanga
Class 8 zākhalipha ezākhalipha zākhalipha azikhaliphanga ezingakhaliphanga zingakhaliphanga
Class 9 yākhalipha eyākhalipha yākhalipha ayikhaliphanga engakhaliphanga ingakhaliphanga
Class 10 zākhalipha ezākhalipha zākhalipha azikhaliphanga ezingakhaliphanga zingakhaliphanga
Class 11 lwākhalipha olwākhalipha lwākhalipha alukhaliphanga olungakhaliphanga lungakhaliphanga
Class 14 bākhalipha obākhalipha bākhalipha abukhaliphanga obungakhaliphanga bungakhaliphanga
Class 15 kwākhalipha okwākhalipha kwākhalipha akukhaliphanga okungakhaliphanga kungakhaliphanga
Class 17 kwākhalipha okwākhalipha kwākhalipha akukhaliphanga okungakhaliphanga kungakhaliphanga
Potential
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngingakhalipha ngingakhalipha ngingekhaliphe ngingekhaliphe
2nd singular ungakhalipha ungakhalipha ungekhaliphe ungekhaliphe
1st plural singakhalipha singakhalipha singekhaliphe singekhaliphe
2nd plural ningakhalipha ningakhalipha ningekhaliphe ningekhaliphe
Class 1 angakhalipha engakhalipha angekhaliphe engekhaliphe
Class 2 bangakhalipha bengakhalipha bangekhaliphe bengekhaliphe
Class 3 ungakhalipha ungakhalipha ungekhaliphe ungekhaliphe
Class 4 ingakhalipha ingakhalipha ingekhaliphe ingekhaliphe
Class 5 lingakhalipha lingakhalipha lingekhaliphe lingekhaliphe
Class 6 angakhalipha engakhalipha angekhaliphe engekhaliphe
Class 7 singakhalipha singakhalipha singekhaliphe singekhaliphe
Class 8 zingakhalipha zingakhalipha zingekhaliphe zingekhaliphe
Class 9 ingakhalipha ingakhalipha ingekhaliphe ingekhaliphe
Class 10 zingakhalipha zingakhalipha zingekhaliphe zingekhaliphe
Class 11 lungakhalipha lungakhalipha lungekhaliphe lungekhaliphe
Class 14 bungakhalipha bungakhalipha bungekhaliphe bungekhaliphe
Class 15 kungakhalipha kungakhalipha kungekhaliphe kungekhaliphe
Class 17 kungakhalipha kungakhalipha kungekhaliphe kungekhaliphe
Immediate future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngizokhalipha engizokhalipha ngizokhalipha angizukhalipha engingezukhalipha ngingezukhalipha
2nd singular uzokhalipha ozokhalipha uzokhalipha awuzukhalipha ongezukhalipha ungezukhalipha
1st plural sizokhalipha esizokhalipha sizokhalipha asizukhalipha esingezukhalipha singezukhalipha
2nd plural nizokhalipha enizokhalipha nizokhalipha anizukhalipha eningezukhalipha ningezukhalipha
Class 1 uzokhalipha ozokhalipha ezokhalipha akazukhalipha ongezukhalipha engezukhalipha
Class 2 bazokhalipha abazokhalipha bezokhalipha abazukhalipha abangezukhalipha bengezukhalipha
Class 3 uzokhalipha ozokhalipha uzokhalipha awuzukhalipha ongezukhalipha ungezukhalipha
Class 4 izokhalipha ezokhalipha izokhalipha ayizukhalipha engezukhalipha ingezukhalipha
Class 5 lizokhalipha elizokhalipha lizokhalipha alizukhalipha elingezukhalipha lingezukhalipha
Class 6 azokhalipha azokhalipha ezokhalipha awazukhalipha angezukhalipha engezukhalipha
Class 7 sizokhalipha esizokhalipha sizokhalipha asizukhalipha esingezukhalipha singezukhalipha
Class 8 zizokhalipha ezizokhalipha zizokhalipha azizukhalipha ezingezukhalipha zingezukhalipha
Class 9 izokhalipha ezokhalipha izokhalipha ayizukhalipha engezukhalipha ingezukhalipha
Class 10 zizokhalipha ezizokhalipha zizokhalipha azizukhalipha ezingezukhalipha zingezukhalipha
Class 11 luzokhalipha oluzokhalipha luzokhalipha aluzukhalipha olungezukhalipha lungezukhalipha
Class 14 buzokhalipha obuzokhalipha buzokhalipha abuzukhalipha obungezukhalipha bungezukhalipha
Class 15 kuzokhalipha okuzokhalipha kuzokhalipha akuzukhalipha okungezukhalipha kungezukhalipha
Class 17 kuzokhalipha okuzokhalipha kuzokhalipha akuzukhalipha okungezukhalipha kungezukhalipha
Remote future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyokhalipha engiyokhalipha ngiyokhalipha angiyukhalipha engingeyukhalipha ngingeyukhalipha
2nd singular uyokhalipha oyokhalipha uyokhalipha awuyukhalipha ongeyukhalipha ungeyukhalipha
1st plural siyokhalipha esiyokhalipha siyokhalipha asiyukhalipha esingeyukhalipha singeyukhalipha
2nd plural niyokhalipha eniyokhalipha niyokhalipha aniyukhalipha eningeyukhalipha ningeyukhalipha
Class 1 uyokhalipha oyokhalipha eyokhalipha akayukhalipha ongeyukhalipha engeyukhalipha
Class 2 bayokhalipha abayokhalipha beyokhalipha abayukhalipha abangeyukhalipha bengeyukhalipha
Class 3 uyokhalipha oyokhalipha uyokhalipha awuyukhalipha ongeyukhalipha ungeyukhalipha
Class 4 iyokhalipha eyokhalipha iyokhalipha ayiyukhalipha engeyukhalipha ingeyukhalipha
Class 5 liyokhalipha eliyokhalipha liyokhalipha aliyukhalipha elingeyukhalipha lingeyukhalipha
Class 6 ayokhalipha ayokhalipha eyokhalipha awayukhalipha angeyukhalipha engeyukhalipha
Class 7 siyokhalipha esiyokhalipha siyokhalipha asiyukhalipha esingeyukhalipha singeyukhalipha
Class 8 ziyokhalipha eziyokhalipha ziyokhalipha aziyukhalipha ezingeyukhalipha zingeyukhalipha
Class 9 iyokhalipha eyokhalipha iyokhalipha ayiyukhalipha engeyukhalipha ingeyukhalipha
Class 10 ziyokhalipha eziyokhalipha ziyokhalipha aziyukhalipha ezingeyukhalipha zingeyukhalipha
Class 11 luyokhalipha oluyokhalipha luyokhalipha aluyukhalipha olungeyukhalipha lungeyukhalipha
Class 14 buyokhalipha obuyokhalipha buyokhalipha abuyukhalipha obungeyukhalipha bungeyukhalipha
Class 15 kuyokhalipha okuyokhalipha kuyokhalipha akuyukhalipha okungeyukhalipha kungeyukhalipha
Class 17 kuyokhalipha okuyokhalipha kuyokhalipha akuyukhalipha okungeyukhalipha kungeyukhalipha
Present subjunctive
Positive Negative
1st singular ngikhaliphe ngingakhaliphi
2nd singular ukhaliphe ungakhaliphi
1st plural sikhaliphe singakhaliphi
2nd plural nikhaliphe ningakhaliphi
Class 1 akhaliphe angakhaliphi
Class 2 bakhaliphe bangakhaliphi
Class 3 ukhaliphe ungakhaliphi
Class 4 ikhaliphe ingakhaliphi
Class 5 likhaliphe lingakhaliphi
Class 6 akhaliphe angakhaliphi
Class 7 sikhaliphe singakhaliphi
Class 8 zikhaliphe zingakhaliphi
Class 9 ikhaliphe ingakhaliphi
Class 10 zikhaliphe zingakhaliphi
Class 11 lukhaliphe lungakhaliphi
Class 14 bukhaliphe bungakhaliphi
Class 15 kukhaliphe kungakhaliphi
Class 17 kukhaliphe kungakhaliphi
Past subjunctive
Positive Negative
1st singular ngakhalipha ngangakhalipha, angakhalipha, angangakhalipha
2nd singular wakhalipha wangakhalipha, awakhalipha, awangakhalipha
1st plural sakhalipha sangakhalipha, asakhalipha, asangakhalipha
2nd plural nakhalipha nangakhalipha, anakhalipha, anangakhalipha
Class 1 wakhalipha wangakhalipha, akakhalipha, akangakhalipha
Class 2 bakhalipha bangakhalipha, abakhalipha, abangakhalipha
Class 3 wakhalipha wangakhalipha, awakhalipha, awangakhalipha
Class 4 yakhalipha yangakhalipha, ayakhalipha, ayangakhalipha
Class 5 lakhalipha langakhalipha, alakhalipha, alangakhalipha
Class 6 akhalipha angakhalipha, awakhalipha, awangakhalipha
Class 7 sakhalipha sangakhalipha, asakhalipha, asangakhalipha
Class 8 zakhalipha zangakhalipha, azakhalipha, azangakhalipha
Class 9 yakhalipha yangakhalipha, ayakhalipha, ayangakhalipha
Class 10 zakhalipha zangakhalipha, azakhalipha, azangakhalipha
Class 11 lwakhalipha lwangakhalipha, alwakhalipha, alwangakhalipha
Class 14 bakhalipha bangakhalipha, abakhalipha, abangakhalipha
Class 15 kwakhalipha kwangakhalipha, akwakhalipha, akwangakhalipha
Class 17 kwakhalipha kwangakhalipha, akwakhalipha, akwangakhalipha

References[edit]